İhracatçının temel gündemi: Dolar artmamasına rağmen maliyetlerin artması

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül ayına ait dış ticaret istatistiklerini yayımladı. Buna nazaran eylül ayında ihracat bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yalnızca binde 3 oranında arttı.

Geçen yıl eylül ayında ise artış oranı dolar kurunun fırlamasıyla birlikte yüzde 22 olarak gerçekleşmişti. Böylelikle dış ticaret açığı ağustos ayından sonra eylül ayında da artış gösterdi. Lakin dolar kurundaki istikrarlı yatay seyir devam ettikçe Türkiye iktisadı, ithalatçı yapısına geri dönüyor. İhracatçının temel gündemi ise dolar artmamasına karşın maliyetlerin artması. Durum bu türlü olunca ihracatçılar artan maliyetlerini dolar cinsinden fiyata yansıtıyor. Yurtdışındaki müşteri firma ise artan fiyat karşısında yeni satıcılar aramaya girişiyor.

ELEKTRİK MALİYETİ ARTTI 



Batık güç şirketlerini kurtarmak için girişilen elektrik artırımları, güç şirketlerine can suyu verse de ihracatçı ve sanayicileri zorluyor. Yalnızca bu yaz elektriğe yapılan 2 artırım endüstricinin elektrik maliyetlerini yüzde 32 oranında artırdı. Lakin yaz ayları boyunca dolar/TL yükselmedi. Üstelik mayıs ayında 6 liranın üzerine çıkan dolar/TL daha da düştü. Elektrik maliyetlerini dolar cinsinden fiyatına yansıtan ihracatçı yurtdışına sattığı malının fiyatını yurtdışında görülmeyen oranlarda artırmış oluyor. Bu türlü olunca yurtdışındaki ithalatçı firmalar Türkiye dışında üreticiler aramaya başlıyor.

TABAN FİYAT ZAMLANDI

İhracatçı firmaların artan öteki maliyeti personellik masraflarında yaşanıyor. Geçen yıl 1604 TL olan net ele geçen taban fiyat bu yıl yüzde 26 zamlanarak 2020 TL’ye yükseldi. İhracatçı bu maliyet artışını da fiyata yansıtmak zorunda kaldı.

ÇİN DEVALÜASYON YAPTI

Türkiye’de liranın bedelini müdafaasına karşılık, dünyanın en büyük ihracatçısı pozisyonundaki Çin, ticaret savaşları nedeniyle yerli parası olan Yuan’ın pahasını düşürdü. Bu nedenle tüm dünya için artık Çin’den yapılan ithalatın maliyeti daha düşük hale geldi.

AVRUPA'DA SAKİNLİK VAR 



Türkiye’nin ihracatının yaklaşık yarısı Avrupa ülkelerine yapılıyor. Ülke bazında ise en çok ihracat yapılan ülke yıllardır Almanya. Buna karşılık Avrupa’da da resesyon tehlikesi yüzünden beklentiler olumlu değil. Sakinlik yaşayan Avrupa iktisadının Türkiye’den mal talebi azalıyor. Bu da ihracatçının yarasına tuz biber eken bir öteki sebep.

DOLAR/TL YÜKSELMEDİ

Mayıs ayında 5,8 TL düzeyinde süreç gören dolar/TL ekim ayı itibariyle tekrar 5,8 TL’den süreç görüyor. Lira cinsinden maliyetlerin ve hasebiyle fiyatın artması demek tıpkı vakitte dolar cinsinden maliyetlerin ve fiyatın artması manasına geliyor. Lakin Türkiye’nin üretim yapısı fason üretime dayandığı için üretimin daha yüksek fiyatla satılması ihracatçıyı zorluyor. Böylelikle yurtdışındaki müşteri için Türk malı tercih sebebi olmuyor.

Ozan Gündoğdu/Birgün