iltasyazilim
FD Üye
İç Anadolu Bölgesi ve Özellikleri
İç Anadolu Bölgesi Özellikleri; Kuzeyinden Kuzey Anadolu, güneyinden Toros Dağları ile çevrili olan alan, topoğrafik yönden Anadolu ’nun ortasında bir çanak şeklindedir Yer şekilleri ölçüt alınarak alan 4 bölüme ayrılmıştır Bunlar Konya Bölümü, Yukarı Sakarya Bölümü, Orta Kızılırmak Bölümü ve Yukarı Kızılırmak Bölümü ’dür
Yer şekilleri
Yüzölçümü bakımından 2 büyük alan olan İç Anadolu ’da yüksek ve uzun dağ sıraları bulunmaz Ortalama yüksekliği 1000 m olan platolarla ovalar yaygındır Bölgenin yüksekliği doğuya doğru artar
UYARI : İç Anadolu Bölgesi ’nde yağışların beceriksiz olmasının nedeni çevresindeki yüksek dağlardır
Dağlar : Bölgede orojenik ve volkanik dağ sıraları bulunur Bunlar Akdağlar, Hınzır ve Tecer Dağları ’dır Elmadağı ve Sündiken gibi dağ kuşaklarının yükseltisi pozitif değildir Erciyes, Hasan Dağı, Melendiz Dağı, Karacadağ ve Karadağ bölgenin sönmüş volkanlarıdır
Ovalar : Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Konya bölgenin önemli ovalarıdır
Platolar : Yer şekilleri sade olan bölgede Haymana, Cihanbeyli, Obruk, Orta Kızılırmak, Bozok ve Yazılıkaya platolarının yüksekliği 1000 metreyi bulur Kireçtaşlarından oluşmuş bu platolarda karstik şekillerden obruk yaygın olarak görülür
Akarsular ve Göller
Akarsular : Kızılırmak ve Sakarya Nehri ile Zamantı Çayı denize ulaşan kayda değer akarsulardır İç Anadolu ’nun güneyinde Tuzlu Gölü, Konya, Develi ve Afyon kapalı havzalarında çok sayıda kısa boylu çay boşalır
Göller : Tuzlu Gölü, Eber, Akşehir, Çavuşçu, Seyfe Gölleri tektonik oluşumlu başlıca göllerdir Acıgöl ve Meke Tuzlası Gölleri volkanik oluşumludur Bölgedeki en büyük baraj gölü Kızılırmak üzerindeki Hirfanlı ’dır
İklim
Çevresindeki yüksek dağların etkisi ile deniz etkilerine kapalı olan bölgede iklim karasallaştığından ılıman karasal (step) iklim özellikleri görülür Kış mevsimi Doğu Anadolu ’daki değin sert geçmez Ancak doğuya dürüst iklim sertleşir Yaz mevsimi odlukça sıcak geçer Yağış miktarı en az olan bölgedir Tuzlu Gölü ve çevresi Türkiye ’nin asgari yağış düşen yöresidir Bölgenin kuzeyine doğru yağışlar azıcık artar
Doğal Ot Gibi Yaşama
Doğal bitki örtüsü yazın kuruyan ot topluluklarının oluşturduğu bozkırdır Yağışların azlığı ve ormanların fazla tahrip edilmiş olması sebebiyle antropojen bozkırlar geniş yer kaplar Nehir kıyılarında kavak ve söğüt ağaçları yoğunlaşır Yozgat, Akdağlar ’da ve Sündiken Dağları ’nda bölgenin en geniş ormanları yer alır Ama mevcut ormanlar bölgenin yalnızca %7 ’lik bir bölümünü kaplar
Nüfus ver Yerleşme
Marmara ’dan sonra en topluluk bölgedir Genişliğine oranla az nüfusludur Nüfusun büyük bölümü su kaynaklarının daha bol olduğu, alan kenarındaki dağ eteklerinde toplanmıştır En yoğun nüfuslanan birim ulaşım yollarının kavşağında olan ve endüstrinin geliştiği Yukarı Sakarya ’dır en az nüfuslanan birim ise yüksek, engebeli ve iklimi sert olan Yukarı Kızılırmak ’tır Tuz Gölü çevresi Türkiye ’nin en tenha yeridir Kırsal kesimde evlerin bir arada olduğu toplu yerleşmeler yaygındır
İller
Aksaray, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Karaman, Sivas, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat
Idareli Özellikler
Tarım
Bölgenin ekonomisi tarıma dayanır Ekilidikili arazi bölgenin yaklaşık üçte birini kaplar Nadasa bırakılan arazi fazladır Yaz kuraklığı tarımsal faaliyetleri sınırlandırır Erozyon nedeniyle tarımsal etkinlikler olumsuz etkilenir Bölgenin iklimi tahıl tarımını yaygınlaştırır Sulama yapılamayan alanlarda tahıl tarımı ön plandadır Arpanın %39 ’u, buğdayın %31 ’i bu bölgede üretilir
Tarım Ürünleri
Tahıllar : En kayda değer buğday ve arpa imal alanı Konya Ovası ’dır Burayı Ankara, Yozgat ve Kayseri takip eder
Baklagiller : Nohut, fasulye, yeşil mercimek gibi baklagillerin üretimi önemlidir Bu ürünler üretimde ilk sırayı alır Konya ve Yozgat mercimek üretiminde birinci sırada gelir
Patates : Üretiminde bölge ilk sırayı alır Niğde ve Nevşehir ’de üretilir Buralardaki volkanik arazi patatesin büyümesi açısından fazla elverişlidir
Şekerpancarı : Sulama yapılan yerlerde özellikle Konya, Eskişehir ve Aksaray ’daki tarım alanlarının büyük bölümü şekerpancarına ayrılmıştır
Sebze : Sulamanın yaygın olmayışı sebze tarımını olumsuz etkilemiştir Sulanabilen yerlerdeki sebze üretimi yetkisiz kalmaktadır
Meyve : Volkanik alanlarda bağcılık gelişmiştir Kayısı gibi meyve üretimi yaygındır
Hayvancılık
Verimsiz iklimi, bitki örtüsünün bozkır olması ve düzlüklerin geniş yer kaplaması küçükbaş hayvancılığı yaygınlaştırır Tiftik keçisinin %78 ’i bu bölgede beslenir Torosların İç Anadolu ’ya bakan yamaçlarında yaygındır: Özellikle Konya ilk kez almak üzere Karaman, Kayseri ve Sivas ’ta karaman ırkı koyun beslenir En çok koyun beslenen bölge olan İç Anadolu ’da çayır hayvancılığı yaygındır Kırsal kesimde ailenin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik beslenen büyükbaş hayvanların sayısında son yıllarda artma olmuştur Bölgede kümes hayvancılığı ile arıcılık (Toros yamaçlarında) da gelişmiştir
Ormancılık
Yağışların fazla eksik olduğu ve ormanların yıkım edildiği İç Anadolu Bölgesi ’nde ormanlar fazla kuytu bir alanda görülür Ormanlar daha çok Sündiken Dağları ve Akdağlar ’da bulunur ve bölgenin yalnızca %7 ’lik bölümünü kaplar bu nedenle bölgede ormancılık gelişmemiştir
Madenler ve Enerji Kaynakları
Madenler : Eskişehir ’de bor ve borasit, Ankara ’da manganez, Kayseri ’de demir çıkarılır Tuz Gölü, Çankırı, Kırşehir ve Sivas ’ta tuz üretimi yapılır
Enerji Kaynakları : Ankara ’da linyit çıkarılır
Enerji Imal Tesisleri : Enerji üretimi fazla değildir Ankara Çayırhan ve Sivas Kangal ’da linyitle çalışan termik santraller kuruludur Sarıyar, Gökçekaya, Hirfanlı ve Kesikköprü kayda değer hidroelektrik santralleridir
Endüstri
endüstri tesisleri şunlardır :
Şeker : Eskişehir, Ankara, Konya, kayseri, Sivas, Niğde
Içki : Ankara, Nevşehir, Yozgat
Lokomotif : Eskişehir
Vagon – Demiryolu Malzemesi : Sivas
Uçak : Eskişehir, Ankara
Tabanca : Kırıkkale
Çelik : Kırıkkale
Petrol Rafinerisi : Kırıkkale
Pamuklu Dokuma : Eskişehir, Ereğli, Karaman, Kayseri ve Nevşehir
Madeni Eşya : Kayseri
Ulaşım
Topoğrafyasının pozitif zorlu olmaması nedeniyle kara ve demiryolu ağının en çok geliştiği bölgedir Demiryolu ağı tüm bölgelerle bağlantıyı sağlayacak durumdadır Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Sivas manâlı yolların kavşağı durumundadır Ayrıca bölgede Ankara, Eskişehir, Konya ve Sivas ’ta havaalanı bulunmaktadır
Turizm
Bölgenin fazla çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olması nedeniyle tarihi turizm açısından zengindir Neolitik döneme ait yerleşmeler, Hititler ’den kalma farklı alanlara yönlendirilmiş eserler manâlı turizm çekicilikleridir Kayseri, Nevşehir, Niğde arasındaki Kapadokya Yöresi ’nde peribacası oluşumları, yer altı kentleri ve kiliseler turizm bakımından siklet taşıyan yerlerdir Konya, Selçuklu eserleri ve Mevlana Müzesi ile turizmin geliştiği bir merkezdir Hem Eskişehir, Ankara, Konya, Niğde ve Kayseri ’de kaplıca turizmi siklet taşımaktadır
Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri
İç Anadolu Türkiye ’nin gelişmişlik açısından 3 büyük bölgesidir
Aşağı bölge ekonomisinde önemli yer tutan mahsul ve hesaplı faaliyet türlerinin listesi verilmiştir
Arpa
Şekerpancarı
Baklagiller
Buğday
Yapağı *
İç Anadolu Bölgesi Özellikleri; Kuzeyinden Kuzey Anadolu, güneyinden Toros Dağları ile çevrili olan alan, topoğrafik yönden Anadolu ’nun ortasında bir çanak şeklindedir Yer şekilleri ölçüt alınarak alan 4 bölüme ayrılmıştır Bunlar Konya Bölümü, Yukarı Sakarya Bölümü, Orta Kızılırmak Bölümü ve Yukarı Kızılırmak Bölümü ’dür
Yer şekilleri
Yüzölçümü bakımından 2 büyük alan olan İç Anadolu ’da yüksek ve uzun dağ sıraları bulunmaz Ortalama yüksekliği 1000 m olan platolarla ovalar yaygındır Bölgenin yüksekliği doğuya doğru artar
UYARI : İç Anadolu Bölgesi ’nde yağışların beceriksiz olmasının nedeni çevresindeki yüksek dağlardır
Dağlar : Bölgede orojenik ve volkanik dağ sıraları bulunur Bunlar Akdağlar, Hınzır ve Tecer Dağları ’dır Elmadağı ve Sündiken gibi dağ kuşaklarının yükseltisi pozitif değildir Erciyes, Hasan Dağı, Melendiz Dağı, Karacadağ ve Karadağ bölgenin sönmüş volkanlarıdır
Ovalar : Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Konya bölgenin önemli ovalarıdır
Platolar : Yer şekilleri sade olan bölgede Haymana, Cihanbeyli, Obruk, Orta Kızılırmak, Bozok ve Yazılıkaya platolarının yüksekliği 1000 metreyi bulur Kireçtaşlarından oluşmuş bu platolarda karstik şekillerden obruk yaygın olarak görülür
Akarsular ve Göller
Akarsular : Kızılırmak ve Sakarya Nehri ile Zamantı Çayı denize ulaşan kayda değer akarsulardır İç Anadolu ’nun güneyinde Tuzlu Gölü, Konya, Develi ve Afyon kapalı havzalarında çok sayıda kısa boylu çay boşalır
Göller : Tuzlu Gölü, Eber, Akşehir, Çavuşçu, Seyfe Gölleri tektonik oluşumlu başlıca göllerdir Acıgöl ve Meke Tuzlası Gölleri volkanik oluşumludur Bölgedeki en büyük baraj gölü Kızılırmak üzerindeki Hirfanlı ’dır
İklim
Çevresindeki yüksek dağların etkisi ile deniz etkilerine kapalı olan bölgede iklim karasallaştığından ılıman karasal (step) iklim özellikleri görülür Kış mevsimi Doğu Anadolu ’daki değin sert geçmez Ancak doğuya dürüst iklim sertleşir Yaz mevsimi odlukça sıcak geçer Yağış miktarı en az olan bölgedir Tuzlu Gölü ve çevresi Türkiye ’nin asgari yağış düşen yöresidir Bölgenin kuzeyine doğru yağışlar azıcık artar
Doğal Ot Gibi Yaşama
Doğal bitki örtüsü yazın kuruyan ot topluluklarının oluşturduğu bozkırdır Yağışların azlığı ve ormanların fazla tahrip edilmiş olması sebebiyle antropojen bozkırlar geniş yer kaplar Nehir kıyılarında kavak ve söğüt ağaçları yoğunlaşır Yozgat, Akdağlar ’da ve Sündiken Dağları ’nda bölgenin en geniş ormanları yer alır Ama mevcut ormanlar bölgenin yalnızca %7 ’lik bir bölümünü kaplar
Nüfus ver Yerleşme
Marmara ’dan sonra en topluluk bölgedir Genişliğine oranla az nüfusludur Nüfusun büyük bölümü su kaynaklarının daha bol olduğu, alan kenarındaki dağ eteklerinde toplanmıştır En yoğun nüfuslanan birim ulaşım yollarının kavşağında olan ve endüstrinin geliştiği Yukarı Sakarya ’dır en az nüfuslanan birim ise yüksek, engebeli ve iklimi sert olan Yukarı Kızılırmak ’tır Tuz Gölü çevresi Türkiye ’nin en tenha yeridir Kırsal kesimde evlerin bir arada olduğu toplu yerleşmeler yaygındır
İller
Aksaray, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Karaman, Sivas, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat
Idareli Özellikler
Tarım
Bölgenin ekonomisi tarıma dayanır Ekilidikili arazi bölgenin yaklaşık üçte birini kaplar Nadasa bırakılan arazi fazladır Yaz kuraklığı tarımsal faaliyetleri sınırlandırır Erozyon nedeniyle tarımsal etkinlikler olumsuz etkilenir Bölgenin iklimi tahıl tarımını yaygınlaştırır Sulama yapılamayan alanlarda tahıl tarımı ön plandadır Arpanın %39 ’u, buğdayın %31 ’i bu bölgede üretilir
Tarım Ürünleri
Tahıllar : En kayda değer buğday ve arpa imal alanı Konya Ovası ’dır Burayı Ankara, Yozgat ve Kayseri takip eder
Baklagiller : Nohut, fasulye, yeşil mercimek gibi baklagillerin üretimi önemlidir Bu ürünler üretimde ilk sırayı alır Konya ve Yozgat mercimek üretiminde birinci sırada gelir
Patates : Üretiminde bölge ilk sırayı alır Niğde ve Nevşehir ’de üretilir Buralardaki volkanik arazi patatesin büyümesi açısından fazla elverişlidir
Şekerpancarı : Sulama yapılan yerlerde özellikle Konya, Eskişehir ve Aksaray ’daki tarım alanlarının büyük bölümü şekerpancarına ayrılmıştır
Sebze : Sulamanın yaygın olmayışı sebze tarımını olumsuz etkilemiştir Sulanabilen yerlerdeki sebze üretimi yetkisiz kalmaktadır
Meyve : Volkanik alanlarda bağcılık gelişmiştir Kayısı gibi meyve üretimi yaygındır
Hayvancılık
Verimsiz iklimi, bitki örtüsünün bozkır olması ve düzlüklerin geniş yer kaplaması küçükbaş hayvancılığı yaygınlaştırır Tiftik keçisinin %78 ’i bu bölgede beslenir Torosların İç Anadolu ’ya bakan yamaçlarında yaygındır: Özellikle Konya ilk kez almak üzere Karaman, Kayseri ve Sivas ’ta karaman ırkı koyun beslenir En çok koyun beslenen bölge olan İç Anadolu ’da çayır hayvancılığı yaygındır Kırsal kesimde ailenin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik beslenen büyükbaş hayvanların sayısında son yıllarda artma olmuştur Bölgede kümes hayvancılığı ile arıcılık (Toros yamaçlarında) da gelişmiştir
Ormancılık
Yağışların fazla eksik olduğu ve ormanların yıkım edildiği İç Anadolu Bölgesi ’nde ormanlar fazla kuytu bir alanda görülür Ormanlar daha çok Sündiken Dağları ve Akdağlar ’da bulunur ve bölgenin yalnızca %7 ’lik bölümünü kaplar bu nedenle bölgede ormancılık gelişmemiştir
Madenler ve Enerji Kaynakları
Madenler : Eskişehir ’de bor ve borasit, Ankara ’da manganez, Kayseri ’de demir çıkarılır Tuz Gölü, Çankırı, Kırşehir ve Sivas ’ta tuz üretimi yapılır
Enerji Kaynakları : Ankara ’da linyit çıkarılır
Enerji Imal Tesisleri : Enerji üretimi fazla değildir Ankara Çayırhan ve Sivas Kangal ’da linyitle çalışan termik santraller kuruludur Sarıyar, Gökçekaya, Hirfanlı ve Kesikköprü kayda değer hidroelektrik santralleridir
Endüstri
endüstri tesisleri şunlardır :
Şeker : Eskişehir, Ankara, Konya, kayseri, Sivas, Niğde
Içki : Ankara, Nevşehir, Yozgat
Lokomotif : Eskişehir
Vagon – Demiryolu Malzemesi : Sivas
Uçak : Eskişehir, Ankara
Tabanca : Kırıkkale
Çelik : Kırıkkale
Petrol Rafinerisi : Kırıkkale
Pamuklu Dokuma : Eskişehir, Ereğli, Karaman, Kayseri ve Nevşehir
Madeni Eşya : Kayseri
Ulaşım
Topoğrafyasının pozitif zorlu olmaması nedeniyle kara ve demiryolu ağının en çok geliştiği bölgedir Demiryolu ağı tüm bölgelerle bağlantıyı sağlayacak durumdadır Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Sivas manâlı yolların kavşağı durumundadır Ayrıca bölgede Ankara, Eskişehir, Konya ve Sivas ’ta havaalanı bulunmaktadır
Turizm
Bölgenin fazla çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olması nedeniyle tarihi turizm açısından zengindir Neolitik döneme ait yerleşmeler, Hititler ’den kalma farklı alanlara yönlendirilmiş eserler manâlı turizm çekicilikleridir Kayseri, Nevşehir, Niğde arasındaki Kapadokya Yöresi ’nde peribacası oluşumları, yer altı kentleri ve kiliseler turizm bakımından siklet taşıyan yerlerdir Konya, Selçuklu eserleri ve Mevlana Müzesi ile turizmin geliştiği bir merkezdir Hem Eskişehir, Ankara, Konya, Niğde ve Kayseri ’de kaplıca turizmi siklet taşımaktadır
Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri
İç Anadolu Türkiye ’nin gelişmişlik açısından 3 büyük bölgesidir
Aşağı bölge ekonomisinde önemli yer tutan mahsul ve hesaplı faaliyet türlerinin listesi verilmiştir
Arpa
Şekerpancarı
Baklagiller
Buğday
Yapağı *