İç talepteki düşüş karşısında THY tasarrufa gidiyor, Pegasus dış hatlara yöneldi

İktisattaki daralma ve alım gücündeki düşüş havayollarının iç çizgi yolcu sayısında sert gerilemeye neden olurken yeni havalimanına taşınmanın getirdiği ek maliyet, yere indirilen Max’ler ve geciken Airbus teslimatlarının yarattığı kapasite külfetiyle THY bu etkiyi bilançosunda daha ağır hissetti. Pegasus ise dış uçuşlara odaklanarak ünite gelirlerini artırdı.

Havayolunun net kârı ikinci çeyreğin akabinde üçüncü çeyrekte de gerilerken, marjlardaki baskının önümüzdeki iki çeyrekte de sürmesini bekleyen şirket maliyet kısıcı bir programı devreye aldı. 



İç talepteki daralmayı, iç çizgi uçuşlardaki kapasitesinin bir kısmını daha uzun ve kârlı dış sınırlara yönelterek aşma yoluna giden Pegasus ise bu sayede yan gelirlerini de değerli ölçüde artırırken, ünite gelirlerdeki güçlü yükselişin tesiriyle üçüncü çeyrekte marjlarını üst çekmeyi başardı.

THY’nin net kârı gerilemeye devam ediyor

THY’nin net kârı ikinci çeyrekteki yüzde 70 düşüşün akabinde üçüncü çeyrekte de yüzde 6.3 geriledi. Üçüncü çeyrekte net kârdaki daha sert bir düşüşü net finansman gelirleri sonlandırırken, operasyonel kârdaki düşüş ise yüzde 28.5 olarak kayda geçti.

THY’nin sezonsal olarak kıymetli olan üçüncü çeyrek finansallarında yolcu verimindeki baskı ve maliyet tarafındaki artışların tesirli olduğunu belirten Oyak Yatırım Araştırma Yöneticisi Melis Pocar şunları söyledi: “Filo planlarından sapmalara sebep olan Boeing 737Max’le ilgili gelişmeler, geciken Airbus Neo siparişleri ve bunun tesiriyle evvelden alınmış işçiye ait sarfiyatlar ve izafi olarak daha büyük ve maliyetli yeni hub -daha büyük alan, işçi artışı, eskiye nazaran düzelme kelam konusu olsa da taksi mühletlerine ait maliyetler- de finansalları etkiledi.”

İstanbul Havalimanı maliyetleri artırdı

THY, nisan ayında İstanbul Havalimanı’na taşınmıştı. Lakin İstanbul Havalimanı’nın Atatürk Havalimanı’na nazaran çok daha büyük ve değerli olması, burayı merkez olarak kullanan THY’nin maliyetlerini de üst taşıdı.

Yatırımcı sunumunda yer alan bilgiye nazaran THY’nin EBITDAR marjı yeni havalimanı kaynaklı artan maliyetler ve işçi masraflarındaki artış nedeniyle dokuz ay sonunda geçen yılki yüzde 28.1 düzeyinden yüzde 22.3’e geriledi. EBITDAR marjı üçüncü çeyrek özelinde de yüzde 38’den yüzde 32.4’e indi.



THY CFO’su Murat Şeker, üçüncü çeyrek sonuçlarının akabinde düzenlenen analist bilgilendirme toplantısında yaptığı değerlendirmede şöyle konuştu: “Havaalanı ve üst geçiş maliyetleri İstanbul Havalimanı’ndaki yüksek ünite maliyetlere bağlı olarak arttı. Yeniden taşınmayla bağlantılı olarak, operasyon alanının büyümesi, artan süreksiz istihdamlar ve daha yüksek ünite maliyetler nedeniyle yer hizmetleri maliyetleri de arttı. Düşük baz tesiri 2020’nin ikinci çeyreğine kadar maliyet kalemine yansımaya devam edecek.”

THY’nin yatırımcı sunumuna nazaran, yeni havalimanına taşınmanın akabinde üçüncü çeyrekte THY’nin havaalanı ve üst geçiş masrafları bir evvelki yıl tıpkı periyoda nazaran yüzde 12.2, yer hizmetleri sarfiyatları de yüzde 21.7 artış kaydetti. İşçi sarfiyatları ise üçüncü çeyrekte yüzde 35.9 yükseldi.

İnidirim için havalimanı işletmecisiyle görüşülüyor

Kelam konusu maliyet artışlarının akabinde THY, maliyet düşürücü bir programı uygulamayı koydu. CFO Şeker’in verdiği bilgiye nazaran THY bu sayede bu yıl son çeyrekte maliyetlerde 100 milyon dolarlık tasarrufa gitmeyi planlıyor.

THY ayrıyeten, İstanbul Havalimanı’nda indirim almak için havalimanı işletmecisiyle de görüşmeler yürütüyor.

Lakin THY’nin maliyetler dışında karşı karşıya olduğu bir öteki sorunu da filo planlaması oluşturuyor.



Filosundaki 12 adet Max’i Mart ayında yere indirmek zorunda kalan THY, ikinci çeyrekte filoya eklenmesi planlanan 12 Max daha dahil edildiğinde, sene başındaki kapasite planlamasına nazaran 24 Max ekside bulunuyor. THY, Max’lerden kaynaklı kayıpların yanı sıra, bu yıl teslim almayı öngördüğü altı adet A321 neo siparişinde teslimatın gecikerek 2020’ye ötelenmesi nedeniyle de zorluk yaşıyor.

Şirket 80 milyon olan yolcu gayesini 76 milyona, 14.1 milyar dolarlık gelir beklentisini de 13.4 milyar dolara indirmişti.

Dış uçuşlara odaklanan Pegasus’un ünite gelirleri arttı

İstanbul Havalimanı’nın yüksek maliyeti ve yere indirilen Max’lerin bilançoda baskısını hisseden THY’ye rağmen, bu iki ögeden da etkilenmeyen Pegasus ise, daralan iç talep sıkıntısını ise iç/dış sınır lokasyonunu tekrar düzenleyerek aşma yoluna gitti.

Şirket bu sayede daha uzun aralı uçuşlarla hem ünite maliyeleri düşürüp hem de yan gelirleri artırmayı başardı.



Pegasus’un üçüncü çeyrekte yan gelirleri yüzde 33, ünite gelirleri yüzde 25 artarken; şirket bu iki ögenin tesiriyle FAVÖK marjını 1.5 puan artırarak yüzde 48.6’lık rekor düzeye ulaştı.

Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin datalarına nazaran, Türkiye genelindeki havalimanlarında dış sınır yolcu trafiği birinci dokuz ayda yüzde 10.5 artarken, iç sınır yolcu trafiği ise yüzde 12.7 geriledi.