iç anadolu bölgesindeki halk oyunları

iç anadolu bölgesindeki ırk oyunları nelerdir bu konuda açıklayıcı bilgi verirmisiniz arkadaşlar

Cevap: iç anadolu bölgesindeki halk oyunları

Millet oyunlarının yöresel cins özelliğine kadar dağılımı

ZEYBEK : Zeybek oyunları tek birey tarafından oynandığı gibi teklerden oluşan bir daire halinde de oynanmaktadır Zeybek oyunları, toplu olarak oynandığı süre oyuncuların birbirlerine tutunmadan oynadıkları salma oyunlardırBu oyun türüne Ege Bölgesinde rastlanır Kültürlü, İzmir , Muğla, Denizli, Bilecik, Eskişehir , Kütahya,Çanakkale, Kastamonu, Uşak, Manisa, Balıkesir , Burdur

HALAY : Toplu, düz dizi biçiminde ve oyuncuların birbirine tutunarak oynadığı oyun türüdürDoğu,güneydoğu ve Orta Anadoluda davul zurna eşliğinde oynanırBitlis, Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Malatya, Kahramanmaraş,Gaziantep, Erzurum, Erzincan, Sivas, Mardin, Muş, Yozgat,Çorum, Adana, Ankara, Siirt, Hatay, Tokat, Şanlıurfa

HORON : Oyuncuların dizi şeklinde birbirine tutunarak oynadığı oyunlardır Doğa yapısının sert ve dağlık oluşu, denizinin ve havasının kararsızlığı horon oyunlarında göze çarpar Doğu Karadeniz kıyılarında kemençe ya da davul eşliğinde icra edilir Trabzon, Samsun, Artvin, Ordu, Rize

BAR : Toplu olarak ve genellikle düz dizi ya da yarım ay biçiminde, oyuncuların birbirlerine tutunarak oynadıkları disiplinli grup oyunlarına bar denirÇoğunlukla Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde icra edilen bir oyun türüdür Erzurum, Kars, Ağrı, Artvin, Gümüşhane, Bayburt, Erzincan

HORA : Bu oyun Bar ve Halaylar gibi el ele veya kol kola tutuşularak disiplinli bir biçimde ve dizi halinde oynanmaktadır Genel Olarak Trakyada, kısmen de Marmaranın doğu ve güneyinde görülen bir oyun türüdürEdirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale

KARŞILAMA : Karşılama iki kişinin müşterek durarak oynadıkları bir oyun biçimidir Çiftlerin müşterek olarak toplanmalarıyla bir grup halinde de oynanmaktadır Kız ve erkek iki taraflı çiftlerin karşılıklı iki sıra halinde dizilmesiyle bir grup oyunu şeklinde de sürdürülmektedir Karşılamalar salma oyunlardır Oyuncular birbirlerine tutunmazlar Bir Takım karşılamalarda tüm oyuncuların ellerinde birer paçavra bulunurGenelde Trakyada, kısmen de Marmaranın doğu ve güneyinde görülen bir oyun türüdürEdirne, Tekirdağ, Kırklareli, İzmit, Adapazarı, Çanakkale,Bursa, Bilecik

KAŞIK : Ellerinde ritim arabulucu olarak tahta kaşıklar bulundururlarGüney Anadolunun Akdenize uzanan kesimleri genel olarak kaşıklı oyunlar bölgesi olarak gösterilirEskişehir , Afyon, Kütahya, Bilecik, Kırşehir , Konya, Mersin,Antalya, Bolu, Bursa

BENGİ : Marmara Bölgesinin güneyinde genellikle Balıkesir dolaylarında görülen bir oyun türüdürBalıkesir, Manisa, Bursa, Çanakkale

MENGİ : Ege bölgesi ve Akdeniz Bölgesinin bir takım illerinde bu oyun türüne yüz yüze gelmek mümkündür

TEKE ZORTLATMASI : Bu cins de tekrar Türkiyenin batı ve güney bölgelerinde oynanırAntalya, Isparta, Alanya vb

SEMAH: Çoğunlukla TürkAlevi topluluklarının özel ayin ve toplantılarında kendi arasında yaptıkları törenlerle ilgili oyunlardır Türkiyenin adeta her uygun semahlara karşılaşmak mümkündür

Halk Müziği danslarının kümelendirilmesinde izlenebilecek bir yol da konularına tarafından ayırımlamadır

Bu kümelendirme değişik biçimlerde yapılabilir: Örneğin bir ayırım dansçıların sayı ve cinsiyetine kadar yapılandır: Tek kişilik kadın dansları Estireyim mi (Bolu), Yoğurt (Eskişehir); Tek kişilik erkek dansları Zeybek (Aydın), Misket (Ankara); İki karakter kadın dansları Ördek (Bolu), Mandalar (Kırklareli); İki kişilik erkek dansları Hançer Barı (Erzurum), Kırka Zeybeği (Eskişehir); toplu kadın dansları Güvercin (Erzurum), Çömüdüm (Kütahya); Toplu erkek dansları Coşkun Çoruh (Artvin), Koçaklama (Ağrı); Bayanerkek girift danslar Delilo (Elazığ), Dokuzlu (Gaziantep)

Bir başka ayırım da dansın eşliğinin türkülü Senet Belleme (Afyon), Çalgılı Bengi (Balıkesir) veya sessiz Kılıç Kalkan (Bursa) oluşuna dayanmaktadır

Bir diğer ayrımlama biçimi de dans adlarının anlamlarından kaynaklanır:

Yer adı içeren danslar Sivas Halayı (Sivas), Tavas Zeybeği (Denizli); renk adı gösteren danslar Sarı Zeybek (Antalya), Yeşilim (Konya); sayı adı taşıyan danslar Beş But (Malatya), On dört (Artvin); meslek, iş adı açıklanmış danslar Kasap (Edime), Yağcılar (İzmir), Ormancı (Kastamonu)

Dansların bu değişik ayırımlamalarının ardındaki konuları bakımından en dinç kümelendirmeye gelebiliriz:

Anadolu ahali danslarının büyük bir bölümü taklitli, dramatik yapılı danslardırBu kaliteli danslar doğa olaylarını, günlük yaşamı, kadın erkek ilişkilerini, vuruşmaları, hayvanları taklide dayanır

Mesela hayvan yansıma1ı danslardan Tavuk Ban (Erzurum) tavuğun hareketlerini; Ceylani (Kars) ceylanın yürüyüşünü; Serçe Oyunu (Gaziantep), serçe sıçramalarını taklit eder Benzer biçimde Horoz Oyunu (Yozgat), Kurt Kuzu (Diyarbakır), Ördek (Bolu), Keklik (İçel), Ayı Oyunu (Bitlis), Kartal Oyunu (Bingöl) da hayvan taklitlerini konu edinir

Iş ve jurnal yaşamı taklit eden danslardan Tesi (Artvin) yün eğirmeyi

Köy Halayı (Sivas) günlük yaşamın öbür görüntülerini; Türkmen Kızı (İçel) hamur yoğurma, ekmek yapma, yün eğirme hareketlerini taklit eder Madımak (Sivas), Yayılı Halayı (Yozgat), Kirman (Kayseri), Iş Halay'ı (Sivas) benzer küme içinde değerlendirilebilecek danslardır

Bayanerkek ilişkilerinin hareketlerle taklidine dayanan danslardan Sarı Zeybek (Sivas) ve Bıçak (Elazığ) erkeğin kadına dil dökmesine ve sonunda beraberliklerini anlatır Benzer kümede Tekerleme, Kıskanç (Kars), Hürünü (Çorum), Sürdüm (Ankara), Sudan Geçirme (Kütahya) dansları da sayılabilir

Çarpışma ya da savaşı konu alan danslar aralarında Hançer Barı (Erzurum), Bıçak Horonu (Trabzon) saldırma, vuruşma ve savunma taklitlerine dayanır Çandırlı Tüfek Oyunu (Giresun) dansçıların tüfeklerle belli bir noktaya silahla ateş etme hareketlerine dayanırKılıç ve Kalkan Oyunu (Bursa) dansçıların kılıç ve kalkan seslerine uyarak oynadıkları bır oyundurAyrıca yeniden bu küme içinde fakat silahsız çarpışmayı anlatan taklitli danslar da vardırMesela Sin Sin (Adıyaman), Çepik (Bingöl, Diyarbakır), Harkuşta (Bitlis)

Doğa olaylarını konu edinen danslardan Uzundere (Kars) ve Coşkun Çoruh (Artvin) ırmağın akışını, coşkunluğunu canlandıran hareketleri taklitle anlatırken, Kavak (Erzurum) dansında da kavak ağacının rüzgarla hareketi canlandırılmaktadırDoğa olgularını canlandıran danslar arasında Burçak Tarlası (Yozgat), Plato Yolları (İçel), Yağmur Duası (Diyarbakır) Yağmur Yağar (Nevşehir), Sis Dağı (Giresun) sayılabilir *