Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Kripto paralar çok kazandırmaya da çok kaybettirmeye de devam ediyor. Para ünitelerindeki kıymet düşüşleri ve toplumsal medya dolandırıcılıklarının yanına bir tehlike daha eklendi...
Kripto paralar son devrine en beğenilen yatırım araçları. Bilhassa son 1,5 yılda kripto para yatırımlarının hacmi katlanırken, para ünitelerinin kıymetinde de astronomik yükselişler görüldü. Bu süreçte çok kazananlar olduğu üzere çok kaybedenler de var. Kaybedenlerin bir kısmı yanlış para ünitesine yatırım yaptı, bir kısmı elindeki kripto parayı çoğaltmak isterken dolandırıcıların maksadı oldu.
Jake'in öyküsü ise bunların hepsinden farklı. Kripto para piyasalarında milyonlarca sterlin kaybeden Jake, gerçek ismini açıklamak istemiyor zira hala İngiltere'deki bir hastanede kumar bağımlılığı tedavisi görüyor. BBC Scotland'ın The Nine programına konuşan Jake'in kripto paralarla ilgili hikayesini Hürriyet derledi. İşte ibret alınması gereken o öykü...
Kısa mühlet içinde kripto para bağımlısı oldu
Jake birinci sefer 2015 yılında kripto para piyasalarındaki en tanınan para ünitesi olan Bitcoin alarak bu işe girdi. Lakin başlangıçta pek bir sorun yoktu, Jake sıradan yatırımcılardan biriydi.
"Olayın çığrından tam olarak hangi noktada çıktığını biliyorum" diyen Jake, şöyle devam ediyor: "Kenara koyduğum para erimek üzereydi. Fakat bir alım daha yaptım. Elimde son kalanı da riske atmaya hazırdım. Bir anda kaybettiğim her şeyi tek bir atılımla geri kazandım. Anlatılmaz bir memnunluk yaşıyordum."
Elde ettiği karın memnunluğu bir yanda, ferdî hayatında ve evliliğinde yaşadığı meseleler başka yanda derken, Jake kısa mühlet içinde bağımlı hale geldi.
Oburlarının da paralarıyla oynamaya başladı
O periyotta mesleği gereği milyonlarca sterlin denetimi altındaydı. Bir noktada kendine ilişkin olmayan paraları da kripto piyasasına yatırmaya başladı. Daima o sonsuz memnunluk anına geri dönmek istiyordu.
"İlk kere kasadan para aldığımda, hepsini bir gecede 20 dakika içinde kaybettim. Piyasa çok süratli değişmişti ve ben her şeyi likide etmiştim" diyen Jake şöyle devam etti:
"Saat sabahın 2'siydi. Yatağa geri döndüm ve eşimin yanına uzandım. Onun ne işler karıştırdığıma dair en ufak bir fikri yoktu."
Daha sonra Jake hakkında zimmetine para geçirme suçlamasıyla dava açıldı. Fakat ailesinin dayanağı sayesinde Jake, 1,5 milyon sterlini patronuna geri ödemeyi başardı. Akabinde da bağımlılık tedavisine başladı.
"Çok süratli tesir eden bir uyuşturucu gibi"
Üstte da dediğimiz üzere kripto para piyasası pandemi periyodunda astronomik bir büyüme kaydetti. Kripto paraların toplam pahası bu süreçte 175 milyon sterlinden, 1,75 trilyon sterline ulaştı. İngiltere'deki finans piyasalarını denetleyen kurumun bilgilerine nazaran, ülkede yüz binlerce kişi kripto paraya yatırım yapıyor. Mayıs ayının başında doruğa ulaşan piyasa, bir hafta içinde 1 trilyon sterlinden fazla kıymet kaybetti.
Piyasa bu kadar istikrarsız olduğundan kazananlar büyük kazanıyor, kaybedenler ise tabana vuruyor.
Uzmanlar kripto para ticareti bağımlılarının, kumarbazlarla benzeri davranışlara sahip olduklarını belirtiyor.
İskoçya'da bulunan Castle Craig Hastanesi'nin kripto para bağımlılığı kliniğinde baş danışman olan Tony Marini, bağımlıların sayısının şu an bilinmediğini belirtiyor ve ekliyor: "Çok süratli tesir eden bir uyuşturucu üzere. Birebir vakitte 7 gün 24 saat aralıksız devam ediyor. Telefonunuzda, bilgisayarınızda, yatak odanızda..."
Klinikte son birkaç yılda 100'den fazla kripto para bağımlısı tedavi edilmiş. Marini, insanları tedavi olmaya zorlayan şeyin, daima kripto parayla oynayabilme imkanı ve piyasadaki dengesizlikler olduğunu belirtiyor.
Marini, "Kripto para üzerinden para kazanan çok insan var ve bunlar daima kazandıkları paralardan bahsediyorlar. Fakat para kaybedenlerin seslerini hiç duymuyoruz" diye konuşuyor.
"Arkasındaki teknolojiyi anlamadan yatırım yapmayın"
Büyük paralar batıranlar yalnızca işin heyecanına kapılıp gidenler değil. Kripto paraların art planındaki teknolojinin hayli karmaşık olması da gereğince dikkat etmeyenler için dolandırılmanın yolunu yapıyor.
Bu biçimde dolandırılanlardan biri de yeniden BBC'ye konuşan Jen McAdams. Bilgi teknolojileri kesiminde çalışmakta olan McAdams'a birkaç yıl evvel babasından bir miras kaldı. Tam bu periyotta McAdams, insanın karşısına hayatta bir sefer çıkabileceğine inandığı bir yatırım fırsatıyla karşılaştı. Fakat sonunda bu fırsatın aslında bir tezgah olduğu anlaşıldı.
"Dostlarım ve ailemle birlikte yatırım yaptık" diyen McAdams, toplam kayıplarının 250.000 euronun üzerinde olduğunu belirtti.
"Büyük bir utanç yaşıyorsunuz, bir yıkım yaşıyorsunuz" diyen McAdams, insanlara bu varlıklara yatırım yapmadan evvel risklerini yeterlice öğrenmeleri daveti yaptı. İşin teknolojisi anlamadan yatırım yapmanın çok riskli olduğunu söyleyen McAdams, "Yatırım yapmak istiyorsanız fakat bilgi sahibi değilseniz kumar oynuyorsunuz demektir. Çok büyük bir risk alıyorsunuz" tabirlerini kullandı.
10 Bitcoin'i kendi elleriyle hırsızlara teslim etti
Bütün bunların yanında bir de dolandırıcıların toplumsal medya tuzaklarına düşenler var elbette… Örneğin birkaç ay evvel tekrar BBC'ye konuşan Sebastian takma isimli bir Alman, bu türlü bir tuzağa düşüp birkaç saniye içinde neredeyse bütün servetini kripto para piyasasında kaybedenlerden. Onun kıssası de epey korkutucu…
22 Şubat günü Twitter'da gezerken Elon Musk'ın "Dojo 4 Doge" tweet'ine denk gelen Sebastian, bu tuhaf metnin ne manaya geldiğini merak etti. Biraz aşağı indiğinde bir tweet daha olduğunu gördü: Tweet'te yeni bir aktifliğin sayfasına giden bir link vardı ve Musk'ın Bitcoin dağıttığı yazılıydı.
Site Elon Musk'ın Tesla takımı tarafından hayata geçirilmiş üzereydi ve epey profesyonel görünüyordu, Bitcoin dağıtımının ise bir müddettir devam ettiği izlenimini veriyordu. Geri sayım yapan bir kronometre vardı ve sitede iştirakçilere paralarını iki katına çıkarmayı teklif ediyordu.
Tekrar Twitter'a dönen Sebastian Elon Musk'ın isminin yanındaki mavi tiki bir defa daha denetim etti. Hesabın gerçek olduğuna ikna olunca cüzdanındaki 10 Bitcoin'i hiç tereddütsüz gönderdi. 20 dakika geçti. Sebastian, Bitcoin cüzdanındaki meblağın artmasını bekliyor, her 30 saniyede bir sayfayı yeniliyordu.
"Çok büyük bir kandırmacaydı"
Musk'ın şifreli bir ileti daha yolladığını görmüş ve girdiği işin muteber olduğuna dair rahatlamıştı. Lakin kronometre geri saydıkça Sebastian gerçeğin farkına vardı:
"Çok büyük bir kandırmacaydı. Başımı kanepenin minderlerine vuruyordum ve yüreğim ağzımdaydı. Ailemin için hayatını değiştirecek parayı, erken emeklilik birikimimi ve gelecekte çocuklarımızla çıkacağımız bütün tatilleri fırlatıp attığımı düşünüyordum."
O gece Sebastian'ın gözüne uyku girmedi. Sabaha kadar dolandırıcı siteye e-postalar attı ve düzmece Elon Musk hesabına tweet'ler göndererek parasının en azından bir kısmını geri almaya çalıştı fakat başarılı olamadı. 10 Bitcoin saniyeler içinde ortadan kayboldu.
