Forumda yenilikler devam etmektedir , çalışmalara devam ettiğimiz kısa süre içerisinde güzel bir görünüme sahip olduk daha iyisi için lütfen çalışmaların bitmesini bekleyiniz. Tıkla ve Git
x

Son konular

İhmal Edilen Tropikal Hastalıklar Nedir?

İhmal Edilen Tropikal Hastalıklar Nedir?
0
133

ahmet0135

FD Üye
Katılım
Nis 13, 2018
Mesajlar
3,753
Etkileşim
89
Puan
48
F-D Coin
0
Dikkatsizlik edilen tropikal hastalıklar (NTD’ler), tropikal ya da nadir de olsa daha aşağı tropikal bölgelere has olan fakirleşmiş toplulukları etkileyen önlenmesi ya da kontrolü şiddet olan fazla farklı alanlara yönlendirilmiş enfeksiyonlardır Bu hastalıkların görüldüğü yerler, yaygın olarak tropikal bölgelerdir Bulgulara tarafından, dünya çapında 149 ülkede ve bir milyardan artı kişide bulunan NTD’ler, başta sıtma, tüberküloz ve HIV’dir Ve sebep oldukları yıllık erken vefat ve sakatlıkları göz önüne alındığında az kalsın 57 milyon yaşam kaybı ile sonuçlanmaktadır Bu hastalıkların birçoğu düşük maliyetli ilaçlarla zahmetsizce önlenebilir, oysa bu enfeksiyonların sık görüldüğü alanların lojistik ve ekonomik zorlukları bunlarla uğraş etmeyi zorlaştırmaktadır Buna rağmen, NTD’lerin etkisi son yıllarda daha artı uyarı çekmiş ve bu enfeksiyonların bazılarının giderilmesinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir h3 NTD Örneklerih3 Haziran 2019’den itibaren, WHO, çoğu zaten zengin ülkelerden elimine edilen, oysa dünyanın en yoksul bölgelerinde kalan asgari 21 enfeksiyon ve durumu NTD’ler olarak kabul etmiştir Bu hastalıkların gelişimi tıbbi bakım yetersizliği, tehlikesiz içme suyunun olmaması ya da tatmin edici temizlik yokluğundan kaynaklanır Fakat bu hastalıkların çoğu; kişi başına yılda 50 sent bir maliyete dek tedavi edilebilir durumdadır Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ABD Rahatsızlık Teftiş ve Korunma Merkezi (Centers for Disease Control and Prevention, CDC) ve Birleşik Milletler Çocuklara Takviye Fonu veya özet olarak UNICEF gibi kuruluşlarla birlikte, NTD’lere daha artı uyarı çekmek ve bunları ele almak için, daha artı siyasi irade ve kaynak toplamaya uğraş sarf etmişlerdir Ancak hâlâ bu enfeksiyonlar dünya genelinde altı kişiden birini etkilenmektedir:wwwbilgiustamcomresimler201901c75300x120alt 300 120 NTD’lerle mücadeledeki birincil önemli dönüm noktası, dünyanın bu hastalıklarla mücadelede nasıl işbirliği yapabileceğini kavga etmek için dünyanın dört bir yanından çeşitli kamu ve özel kuruluşlardan oluşan yaklaşık 200 karakter bir grubun, İsviçre’deki DSÖ merkezinde bir araya gelmesiyle oldu O zamandan beri, WHO ve ortakları, daha zengin uluslarda bulunanlara katılmayı çağırarak NTD’leri yok etmek ve eksilmek için planlar yaptılar NTD’ler kabaca dört kategoriye ayrılabilir: • Bakteriler • Helmintler (solucanlar ya da kurt sözde organizmalar), • Protozoa (parazitler) • Virüsler Hayvanlardan (böcekler gibi), insanların birbirlerine temasından, yiyecek ve meşrubat kalıntıları ile kirlenmiş mutfak eşyalarından, sağlıksız gıdalardan, kirli su kaynaklarını tüketerek ya da bağlantı ederek yayılırlar Haziran 2019’den itibaren, WHO kadar tanımlanan NTD’lerin listesi şunları içermektedir: • Buruli ülseri: Daintree ülseri Bairnsdale ülseri ve Searls ülseri olarak da bilinir Mycobacterium ulcerans’ın sebep olduğu bulaşıcı hastalıktır • Chagas hastalığı: Amerika tripanozomiyazı olarak da bilinir Trypanosoma cruzi isimli protozoanın sebep olduğu bir paraziter hastalıktır • Dang, Dang Humması: Sivrisinekler kadar bulaşan dang virüsü kaynaklı bir enfeksiyondur • Chikungunya: sözcük anlamı Tanzanya’nın başlıca dilinde iki büklüm yapan demektir Eklem iltihapları, şiddetli ağrılara yan hastanın hareketlerinde ve duruşunda kısıtlanma gelmesi bu tanımlamaya neden olmuştur Enfekte Aedes türü sivrisinekler kadar insanlara bulaşan zika virüsüdür:wwwbilgiustamcomresimler201901c63300x158alt 300 158 • Dracunculiasis: Gine solucanı olarak tanıdık rahatsızlık (GWD), Gine solucanının sebep olduğu bir enfeksiyondur • Ekinokokkoz: Öteki adlarıyla kist hidatik, hidatidoz veya ahali arasında aşina adıyla kist hastalığı, Echinococcus türü olan şerit solucanlarının sebep olduğu paraziter bir hastalıktır • Gıda kaynaklı trematodlar: Başlıca balık ve su kaynaklı olma sebebiyle yalnızca gıda yoluyla bulaşan parazitlerdir • Afrika tripanosomiyazisi: Afrika uyku hastalığı olarak da aşina hastalık, insan ve hayvanlarda görülen çeçe sinekleri kadar bulaşan parazitsel bir hastalıktır • Layşmanyazis: Tatarcık sineklerinin kan emme işlemi esnasında enfeksiyonu vücuda bulaştırdıkları layşmanya grubundan hücresel içi parazitlerin memeli konaklarda oluşturdukları bir hastalık türüdür • Lepra (Hansen hastalığı): Mycobacterium leprae isimli bakterinin sebep olduğu kronik enfeksiyon hastalığıdır • Lenfatik filariasis: Öteki adı filantiasis olan rahatsızlık, sivrisinekler tarafından wuchereria bancrofti, brugia malayi ve brugia timori de elde etmek üzere asalak solucanlar tarafından bulaşan hastalıktır • Mycetoma: Aerobik aktinomiketik bakterilerin veya mantarların neden olduğu kronik bir cilt altı enfeksiyonudur • Kromoblastomikoz: Uzun kromomikozu olarak da tanıdık cladosporiosis, Fonseca hastalığı, Pedroso hastalığı, phaeosporotrichosis, ya da verüköz dermatit, uzun süren bir mantar enfeksiyonudur Cilt ve cilt altında olan kronik bir mikozodur • Öteki derin mikozlar: Dağıtılmış mantarlar tarafından bulaşan cilt ya da çivi tabakalarını yok, bununla birlikte iç organları etkileyen mantar hastalıklarıdır • Kuduz: Rabies öteki adıyla Lyssa, merkezi sinir sistemini ağır şekilde etkileyen hayvanlardan insanlara geçen viral bir hastalıktır • Uyuz hastalığı: Mikroskobik bir böceğin neden olduğu kaşıntı ile başlayıp yaraya dönüşen bir hastalıktır • Diğer ektoparazitler: Cilt üzerinde ya da altında tutunarak yaşayan böcekler (bit, pire, tahta kurusu, uyuz böceği, kene vb) kaşıntı ve cilt soyulmalarına yol açan, vücudunun üstüne bağlanarak yaşamını devamlı parazitlerdir • Schistosoma (Şistozoma): Salyangoz ateşi, öteki isimleriyle salyangoz humması, Katayama ateşi ve Katayama humması olarak da bilinir Schistosoma (Şistozoma) türündeki parazit solucanların sebep olduğu bir hastalıktır • Toprakla bulaşan helmintiler: Millet arasında solucan, kurt ve şerit olarak da bilinir Farklı asap sistemleri ve organları ile fazla hücreli organizmalardan bulaşan bir hastalıktır • Yılan ısırığı zehirlenmesi: Yılan ısırığı ya da yılan sokması, yılanın dişleriyle akıttığı zehrin sebep olduğu yaralanmadır • Teniazis (teniaz): Domuz eti tenyası, taenia solium parazitini içeren domuzun etini çiğ ya da az pişmiş olarak tüketen insanlarda veya tüketim yapmamış olsa dahi bir başka yolla parazitin bulaştığı kişilerde görülen kurtçuklardır • Sistiserkoz: Domuz tenyası olarak da aşina, Taenia solium kadar dokuların enfeksiyon olmasıyla karakterize edilen bir hastalıktır • Trahom: Konjonktiva yani kornea ve göz kapaklarını saran, genellikle uzun süren bir cins göz hastalığıdır:wwwbilgiustamcomresimler201901c216alt 275 189 • Yaws: Diğer adı Frambezi olarak da aşina bu rahatsızlık genelde yüz derisinde, genital bölgesinde ellerde ve ayaklarda da görülür Bu rahatsızlık çoğunlukla hafif bir kabarma ile başlar ve sonra dökülen bir kabuk oluşur Bu kabuğa belli başlı yaw ismi verilir • Endemik treponematoz: Benek hastalığı, frengi, frambezi ve Ekvator frengisi gibi hastalıklara niçin olan bir spiroket bakterilerin genel adıyla Treponemaların sebep olduğu hastalıklardır h3 Kimler Etkilenir?h3 Fazla farklı alanlara yönlendirilmiş olmalarına karşın, tüm NTD’lerin müşterek bir bağı vardır; o da uygunsuz yaşam koşullarında, fakirlik içinde yaşayan insanları etkilemeleridir Dünyadaki pek çok alanda hala temel temizlik anlayışına, pak su ve çağdaş tıbbi bakıma erişim eksik kalmaktadır daima olmasa da tipik olarak bu enfeksiyonlar, tropikal bölgelerde, özellikle toplulukların patojenleri ve parazitleri taşıyan veya ileten hayvanlarda, çiftlik hayvanlarında ya da böceklerin çevresinde yaşadığı yerlerde bulunur NTD’lerin dünya üzerindeki yarattığı büyük tesir, araştırmacıların ağzını açıkta bırakacak kadar şaşılacak geliyor Çünkü dünyada bir milyardan pozitif insan şimdi asgari bir NTD (çoğu ansızın fazla hastalığa sahip) hastalığına yakalanmakta ve dünya nüfusunun yarısından fazlası enfeksiyon riski yer alan bir bölgede yaşamaktadır Her yıl NTD olması nedeniyle 185,000 kişinin öldüğü tahmin ediliyor ve milyonlarca birey kronik enfeksiyonlarla yaşamak zorunda kalıyor Uzun süreli sağlık sorunlarına, kişisel ve finansal strese ve maddesel acıya neden olan NTD’ler zengin ülkeler destek ettiğinde bu hastalıktan kurtulup, zayıflayabilir Zaten yoksul toplumların şartlarından dolayı baş gösteren bu hastalıklar onları çalışmaktan veya öğrenmekten alıkoyarak yoksulluk döngüsünü devam ettirip daha da kötüleştirmeye devam ediyorlar Kişisel olduklarında bu hastalıklar parasal sıkıntıya yol açabilir, oysa bu hastalıkların sık görüldüğü topluluklar ve ülkeler arasında çoğaldığında, ekonomik olarak yok edici olabilirler Bir tahmine tarafından, lenfatik filaryazis (filiyazis) olan ülkeler yılda 1 milyar dolar kaybediyor ve tek bir rahatsızlık yüzünden hesaplı faaliyetlerinin yüzde 88’inide kaybediyorlar NTD’lerden etkilenenlerin fiziki sağlığı üzerindeki etkisine ilave olarak, incelemeler zihinsel sağlıklarını ve psikolojik gelişimlerini de etkileyebileceğini göstermektedir Erken ve sık paraziter enfeksiyonları olan çocuklar, yetkisiz gıda ve anemi açısından daha büyük tehlike altındadır Bu koşul öğrenme ve bilişsel yeteneklerini manâlı ölçüde ve ara sıra geri dönüşümsüz olarak etkileyebilir Bu enfeksiyonlardan nedeniyle daimi sakatlık yaşayarak hayatının kalan kısımlarında engelli olan bireyler; sakatlıklarından nedeniyle toplum tarafından damgalanır ve dışlanır genelde eğitim kurumlarından, istihdam olanaklarından faydalandırılmadıklarından nedeniyle zihinsel gelişimleri büyük ölçüde etkilenmektedir Gelişmekte olan ülkeler NTD’ler göre fazla etkilenirken, zengin ülkelerdeki yoksul insanlar, ABD de dahil elde etmek üzere bağışıklık kazanmamaktadır Fakirlik sınırının yüksek olduğu Körfez Kıyısı ve Meksika sınırı her tarafında yer alan Güney ülkelerinde, özellikle Porto Riko gibi ABD bölgeleri de korunmasızdırlar:wwwbilgiustamcomresimler201901c316300x133alt 300 133 Araştırmacılar, sadece Teksas eyaletinde az kalsın 37000 Chagas hastalığı vakası olduğunu varsayım ediyorlar Mesela, ABD’nin geri kalanında da 200000’den pozitif olduğuna inanılıyor Dang humması virüsü ve chikungunya gibi sivrisinek kaynaklı NTD salgınları, ülke geneli ve tropik bölgelerde de meydana gelmiştir Bazı araştırmacılar, küresel sıcaklıklar arttıkça ve uluslararası seyahatler yaygınlaştıkça vakaların daha sık olacağından endişe duymaktadır h3 Zorluklarh3 Bu hastalıkları “ihmal edilmiş olarak adlandırması rastlantı değildir Böylece çok NTD, devlet kurumları, halk sağlığı kurumları veya daha zengin ülkelerdeki araştırma kurumları göre göz ardı edilmektedir, çünkü bu hastalıklar genelde onları etkilememektedir Ne yazık ancak, NTD’den etkilenen ülkeler çoğunlukla yoksul oldukları için kendi başlarına hastalıklarla çaba edememektedir DSÖ’nün liderlik ettiği uluslararası koalisyonlar, NTD’leri ortadan kaldırmak için daha zengin uluslar ve küresel ortaklar alma konusunda ilerleme kaydetmiştir, fakat veri, kaynak ve koordinasyon eksikliği sebebiyle kat edilmesi gereken çok yol vardır h3 Data Eksikliğih3 Hastalıklarla mücadelede atılacak birincil adım, bu hastalığın nerede görüldüğü, kimleri etkilediği, hangi tedavinin en etkili olduğu gibi bilgilerle tanımaktan geçer Fakat NTD’ler esas olarak düşük gelirli, birçok vakit kırsal veya uzakta topluluklarda meydana geldiğinden, sahadaki sağlık görevlileri sıklıkla hastalıkları etkin bir şekilde ifade etmek ya da rapor etmek için ihtiyaç duydukları araçları sık sık kullanmazlar Oysa bu data olmadan, milletlerarası kuruluşların içten malzemeleri içten yerlere göndermeleri güç olabilir h3 Kaynak Yetersizliğih3 Her NTD ile mücadele etmek veya gözden geçirmek için bambaşka bir taktik gerektirir Bazıları büyük ilaç yayılma programlarına, bazıları da vektör kontrolüne (sivrisinek spreyi gibi) veya her ikisine de gereklilik duyabilir Çoğu ilaç şirketi NTD’leri çare etmek için büyük miktarda ilaç bağışında bulunur, oysa ilaçları etkilenen topluluklara götürmek, uzak bölgelere gelmek için yakacak ve bunları idare edecek personel de dahil almak üzere manâlı kaynaklar gerekir Etkilenmeyen ülkelerde bu meslek için kaynaklarından pay dağıtmak istemez Etkili çare ya da önleme yöntemleri bulunmayan bu enfeksiyonlar için, yeni ilaçlar ya da aşılar ilerletmek pek pahalı ve zordur ki, birkaç şirket ya da kuruluş bunu üstlenmeye çalışmaktadır lakin yetersiz kalmaktadır h3 Koordinasyon Eksikliğih3 Solucanlar, virüsler, parazitler ve bakteriler kendilerini jeopolitik sınırlarla sınırlamaz, oysa birçok vakit hastalık teftiş çalışmaları bu şekilde gerçekleştirilir Örgütler ve hükümetler haşere popülasyonlarını gözden geçirmek ya da hap dağıtmak gibi konularda meslek birliği yapmak için veri ve varlıklarını bir araya getirdiklerinde daha eksik kaynakla daha artı şey yapabilirler Bu koordinasyon, hem varlıklı milletlerden takviye elde etmek isteyenlerin, hem de yeryüzündeki şahısların NTD’lerden en çok etkilendiği bölgelere etkin katılımını gerektirmektedir Dünya Sıhhat Örgütü bunu yerine getirmek için fazla farklı alanlara yönlendirilmiş kuruluşlar ve hükümetler ile çalışıyor Ama kendi siyasi menfaatlerini ve yerlerini gözetmek için önce kendi oyunlarının hokkabazlığını yapıyorlar Birinci derecede kendi işlerinin yanında bu insanlar için gerekli olan malzemelerin bulunup dağıtılmasını fakat evde baktıkları bir kediye zaman ayırabildikleri kadar ciddiyetle yaklaşabiliyorlar h3 Siyasi İrade Eksikliğih3 NTD’leri küresel ölçekte ortadan kaldırmak, çok artı siyasi irade gerektiren koskocoman miktarda enerji ve kaynak gerektirir İktidardakiler, hükümetler, uluslararası kâr amacı gütmeyen kuruluşlar, milyarderler ve hayırsever şirketler de dahil edinmek zorundalar ya da ilerleme kaydetmeleri için tatmin edici kaynak veya ses getiren bir fayda sağlamak durumundalar NTD’lerle savaşmak için, dünya çapında varlıklı milletlerden ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlardan (Carter Center gibi) yoğun bir ilgi var, oysa çok daha fazlasına gereksinim duyulmaktadır Daha artı siyasi iradeyi cesaretlendirmek için, zengin ülkelerdeki seçmen, NTD eleme programlarına fon sağlamayı ve katılmaya teşvik etmeleri için seçtikleri yetkililere ulaşmaları gerekecek h3 DSÖ Önerilen Çözümler:wwwbilgiustamcomresimler201901c417alt 275 183h3 NTD’lerle mücadelede derece, çeşitlilik ve lojistik zorluklar göz önüne alındığında, hastalıklarla savaşmak güç bir mücadele olsa bile imkânsız değildir DSÖ, NTD’leri koyulmak için bütün dünyadaki ulus, özel ve akademik ortaklardan büyük koordinasyon ve yatırım alabileceği altı taktik önermektedir 1) Koruyucu Tedaviler ve Uygulamalar Hastalıklarda, etkili bir tek doz tedavisi mevcut olduğu durumlarda, WHO bu ilaçları, enfeksiyon riski altındaki popülasyonlara iyileştirilmiş sağlık durumu önlemleri gibi öteki stratejilere tamamlayıcı olarak kullanmak için büyük ölçekli programları savunmaktadır Her bireyin hastalığının tanı edilmesi ve daha sonra özel bir tıbbi ortamda tedavi görmesini ummak yerine, önceden risk altında olduğu belirlenen belirtilmiş bir popülasyondaki herkese tedaviyi önleyici olarak göstermek suretiyle çalışır Bu programlar, ilacı klinik olmayan bir ortamda uygulamak için klinikteki hemşireler yerine gönüllülere veya öteki bilirkişi olmayan personele gereklilik duyulmaktadır Mesela, güney Ruanda’daki tüm okul çocuklarına toprak bazlı helmintleri tedavi etmek için hap tahsis etmek gibi Bu stratejinin bir klinikteki geleneksel bire bir tedaviye tarafından yararı, halk sağlığı kurumlarının ve hükümetlerin, diğerlerinden daha pozitif insana ulaşabileceğinden ve daha yerinde maliyetli bir şekilde ulaşabilmeleridir 2) Rahatsızlık Yönetiminde Buluş Pek fazla NTD’nin saptanması veya teşhisi zordur Tedavisi zordur ve aşılar gibi etkili önleme stratejileri yoktur Araştırmacılar ve sıhhat görevlileri NTD’lerle anlamlı bir şekilde mücadele etmek, bulunduğu yerlere daha iyi uyum sağlamaları için, teknikler geliştirmeleri veya değiştirmeleri gerekecektir Eğitimli tıp uzmanları kadar bu gelişmeler, maliyeti daha düşük, yönetimi kolay, tanı testleri, ilaçlar ve bunları soğutma ya da yüksek derecede kullanmak için tehlikesiz ve etkin aşılar içerir 3) Vektör Kontrolü NTD o kadar çok haşere ya da zararlı haşarat aracılığıyla bulaştığından, bu popülasyonları yönetmenin, yaydıkları hastalıkları yoklama etmenin ve önlemenin kayda değer bir parçası vektör kontrollüdür Varlıklı ülkeler, vektör popülasyonlarını (sivrisinekler gibi) kendi sınırları içinde denetleme aşağıda tutmak için yatırım yapmışlardır, ancak birçok yoksul ülke aynı şeyi yapacak kaynaklara ve güce sahip değildir Dünya Sağlık Durumu Örgütü ile küresel ortakları, her bir kalabalık için işe yarayacak şekilde dağıtılan güvenli ve iyi yönetilen pestisitler ile yüksek riskli bölgelerdeki vektörlerin azaltılmasına ya da yoklama edilmesine muavin olmaya çağırdı 4) Esas Temizleme CDC’ye kadar, dünya genelinde her üç kişiden biri bir tuvalete sahip değil veya öteki iyileştirilmiş sağlık durumu koşullarına erişemiyor Tahmini olarak 780 milyon birey, güvenli içme suyundan mahrum Böylece fazla NTD hastalığı, kirlenmiş yiyecek ve su aracılığıyla yayılır Veya bu hastalığın fazla görülenleri; çocukların bağışıklık sisteminin gelişmediği kritik gelişme dönemlerinde dışkı teması ile bulaşır Bilinmelidir ancak; insan atıkları ve su arıtımı için lokal olarak uyarlanmış çözümler bulmak için bu topluluklarla amaçlamak, yoksulluk döngüsünü nesilden nesile sürdüren bu zayıflatıcı enfeksiyonların çoğunun azaltılması için uzun bir yol olabilir 5) Zoonotik Hastalıkların Kontrolü Birkaç NTD’nin ilk hedefi sadece halk müziği değildir Bilhassa çoğu helmint ve parazitler, ilk önce hayvanları etkiler Mesela kuduz vakası başta köpeklerde önlenebilirse insanlarda bu gibi hastalıklardan kurtulmuş olur NTD’ler belirtilmiş hayvan popülasyonlarını (bilhassa hayvan ya da evcil hayvanları) etkilediği sürece insanlarda onlarla uğraş boşu boşuna yapılmış bir çalışma olur ilk önce hayvanlarda bu sorunun üstüne gidilmesi gerekmektedir Lakin; insanlar el ele vererek NTD’leri kontrol altına alarak veya ortadan tamamen kaldırarak, bu enfeksiyonları hayvanlarda da azalta bilme şansına sahiptirler 6) Eliminasyona Doğru İlerleme Dünya çapındaki NTD’lerin niçin olduğu kayda değer bir önem olmasına karşın, manâlı miktarda ilerleme kaydedilmiştir Mesela, bir Afrika ulusları koalisyonunun çabaları sonucu, Afrika tripanozomi asisin de (uyku rahatsızlığı) yüzde 90’lık bir düşüşe yol açmıştır Teknoloji ve tasarlama alanındaki gelişmeler daha etkin tedavi programları için olanak sağlamıştır 2011 ile 2019 yılları aralarında yüzde 36 büyüme göstererek takriben bir milyar kişiye tedavi olanağı sağlandı 2019 yılında da en az bir NTD’li çare olmuştur:wwwbilgiustamcomresimler201901c119300x145alt 300 145 bununla birlikte, en büyük galibiyet öykülerinden biri, drakunculiasis veya Gine solucanı hastalığıdır Carter Center öncülüğünde gerçekleşen büyük bir koordinasyon kampanyası sonucunda, Gine solucanı hastalığı adeta ortadan kaldırılmıştır Kolay olmayan bu uğraş sonucunda, 1986 yılında tahmin edilen 3,5 milyon kişi bu hastalığa yakalanmış, 2019 yılında bu sayı 126 düşmüştür ve 2019’de toplam 5 olaya düşmesine vesile olmuştur Bunun sonuca ulaşırken; bölgeye gelmek için büyük miktarda finansman, siyasi irade ve seferberlik gerekiyordu Köyler haritalandı, vakaları tespit ve raporlama sistemleri oluşturuldu ve topluluklara, sularını filtrelemek ve parazit için bir vektör görevi gören ufak kabuklu nüfusunu gözden geçirmek için gereksinim duydukları araçlar ve eğitimler verildi Bu programlar başarılı olursa, çiçek hastalığından daha sonra Gine solucanı, iyice yok edilen ikinci insan hastalığı olabilir Dünyanın en bakımsız hastalıklarından bazılarıyla savaşmak için çalışanlara ve fayda sağlayacak topluluklara fazla gereksinim vardır Litaratür: thoughtcocom whoint
 
858,505Konular
982,691Mesajlar
33,052Kullanıcılar
orxanSon üye
Üst Alt