İason ve Argonotlar

İason ve Argonotlar (1Bölüm)




Süre: İÖ 8 asır?efsane
Mekân: Karadeniz Bölgesi

Phoibos, senin gibi yaparak altın postu olmak için Pontus'un ağzı ile kara kayalar arasından Argo'yu geçiren o eski süre insanlarının harikulade başarılarını hatırlatacağım RODOSLU APPOLONİOS, İÖ 3 YÜZYIL

Konusu genç bir kahramanın bir yolculuğa çıkıp uzak bir yerden dönerek yetişkinliğe geçişi olan İason ile Argonotlar efsanesinin Yunanistan'da eskilere dayanan kökleri vardır En azından lirik şair Pindaros'un hikâyenin bir versiyonunu İÖ 5 yüzyılda yaratmasına dek uzanırsa da, en fazla tanıdık versiyonu İÖ 3 yüzyılda Rodoslu Apolonios'un Argonautika'sıdır

İASON'UN MİRASI

Efsane, Tesalya'da İolkos kralı Aison'un iktidar yükünden bıkıp devlet dizginlerini, oğlu İason'un erişkinliğine değin kardeşi Pelias'a bırakmasıyla başlar Pelias tek sandaletli bir adama karşı uyarılmıştır ve İason erişkin bir insan olup tahtta adalet bahis etmeye geldiğinde birini yolculuk sırasında kaybettiği için saraya tek sandaletle kazanç

İason'dan korkan ve tahttan da inmek istemeyen Pelias onu İolkos'tan ola ki de ebediyen uzaklaştırmak için bir hileye başvurur İason'a iktidarı almadan önce uzaklardaki Kolkhis'ten ailesine ait olan efsanevi altın postu geri getirmesi gerektiğini söyler İason bu yolculuğa çıkmayı kabul eder Ağzı Bozuk adını verdiği sağlam bir gemi yaptırır, arasında Theseus, Herakles ve Orpheus gibi kahramanların ve sanki tanrıların bulunduğu bir mürettebat toplar

Bilinmez sularda tehlikeli bir yolculuktan sonradan İason ile Argonotlar'ı Kolkhis'e varırlar Burada Kral Aietes, İason'un bir dizi sınavdan geçtiği takdirde altın postu alabileceğini söyler İason sınavları geçer, altın postu alır ve tekrar benzer derecede tehlikeli bir yolculuktan daha sonra kendi krallığına döner



(Solda) Tim Severin'in İason ile Argonotlar'ın yolunu izleyerek yaptığı yolculuktaki Argo gemisinin kopyası (Sağda) Kırmızı figürlü vazo, İÖ takriben 470460; İason altın postu alırken Athena ona bakıyor Sağda Ağzı Bozuk'nun kıç direği; direk başının insan başlı olması geminin konuşabildiğini gösteriyor

İASON'UN YOLCULUĞU EFSANESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Altın postlu koyunlar, tanrılar ve sözde tanrılar doymuş bu hikâyenin hayali unsurlarını kimse hakiki olarak kabul edemez Oysa pek çok tahlilci, hikâyenin Akdeniz'den Karadeniz'e geçen eski Yunan denizcilerinin ilk deniz seferlerinde elde edilen coğrafi bilgileri içerdiğini de belirtir

Uzaktan ülkelere yapılan seyahat geleneklerine tarihi bir esas göstermeye yönelik öteki çabalar gibi Çinliler'in Fusang hikâyesi, ya da Aziz Brendan'ın Azizlere Vaat Edilen Ülkeye Gidişi gibi İason'un seyahatinin tarihe uygun olduğu iddiası maddi kanıtlara dayandırılmamıştır

Bu nesil kanıtlar yolculuğu yapanların gittikleri yerlerde bıraktıkları kazıbilimsel harabeler (Argonautika'da İason ile adamları yol her tarafında arkeologlar kadar bulunabilecek bir dizi tapınak inşa etmişlerdir) veya gittikleri yerin yerlileriyle ticaret yaparken bıraktıkları nesneler ya da ziyaret ettikleri yerden aldıkları ve daha sonra yurtlarındaki kazıbilimsel kazılarda yer alan egzotik nesnelerden oluşabilir

Ancak îason ve Argonotlar hikâyesinin tarihi temelinin açıklanması coğrafyaya dayandırılmaktadır Daha kolay bir biçimde tasvir etmek icabında, İason'un hikâyesinin okurları hikâyede reel mekânları bulmak için sözü edilen mekânların ayrıntılarını aramışlardır *