I .İnönü Savaşı Nedenleri ve Sonuçları

I İnönü Savaşı ne vakit

I inönü savaşı ahenkli Türk ordusunun batı cephesinde Yunan ordusu
ile yapmış olduğu ilk savaş özelliğni taşır Savaş ismini savaşı kumanda eden (Albay) İsmet İnönüden almıştır

Savaşın başlıca nedenleri

1) Anadolu'daki milli kuvvetlere karşısında harekete geçirmek için uygun zaman ve meken kollayanYunanlıların Çerkez ethem ayaklanmasının alan üzerinde yaratmış olduğu bunalımdan yararlanmak istemeleri

2) Henüz kurulmuş olan yeni ordunun daha fazla güçlenmesine fırsat vermemek istemeleri

3) Yukardaki iki nedene emrindeki olarak ortaya meydana çıkan ve ükeyi zora sokabilecek oluşumları fırsat kasten Sevr anlaşmasını zorla kabul ettirip bu anlaşmadan paylarına düşenleri bir an önce edinmek istemeleri

4) Yunanlılar açısından bakıldığında ise müttefiklerine Venizelosun iktidardan düşmesinin Anadoludaki saldırgan politikalarını etkilemeyeceğini göstermek istemeleri

Savaş
Yunanlılar'ın,2 000 tüfek,150 ağır makineli tüfek,50 top ve 200 kılıçdan oluşan ordusu Bursadaki üç tümenden ikisi ile saldırıya geçtiler Uşak bölgesindeki yunan birliğinin ana hedefi buradaki Türk kuvvetlerini karşılarında saptama etmekti Buna karşılık Batı Cephesi Komutanı Albay İsmet İnönü elindeki 6 000 tüfek,50 makinalı tüfek,28 top ve 300 kılıç kuvvetini İnönü cephesne sevk etmiş ve düşmanı burda durdurmayı kararlaştırmıştı 9 ve 10 ocak günleri İnönü'de iki taraf arasında şiddetli çarpışmalar oldu 11 ocak'ta kayda değer kayıpar veren ve hırpalanmış durumdaki Yunan Ordusu kendisinde daha fazla ilerleme gücü görmediğinden Bursa civarındaki eski mevzilerine çekilmek zorunda kalmıştır Bu savaşta uyumlu Türk ordusu az önce kuruluş aşamasında olmasına ve Çerkez Ethem üçgenin taban olmayan kenarılanmasını bastırmakla uğraşmasına rağmen çetin bir savunma yapmış ve sayıca kendisinden fazla üstün olan düşmanı geri çekilmeye zorlamıştır
Yunanlılar İnönüde uğradıkları bu yenilgiyi bu hareketın tarruzi bir keşif olduğunu ileri sürerek gizlemeye çalıştılar

Netice
1) İnönüde kazanılan bu galibiyet yeni Türk devleti'nin iç durumunu güçlendirmiştir
2) Türk halkına büyük bir moral baskı ve ümit vermiştir
3) Düşman karşısındaki mücadelenin ahenkli bir ordu ile kazanılabileceği görülmüştür
4) Ahenkli ordu kuvayı milliye tartışması son bulmuştur
5) Başarı T B M M 'nin otoritesini güçlendirmiş,saygınlığını arttırmıştır
6) Bundan Böyle ödenti birleştirme ve askere alma işlemleri uyumlu bir hal almıştır
7) Son olarak meclis bu zferin kendisine kazandırdığı prestijle 20 ocak 1921'de Teşkilatı Esasıye kanunu adıyla yeni bir anayasa kabul etmiştir

Diğer ülkeler açısından bakıldığında
1) I İnönü zaferi Dünya kamuoyunun dikkatini türk milliyetçilerinin müadelesine çekmiştir
2) Türklerin Anadolu'da askeri bir çaba gösteremeyeceğini sanan İtilaf devletlerini ortamı birdaha gözden geçrmek zorunda bırakmıştır
3) İtilaf devletlerini sevr anlaşmasını kabul ettirebilmek için bir takım hükümleri yumuşatma ve bunun için de londra'da bir konferans birleştirme zorunda bırakmıştır
4) Ruslarla uzun devamlı görüşmeler bir sonuca ulaşmış ve 16 mart 1921'de Moskova Anlaşması imzalanmıştır
5) Moskova Anlaşmasından önce 1 mart 1921'de İngiliz egemenliğinden kurtulup Türkiye gibi sovyet rusyadan takviye sağlamaya çalışan Afganistan'la bir dayanışma anlaşması yapıldı İki ülke bu anlaşmayla Doğu'yu istila etmek ya da sömürgeleştirmek isteyen emperyalizme karşısında ortak çaba kararı almışlardır
6) Afganistan Türkiye'nin hilafet dolayısıyla islam dünyasındaki liderliğini kabul etmiş Türkiye de afganistan'a öğretmen ve subaylar göndererek eğitim alanında takviye etmeyi üstlenmişti *