Hz. Peygamber'în Ittifak, Teminat Ve Antlaşmalarındaki Diplomatik Taktikler

Hz Peygamber'în Ittifak, Güvence Ve Antlaşmalarındaki Diplomatik Taktikler Tarih her tarafında devletlerarası münasebetlerde antlaşmalar ağırlık itibariyle savaştan daha sonra ikinci sırayı teşkil eder Âdeta tarihin seyri savaş ve antlaşmalarla ödev edilmiştir Hz Peygamber’in antlaşmalarında hangi gayeleri esas aldığını tesbit yapabilmek, onun diplomasisine hâkim olan ruhu ve temel ilkeleri bilmeğe bağlıdır İslâm toplumunun müessisi ve lideri olarak onun amacı, ilâhî talimatların kendi toplumunda yaşanmasına zemin sıralamak ve getirdiği mesajı muhtemel olan her vesileyle bağlantı kurabildiği fert ve toplumlara ulaştırmaktır Onun antlaşmaları da her şeyden önce bu açıdan değerlendirilmelidir O, başka bir siyasî ünitenin içişlerine müdahale ederek sömürmek ya da antlaşmalar yoluyla paktlar oluşturarak halk üstünde hegemonya belirlemek sevdasında değildi O, anlaşmaların sağladığı refah ve güven ortamında İslâmî tebliğin daha etkin olacağını biliyordu Dinin her şeyden önce bir inanç sistemi olması hasebiyle toplumlara fakat fertlerin kalbinden girilebilirdi Bu yüzden o, tebliğine ve davetine engel olmayanlara ya da bu amaçla fitne çıkarmayanlara hiçbir süre şiddet kullanmamış ya da savaş açmamış, bedenlerin yok gönüllerin sultanı olmayı başlıca almıştır Kur'ânı Kerîm'deki «Dinde baskı yoktur» (elBakara 256) hükmü de bunu gerektiriyordu cebren bir inanç ya da ideolojiyi insanlara benimsetmeye amaçlamak veya baskı ile kafaların içini şekillendirmek istemek münafıkların sayısının artmasından başka bir işe afacan O halde İslâm niçin cihadı farz kılmıştır? Cihad, insanlara ilâhî mesajın ulaşmasına engel olan ortamların izalesi ve şahısların baskı ve endişelerden uzaktan, aklı selimle İslâm'ı tanıyabilecekleri, hür iradeleriyle seçim yapabilecekleri zeminleri meydana getirmek içindir öte yandan cihad, İslâm dininin teorik bir mesaj olmaktan çıkarılıp, uygulanan, müşahhas ve pratik bir sistem olarak sunulmasına imkân verir İslâmî tebliğe ve insanlığın yüce değerlere ulaştırılmasına en yerinde zemin olduğu içindir ki Hz Peygamber’in siyasetinde sulh, her zaman başlıca olmuştur Savaş ikinci plânda gelir Sulhun olması Kur'ân âyetleriyle hükme bağlanmıştır: «Sizinle din hususunda savaşmamış, sizi yurtlarınızdan çıkarmamış olanlara iyilik ve adaletle muamele etmenizden Allah sizi menetmez» (Mümtehine 8), «Eğer düşmanlar) barışa yanaşırlarsa sen de yanaş, Allah'a güven ve dayan Çünkü her şeyi hakkıyla işiten ve haberdar olan odur» (Enfâl 61) Bununla Beraber Allah göre uyarılmış, anlaşmalara güvenerek düşmanı murakabe etmekten vazgeçmemesi hatırlatılmıştır Hz Peygamber’in antlaşmalı kabilelere aleyhinde bazı taktikler uygulaması bu ihtiyat anlayışından kaynaklanmaktadır Yoksa kandırma nedeniyle art niyetli olarak uzlaşma yapmış olmasından değildir Hz Peygamber, peygamberliğinin ilk günlerinde inen yakınlarından başlayarak yakından uzağa doğru davetine başladı tek tek ya da toplu halde tüm Mekkelilere tebliğini ulaştırdı giderken Mekke'nin bir ticaret ve kültür merkezi olmasının tüm avantajlarını değerlendirdi Mekke ve çevresinde kurulan panayırlara katılarak dışarıdan Mekke'ye gelenleri de İslâm'a gösteri etti İşte bu noktada bir davranışı dikkatlerimizi çekmektedir Mekke'deki tüm davet çalışmalarına rağmen Kureyş'in inadını kıramayınca, faaliyetlerini Mekke dışından gelenler üstünde yoğunlaştırdı Hz Peygamber’in Mekke'de kalarak ve Kureyş'in gözü önünde dışa açılması ve dıştan gelenleri eğlence etmek suretiyle Arap yarımadasının lideri Kureyş'e karşısında bir zorlama oluşturması imkânsız gibiydi Bu şartlar altında en isabetli yol Mekke dıştan bir üs tedarik ederek orada kökleşmek, organize bir baskı teşkil etmekti Habeşistan'a yapılan hicret de uygun bir faaliyet merkezi arama faaliyetleri çerçevesinde mütalâa edilmelidir