İç Anadolu Bölgesinin Bilgileri

İç Anadolu Bölgesi Hakkında Data
İç Anadolu Bölgesi Bilgileri,
İç Anadolu Bölgesi hakkında genel Veri

İç Anadolu Bölgesinin Coğrafi Konumu

İç Anadolu Bölgesi, Anadolu'nun orta kısmında yer alan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir Bu konumu sebebiyle Orta Anadoluda denir İç Anadolu Bölgesi'nin yüz ölçümü 151000 km² olup bu alan Türkiye praklarının %20'sini kaplar Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgemizdir Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışarıya öteki bölgelerin hepsiyle komşudurAynı zamanda ülkemizde tahıl ambarıolarak da anımsanır


İlleri

İç Anadolu Bölgesi İl merkezleri baz alındığında İç Anadolu Bölgesi sınırları içinde bulunan iller şunlardır: Aksaray, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Karaman, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Sivas, Yozgat, Çorum'un Sungurlu ilçesi


Bölümleri

İç Anadolu Bölgesi dört bölüme ayrılır:

Konya Bölümü

Bölgenin ortasında geniş bir kapalı havza vardır Burada büyük ovalar, plato düzlükleri, Tuzlu Gölü, Akşehir ve Eber gölleri ile Karacadağ ve Karadağ volkanik dağları bulunur Türkiye'nin en kurak bölümüdür Nüfus bakımından bölgenin en tenha bölümüdür Insanlar tarım ve hayvancılıkla uğraşır Ülkenin en manâlı tahıl alanlarından birisidir Konya, Aksaray ve Karaman bölümde yer alan illerdir Tuzlu gölü burda bulunmaktadır Derinliği az olup yazları kurak olduğu için daha da azalmaktadır Ülkenin tuz ihtiyacının manâlı kısmı buradan karşılanır

Yukarı Sakarya Bölümü

Bölgenin kuzeybatı kısmını meydana getirir Orta Kızılırmak boylarından İçbatı Anadolu'ya değin uzanır Yer şekilleri daha zorlu, iklimi azıcık daha nemlidir

Takvim yağışlar 400 mm civarındadır İklim ve ulaşım koşullarının elverişli olması nedeniyle, bölgenin en yoğun nüfuslu bölümüdür Bölge nüfusunun yarıya yakını bu bölümdedir

Batı Anadolu'yu iç bölgelere bağlayan yolların geçtiği manâlı bir yerdedir Bölümde Eskişehir ve Ankara illeri yer alır Bölümde Köroğlu,Sivrihisar,Elmadağ,Sündiken ve İdrisdağı yer alırAnkara yakınlarında Eymir ve Mogan gölleri vardır

Bölümde karasal iklim görülür Kışları fazla soğuk yazları ise sıcak ve verimsiz geçerBölümde yetiştirilen ürünler,şeker pancarı,arpa,buğday,baklagiller,sebze ve meyveyetiştiriliryeraltı zenginliği ise linyit ve bor mineralleridirbölümde küçükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılır bölümün turzim değerleri,Çankaya köşkü,Yunus Emre türbesi, eski TBMM binası,Anıtkabir,Atatürk Orman Çiftliği(AOÇ),Anadolu Medeniyetleri Müzesi,Gordion

Orta Kızılırmak Bölümü

İç Anadolu'nun, Çankırı'dan Toroslar'a değin uzanan, içine Kızılırmak yayını alan kısmıdır Alan bakımından bölgenin en büyük bölümüdür Kuzey kesimi daha engebelidir Güney kesiminde plato ve ova düzlükleri yaygındır Besbelli ise geniş Kızılırmak platosu bulunur Erciyes volkanik dağı bu bölümde yer alır

Tarım alanlarının oranı bereketli volkanik topraklarla dolgun güney kesimden daha yüksektir İç Anadolu'da kırsal nüfus yoğunluğunun azami olduğu bölümdür Kayseri, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Kırıkkale birim içinde bulunan illerdir

Bölüm İç Anadolu Bölgesi'nin orta kesiminde yer alırGüneyinde Hasan, Erciyes, Merlendiz sönmüş volkanlar bulunurBölümde kuzey daha engebelidirBölümde bozok platosu geniş yer tutarBu bölümde nüfus yogundur orta kızılırmak bolumunde karasal ıklım etkılıdır yazlar sıcak ve verimsiz kıslar ise soguk ve kar yagıslıdırGenellikle bu birim bozkırlarla kaplıdırKızılırmak bolumun en manâlı akarsuyudurBu bolumde Kayseri en büyük yerlesim birimidirAyrıca bu bolumde halı, seker, meyve suyu, sucuk ve pastırma fabrikaları bulunurEn manâlı ekonomık gelir tarımdırtiftik keçisi ve koyun besiciligide yaygındır

Yukarı Kızılırmak Bölümü

Bu birim Kızılırmak'ın, Karadeniz Bölgesi ile Doğu Anadolu arasına sokulan yukarı çığırını kaplar İç Anadolu'nun en ufak, en zorlu bölümüdürOrtalama yükselti 13001650 metre arasındadır

Dağlarla kuşatılmış bir havza görünümündedir Zorlu olduğu için tarım alanlarının oranı daha düşüktür Nüfusu sık, kentleşme oranı yüksektir Bölgenin kışın en soğuk bölümü burasıdır Bölümde Sivas ili bulunmaktadır


Bölgenin Genel Özellikleri

Alan, yeryüzü şekilleri bakımından sade bir görünüme sahiptir Yer şekilleri çeşitlilik göstermez Zorlu araziler fazla olmadığı için, kara ve demiryolu ulaşımına oldukça elverişlidir Bölgenin çoğu uygun genellikle 1000 m yükseltiye sahip düzlükler bulunur En alçak yerleri olan Sakarya ve Kızılırmak vadilerindeki yükselti 700 m civarındadır

Bölgenin güneyinde Kuzeydoğugüneybatı doğrultusunda uzanan dağlar volkanik kökenli dir Başlıcaları; Hasandağı, Karacadağ, Karadağ, Erciyes Dağı ve Melendiz Dağları'dır Bölgedeki kıvrım dağları ise doğuda geniş bir alan kaplar En önemlileri, Ak dağlar, Hınzır Dağı, Tecer Dağı ve Yıldız Dağları'dır

Platolar en fazla bu bölgemizde yer alır Batıda Haymana ve Cihanbeyli, güneyde Obruk, doğuda da Bozok (Kızılırmak) plâtolarıyla, Ege Bölgesi sınırı her tarafında Yazılıkaya (Bayat) ve Doğu Anadolu Bölgesi sınırı boyunca da Uzunyayla gibi platolara sahiptir Tuzlu Gölü çevresi Türkiye'nin en büyük kapalı havzasıdır

İç Anadolu'nun bazı ovaları oldukça geniştir Konya ovası, Türkiye'nin en büyük ovasıdır Eski bir göl tabanıdır Geniş ovalardan diğeri Tuzlu Gölü'nün güneyindeki Aksaray Ovası'dır Haymana platosunun batısındaki Yukarı Sakarya Ovası da geniş alan kaplar Küçük ovalar olan Eskişehir, Ankara, Kayseri ve Develi ovaları, platolar arasındaki çukurluklarda yer almaktadır

İç Anadalu Bölgesi'nin Orta Kızılırmak bölümü geniş çaplıdır Bu bölgedeki dağlar sönmüş yanar dağlardandır Kışın yağışlı yazın ise sıcaktır Doğal ot gibi yaşama bozkırdır Buğday, arpa ve şeker pancarı yetiştirlir

Kırıkkale'de Orta Doğu Petrol Rafinerisi bulunmaktadır


Akarsu ve Gölleri

İç Anadolu Bölgesi'nin en kayda değer akarsuları Kızılırmak, Sakarya Nehri, Porsuk ve Delice çaylarıdır Bu bölge akarsuları kapalı havzada akan su baskını rejimli akarsulardır İlkbahar yağışlarıyla taşar, yazın kuruyacak hale kazanç

İç Anadolu Bölgesi'nin güney kesimleri sularını denizlere gönderemez bu nedenle kapalı havzalar geniş bir alan kaplar Kapalı havzaların geniş olanları, Konya Ovası, Tuz Gölü ve Akşehir Eber gölleri çevresinde yer alır Seyfe Gölü, Sultan Sazlığı (Yaygölü) gibi küçük kapalı havzalar da bulunmaktadır İç Anadolu Bölgesi'nin büyük bir bölümü sularını Kızılırmak, Sakarya ve Yeşilırmak'ın kolu olan Çekerek suyu bir uçtan bir uca Karadeniz'e gönderir Güneydoğusundaki Uzunyayla yöresi, sularını Seyhan'ın kolu olan Zamantı suyu baştan sona Akdeniz'e gönderir Sel rejimli akarsuların en fazla bulunduğu bölgedir

Bu göl buharlaşmanın etkisiyle yazın büyük ölçüde kurumaktadır Tuz Gölü, tektonik oluşumludur Derinliği pozitif değildir Gölün alanı kışın ve ilkbaharda artı bölge kapladığı halde, yazın uçup gitme ve gıda yetersizliğinden dolayı kapladığı bölge azalır Tuz ihtiyacımızın %30'unu karşılar Öteki kayda değer gölleri ise Akşehir, Eber, Ilgın (Çavuşçu), Tuzla, Seyfe, Mogan ve Sultanısalaki mekip gölleridir Sakarya nehri üzerinde ise Sarıyar ve Gökçekaya barajları bulunur


İklim ve Bitkiler

Bölgenin çevresi yüksek dağlarla cepheli olduğundan, denizlerin nemli ılıman havası bölgeye sokulamaz böylece bölgede, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı karasal iklim hakimdir Bölgede, doğuya doğru gidildikçe yüksekliğin artmasına alt olarak karasallık derecesi artar ve kış sıcaklıkları fazla düşük değerlere ulaşır

İç Anadolu, ülkemizin en az yağış alan bölgesidir Sıradan yağış 400 mm civarındadır Bölge, en fazla yağışı ilkbahar aylarında sağanak halinde alır En kurak mevsim yazdır Yazların verimsiz olması ve yaz kuraklığının erken başlaması sebze türü bitkiler üzerinde negatif etki yapar Bölgenin ve ülkemizin en düşük yağışlı yeri Tuzlu Gölü çevresidir(320 mm)

Yağışların azlığı bölgenin deniz etkisine kapalı olmasından kaynaklanmaktadır Denizden gelen ıslak hava kütlesi, nemini, dağların denize bakan yamaçlarında yağış halinde bırakır İç Anadolu Bölgesi'ne doğru eserken bundan böyle kurudur

Bölgede görülen yağışlar konveksiyonel ve cephesel kökenlidir Kırkikindi adı da bahşedilen konveksiyonel yağışlar İlkbaharda yaygındır

Bozkır, ilkbahar yağmurlarıyla yeşeren, birkaç ay yeşil kalan, yaz sıcaklığı ile sararan ot topluluğudur

İç Anadolu Bölgesi ülkemiz ormanlarının %7 sini kaplayarak bölgeler arasında 6 sırada yer alır Ovaları şunlardır: Kayseri, Konya, Ereğli, Aksaray, Sakarya, Eskişehir, Ankara, Develi, Nevşehir, Kırşehir, Sivas


Tarım ve Hayvancılık

Bölge ekonomisinin temeli tarıma dayanır Ekili dikili alanların oranı bakımından Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırada yer alır Çalışan nüfusun büyük bir kısmı tarımla uğraşır

Türkiye'nin en önemli tahıl imal bölgesidir

İklimin yarı kurak karakterine karşın, fazla geniş alanlar tarıma ayrılır Bölgenin tarımı iklim şartlarına bağlıdır Bilhassa ilkbahar yağışlarının yetersizliği veya gecikmesi, tahıl üretiminde kayda değer dalgalanmalar meydana getirir, iklim sanki verimsiz olduğu için nadas ihtiyacı duyulur Tarımın en önemli problemi sulamadır Bu amaçla büyük sulandırma kanallarının (barajların) yapılması ve yeraltı suyundan yararlanılması gerekir Ekonominin temeli tarım ve hayvancılığa dayanır Türkiye'de milli gelirin %20'sini bu bölge sağlamaktadır

Bölgede küçük baş hayvancılık ön plandadır

Tarım ürünleri içinde tahıllar öncelikle gelir Türkiye genelinde tahıla ayrılan toprakların yarıya yakını bu bölgededir Yer şekilleri ve iklim koşulları tahıl tarımını öne çıkarır Düzlüklerin geniş yer kaplaması makineli tarımı kolaylaştırmıştır

Bölgenin sulanabilen bölümlerinde şeker pancarı tarımı yapılır Buğday, şeker pancarı ve elmanın maksimum üretildiği bölgedir Şeker pancarının özellikle Konya, Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Niğde gibi şeker fabrikalarının bulunduğu yerlerde ekimi yapılır

İlkbahar yağışı ve yaz kuraklığı tahıla uygun ortamı oluşturmuştur Türkiye'nin tahıl ambarıdır Sulanabilen arazinin azlığı buğday ekim alanlarının geniş olmasına yol açmıştır Bölgede buğday nadas yöntemiyle yetiştirilir Alan bakımından nadasa bırakılan toprakların en fazla olduğu bölgemizdir


Yeraltı Zenginlikleri

Bölgenin önemli yeraltı zenginlikleri, linyit, krom, lületaşı, tuz ve bor mineralleridir

Krom : Sivas, Eskişehir ve Kayseri'de çıkarılır
Kayatuzu : Kırşehir ve Çankırı dolaylarında çıkarılır
Linyit: Sivas'ta çıkarılır
Çinko ve Demir: Sivas ve Ereğli'de çıkartılır
Civa: Konya Sarayönü'nde çıkartılır
Tuz:Tuzlu Gölü'nden elde edilirAyrıca: Sivas ve Tunceli dolaylarında çıkartılır
Lületaşı:Eskişehir'de çıkarılmaktadır Hediyelik eşya yapımında kullanılır
Bor mineralleri:Hemen Hemen bütün bölgede çıkartılmaktadır


Sanayi

Sivas'ta: Lokomotif, besin, motor, çimento ve inşaat malzemeleri sanayii ile devlet demir yollarının tren, vagon imalatı yapan TÜDEMŞAŞ fabrikası vardır Uşak'ta:şeker fabrikası bulunur

Ankara'da : Dokuma, besin, tarım araçları, çimento ve mobilya sanayii,

Konya'da : Tarım araçları, beslenme, motor, çime nto, süt ürünleri ve inşaat malzemeleri sanayii, Çumra Şeker Fabrikası(bütün teşekküllü)

Kayseri'de : Halıcılık, meyve suyu, pamuklu tekstil, pastırma ve sucuk üretim merkezleri

Kırıkkale'de : Orta Anadolu petrol rafinerisi, silah fabrikası, demirçelik endüstrisi

Eskişehir'de : Beslenme, yem, çimento endüstrisi ile devlet demir yollarının bakım tesisleri bulunur


Nüfus ve Yerleşme

İç Anadolu Bölgesi, 1997 nüfus sayımına göre takriben 10,5 milyon şahsiyet nüfus büyüklüğüyle Marmara Bölgesi'nden daha sonra ikinci sırayı alır Bu bölgenin nüfus yoğunluğu 64 kişikm² dir (1997 yılına kadar, Türkiye'nin sıradan nüfus yoğunluğu 81 bireykm² İç üfusu, bölgenin doğal koşullarının etkisine emrindeki olarak, daha fazla komşu bölgelere yakın yerlerdeki dağ eteklerinde yoğunlaşır Bunun nedeni, sözü edilen kesimlerin daha yağışlı olması ve su kaynaklarının bol olmasıdır

Bölgedeki ovaların aldığı yağışın az olması, nüfuslanma ve yerleşmeyi engellemiştir Düz ovalık kesimde nüfus yoğunluğu dağ eteklerine tarafından azdır

Bölgede Toplu yerleşme görülürNedeni su kaynaklarının eksik olması ve tarım arazilerinin fazla geniş bölge kaplaması

Toplu köy niteliğindeki kırsal yerleşme birimleri ile kentler dağ etekleri baştan başa dizilidir Alan nüfusunun %62'si, nüfusu 10000'den fazla olan ve şehir halkı farzedilen yerleşme birimlerinde yaşamaktadır Tarım alanları geniş olmasına karşın nüfusun %38,44'ü kırsal kesimde yaşar Tarım alanlarının geniş olması, tarımsal nüfus yoğunluğunun düşük olmasına yol açar Nüfusun dağılışı, yağış dağılışına benzerlik gösterir

Bölgede azami nüfuslanmış birim, Yukarı Sakarya'dır Bu bölümün yoğun nüfuslanmasında, endüstri faaliyetleri ile Ankara'nın başkent olması kayda değer rol oynar Konya ve Tuzlu Gölü civarları nüfus yoğunluğunun az olduğu yerlerdir *