Hz Yunus un hayatı

hz yunusun hayatının ozeti
hz yunusun kısaca hayatı
hz yunusun hayatı kısa
hz yunus peygamberin hayatı

Adı Kur'an'da gecen peygamberlerden biri Soyu, Bunyamin vasıtasıyla Ya'kUb (as)'a ve onun vasıtasıyla de İbrahim (as)'a dayanmaktadır Bazı alimlerin naklettiğine gore, İsa (as) annesinin adıyla İsa b Meryem diye anıldığı gibi, Yunus (as) da annesinin adıyla Yunus b Matta diye anılmaktadır (İbn Sa'd, Tabakatu'lKubra, Beyrut 1957, l, 55) Buhari'nin verdiği bilgiye gore ise, bu goruş yanlıştır Aslında Matta, Yunus (as)'ın annesinin değil, babasının adıdır Yani Yunus (as), Yunus b Matta diye anılınca, babasının adıyla anılmış olur (ezZebidi, Sahihi Buhari Muhtasarı Tecridi Sarih Tercemesi ve Şerhi, trc: Kamil Miras, Ankara, 1971, IX, 152) Yunus (as)'ın Ya'kub (as)'ın torunlarından olduğu, Kur'an'da şoyle haber verilmiştir;
NUh'a ve ondan sonra gelen peygamberlere vahyettiğimiz gibi, sana da vahyettik Nitekim İbrahim'e, İsmail'e, İshak'a, Yakub'a, torunlarına, İsa'ya, EyyUb'a, Yunus'a, Harun'a, Suleyman'a da vahyetmiş ve Davud'a da Zebur'u vermiştik(enNisa, 4163) Bu ayette ifade edildiği gibi İsa (as), EyyUb (as), Harun (as) ve Suleyman (as)'da Yunus (as) ile aynı soydan, Yakub (as)'ın torunlarındandırlar Yunus (as)'in nufusu yuz bini aşkın bir şehrin halkına uyarıcı ve tevhide cağrıcı bir peygamber olarak gonderildiği, Kur'an'da şoyle gecmektedir:
Ve onu yuz bin insana, ya da daha fazla olanlara peygamber gonderdik(esSaffat, 37147) O'nun peygamber olarak gonderildiği bu yerin Ninova şehri olduğu nakledilmiştir Ninova şehri, Dicle nehrinin kıyısında, şimdiki Musul'un yerinde bulunmaktaydı Bu beldenin insanları kufrun icinde bulunuyorlardı ve putlara tapmakta idiler Yunus (as) onları kufurden ve putperestlikten nehyetmek bir de onlara, kufurlerinden dolayı tevbe etmelerini, Yuce Allah'ın varlığına ve birbirine inanmalarını emretmek uzere gonderilmişti (ezZemahşeri, elKeşşaf, Kahire, ty, V, 126; etTaberi, Tarih, Mısır 1326, II, 42) Yunus (as)'ın adı, Kur'an'ın ceşitli yerlerinde gecmekle beraber, Kur'an'daki surelerden birine isim olarak verilmiştir Kur'an'ın onuncu suresinin adı, Yunus sUresidir
Yunus (as) milletini otuz uc yıl Allah'a iman etmeye, kufurden kurtulmaya davet etti, tebliğde bulundu ve peygamberlik vazifesini yerine getirdi Ancak sadece iki kişi ona iman etti (İbn Esir, elKamil, Beyrut 1965, l, 360; Sahihi Buhari ve Tecridi Sarih Tercumesi, IX, 152) Milletinin bu şekilde kufurde direnmesi ve imana gelmemesi, Yunus (as)'ın zoruna gitti Yuce Allah onun bu kızgınlığını ve bunun neticesinde milletini terk etmeye kalkışmasını şoyle haber vermiştir:
ZunnUn (Yunus)'a gelince, o, ofkeli bir halde gecip gitmişti Bizim kendisini asla sıkıştırmayacağımızı zannetmişti Nihayet karanlıklar icinde; Senden başka hic bir ilah yoktur Seni tenzih ederim Gercekten ben zalimlerden oldum!diye niyaz etti(elEnbiya, 2187) Bu ayette Yunus (as)'dan ZunnUn diye bahsedilmiştir ZunnUn, balık sahibi demektir Kur'an'ın başka bir yerinde de, Yunus (as) bu lakapla anılmıştır: Sen Rabbinin hukmunu sabırla bekle Balık sahibi (Yunus) gibi olma Hani, o dertli dertli Rabbine niyaz etmişti(elKalem, 6848) Hem bu ayette hem de yukarıdaki ayette Yunus (as)'ın sabretmemesine, Allah'ın emri olmadan milletini terk etmeye kalkışmasına işaret edilmiştir Onun bu hali uzerine, Yuce Allah şoyle buyurmuştu: O halde, peygamberlerden azim sahibi olanların sabrettiği gibi sen de sabret(elAhkaf, 4635) Allah'ın musaadesi olmadan Yunus (as)'in ayrılmaya kalkışması, iyi netice vermemişti Ninova'dan ayrılmak icin bir gemiye binmişti Geminin batmaya yuz tutması uzerine, hafiflemesi icin yolculardan birinin suya atılması gerekti Kimin suya atılacağını tespit icin kur'a cekildi ve kur'a Yunus (as)'a isabet etti Bu durum Kur'an'da şoyle haber verilmiştir:
Gemide onlarla karşılıklı Kur'a cektiler de yenilenlerden oldu(esSaffat, 37141) İşin daha acısı, Yunus (as) denize atıldıktan sonra bir balık onu yutmuştu Yuce Allah Kur'an'da onun bu durumunu şoyle haber vermiştir:
Yunus, (Rabbinden izinsiz olarak kavminden ayrıldığı icin) kendisi kotuluklerken, onu bir balık yuttu(esSaffat, 37142) Burada Yunus (as) hatasını anlamış ve nefsini kınamaya başlamıştı Balığın karnındaki karanlıklarda:
Senden başka ilah yoktur Sen eksikliklerden uzaksın, yucesin Ben zalimlerden oldum!(elEnbiya, 2187) diye dua etmeye ve Allah'a yalvarmaya başladı Bu şekilde iman ve inancla Allah'a sığınması neticesinde, Yuce Allah onu affetmişti (elMaverdi, enNuketu ve'lUyUnu, Beyrut 1992, III, 465 vd) Yunus (as)'ın duasının kabul edildiği ve Allah tarafından bağışlandığı, Kur'an'da şoyle dile getirilmiştir:
Biz de onun duasını kabul ettik ve onu tasadan kurtardık İşte biz, insanları boyle kurtarırız(elEnbiya, 2188) Eğer tesbih edenlerden olmasaydı, (insanların) yeniden diriltilecekleri gune kadar onun karnında kalırdı(esSaffat, 37143, 144) Gucu her şeye yeten Yuce Allah, balığın karnındaki Yunus (as)'ı oldurmedi Bir sure sonra balık onu ağzı ile sahile bırakmıştı Onun kurtuluş ve daha sonraki hali, Kur'an'da şoyle haber verilmiştir:
(Ama balığın karnında bizi andı, tesbih etti), biz de onu hasta bir halde ağacsız, boş bir yere attık ve uzerine (golge yapması icin) kabak turunden bir ağac bitirdik(esSaffat 37145, 146)
Yunus (as)'ın Allah tarafından affedilmesi ve buyuk bir tehlikeden kurtarılması, Kur'an'ın başka bir yerinde dile getirilmiştir:
Sen Rabb'inin hukmune sabret, balık sahibi (Yunus) gibi olma Hani o, sıkıntıdan yutkunarak (Allah'a) seslenmişti Eğer Rabb'inden ona bir nimet yetişmeseydi, yerilerek cıplak bir yere atılırdı Fakat (boyle olmadı), Rabb'i onun duasını kabul etti de onu salihlerden kıldı(elKalem, 688, 49, 50) Yunus (as)'ı bu sıkıntılardan kurtaran Yuce Allah, onun milletine de neticede hidayeti nasib etti Onlar da sonunda Allah'a iman edip tevhide sarıldılar Onların tovbe edip hakka donuşlerini ifade eden ayetin meali şoyledir:
İnandılar, biz de onları bir sureye kadar gecindirdik(esSaffat, 37148) Yunus (as)'ın milletinin bu şekilde tevbe etmeleri, kufurden donup Allah'a inanmaları, Allah tarafından ovulmuş, methedilmiştir:
Keşke (azabı gordukten sonra) inanıp da, inanması kendisine fayda veren bir memleket olsaydı! (Azabı gordukten sonra inanmak, hic bir memlekete yarar sağlamamıştır) Yalnız YUnus'un kavmi, (azab henuz inmeden once) inanınca dunya hayatında onlardan rezillik azabını kaldırmış ve onları bir sure daha yaşatmıştık(YUnus, 1098)
Yunus (as)'ın faziletli bir insan olduğu, Yuce Allah tarafından şoyle haber verilmiştir:
İsmail, elYesa', Yunus ve Lut'a da (yol gosterdik) Hepsi iyilerden idiler(elEn'am, 686) Muhammed (sav) de onu şoyle ovmuştur:
Her kim ben Yunus b Matta'dan hayırlıyım derse, yalan soylemiştir(Buhari, Tefsiru sure 6, 4) Yunus (as) da, diğer peygamberler gibi, insanları kufrun şerrinden nehyetmiş ve Allah'a iman etmeye davet etmiştir İnanan insanlar icin, onun hayatından alınacak ceşitli ibretler vardır