idare hukuku Sistemlerİ

idare hukuku Sistemlerİ anglo sakson hukuk sistemi hukukun sistemleri Yöneticilik hukuku alanında iki sistem vardır: A AngloSakson Sistemi: Adlî Idare Sistemi Bibliyografya Onar, op cit, cI, s7883; Günday, op cit, s84; Gözübüyük ve Tan, opcit, cI, s14; Balta, op cit, s140142; Bénoit, op cit, s7073; Esin Örücü, “Büyük Britanya’da İdarenin Yargısal Denetimi, II Ulusal Idare Hukuku Kongresi: İdarî Yargının Dünyadaki Bugünkü Yeri, Ankara, Danıştay Yayınları, 1993, s254270; Mustafa Karabulut, “İngiltere’de İdarenin Yargısal Denetimi Üstüne Bir Analiz, Danıştay Dergisi, Sene 30, Sayı 102, 2000, s1627; O Hood Phillips ve Paul Jackson, Constitutional and Administrative Law, London, Sweet&Maxwell, Yedinci Zorlama, 1987, s530674; S A de Smith ve Rodney Brazier, Constitutional and Administrative Law, London, Penguin Books, Altıncı Zorlama, 1989, s577773 “Müşterek hukuk (common law ) sistemi veya “adlî idare sistemide denen sisteme sahip İngiltere ve ABD gibi AngloSakson ülkelerinde, “genel hukuk (iki taraflı hukuk, common law)un dışında, ondan ayrı ve bağımsız bir “yöneticilik hukuku ve genel mahkemeler (adlî hak) düzeninden farklı bir “idarî adalet düzeni yoktur Kuşkusuz İngiltere ve ABD gibi AngloSakson ülkelerinde de, bir “idare teşkilâtı ve bu teşkilâtın yürüttüğü idarî nitelikte faaliyetler vardır Hem bu ülkelerde idare teşkilâtın kuruluşunun ve işleyişinin tâbi olduğu hukuk kuralları da vardır Yani AngloSakson ülkelerinde de “idareye uygulanan bir hukuk vardır; oysa bu hukuk, “idare hukuku değil, ülkenin genel hukukudur Bu ülkeler ülkenin genel hukukundan ayrı, onda görülmeyen özelliklere sahip bir “yöneticilik hukukuna sahip değildir Bu ülkelerde idareye de özel kişilere uygulanan genel hukuk uygulanır5 Bu ülkelerde “idare hukuku (administrative law) dersinin bulunması, bu isimli kitapların yazılması6, bu ülkelerde bir kıta Avrupası ülkelerinde anlaşıldığı anlamda bir “idare hukukunun bulunduğu anlamına gelmez Zira bu ülkelerde “administrative law denen şeyde, özel hukukta görülmeyen hükümlere, yani millet gücü ayrıcalıklarına veya yükümlülüklerine rastlanmaz Keza bu ülkelerde idarî uyuşmazlıklara bakmakla görevli, genel mahkemeler düzeninin haricen, bir “idarî yargı düzeni yoktur Bu ülkelerde hak birliği sistemi vardır Dolayısıyla özel şahısların aleyhine de, yöneticilik aleyhine de davalar aynı adalet düzeninde açılır7 Bu ülkelerde “yöneticilik mahkemeleri (administrative tribunals )8 isimli mahkemelerin olması bir şeyi değiştirmez; çünkü bunların öbür bir üstteki mahkemesi yoktur; bunların kararları da aynı yüksek mahkemede temyiz edilir böylece Anglo sakson sisteminde bulunan administrative tribunals öbür bir yargı kolu oluşturmazlar Bu mahkemeler de olağan adlî mahkemeler aralarında bulunan uzmanlık mahkemesi niteliğinde olan mahkemelerdir böylece, AngloSakson sistemine “adlî yöneticilik sistemi de denir