İhtilafı metali’ nedir? Ramazana ve bayrama başlama gunlerinin farklı olmasının sebebi nedir?
Kur’anı Kerim’de guneş ve ayın bir hesaba gore hareket ettiği (Rahman, 555) bunların, diğer fonksiyonlarının yanında aynı zamanda birer hesap olcusu kılındığı (En’am, 696), yılların sayısını ve hesabı bilmemiz icin aya menziller tayin edildiği (Yunus, 105), gokler ve yer yaratıldığı zaman on iki ay meydana gelecek şekilde bir nizam konduğu (Tevbe, 936), ayın yeryuzunden hilal şeklinde başlayıp kademe kademe farklı şekillerde gorulmesinin insanlar ve hac icin vakit olculeri olduğu (Bakara 2189) ifade edilmektedir
Bu ayeti kerimelerden, Hz Peygamber (sas)’in uygulamalarından ve O’nun Ramazanın başlangıcı ve sonuyla ilgili olarak ifade buyurduğu, “Hilali gorunce oruca başlayın; onu tekrar gorunce bayram yapın Hava kapalı olur (da hilal gorulmez) ise icinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayın (Buhari, Savm 11; Muslim, Sıyam, 1720) mealindeki hadislerinden, İslam’da ibadet hayatına ve diğer bir takım hukumlere ilişkin vakitlerin belirlenmesinin, herkesin kolayca anlayıp hayata gecirebileceği son derece pratik ve sade bir kurala bağlandığı anlaşılmaktadır
Dunyanın yuvarlak olması sebebiyle hilalin bir yerde gorulurken başka yerde gorulmemesi mumkundur Buna “ihtilafı metali yani ayın doğuş yer ve vakitlerinin farklılığı denilir
Oruca başlarken, ihtilafı metalie itibar edilip edilmeyeceği konusunda İslam alimleri farklı goruşler ileri surmuşlerdir Hanefi mezhebine gore ayın gorulmesinde ihtilafı metali (ayın gorulduğu yerler arasındaki farklılığa) itibar edilmez Dolayısıyla dunyanın herhangi bir yerinde hilal gorulduğu takdirde, bundan haberdar olan butun Muslumanların oruca başlaması gerekir (İbn Abidin, Reddu’lmuhtar, II, 393394)
Şafiiler ise, ihtilafı metali’a itibar edilmesi gerektiğini, dolayısıyla dunyanın herhangi bir yerinde gorulen hilalin, oraya uzak yerler icin gecerli olmayacağını belirtmişlerdir (Şirbini, Muğni’lMuhtac, Beyrut 1997, I, 619620)
17 İslam ulkesinden kırktan fazla din ve astronomi bilgininin katılımıyla 1978 yılında İstanbul’da gercekleştirilen “Ru’yeti Hilal Konferansında, dunyanın herhangi bir bolgesinde gorulen hilal ile butun Muslumanların oruca başlayacakları kararı alınmıştır
Kur’anı Kerim’de guneş ve ayın bir hesaba gore hareket ettiği (Rahman, 555) bunların, diğer fonksiyonlarının yanında aynı zamanda birer hesap olcusu kılındığı (En’am, 696), yılların sayısını ve hesabı bilmemiz icin aya menziller tayin edildiği (Yunus, 105), gokler ve yer yaratıldığı zaman on iki ay meydana gelecek şekilde bir nizam konduğu (Tevbe, 936), ayın yeryuzunden hilal şeklinde başlayıp kademe kademe farklı şekillerde gorulmesinin insanlar ve hac icin vakit olculeri olduğu (Bakara 2189) ifade edilmektedir
Bu ayeti kerimelerden, Hz Peygamber (sas)’in uygulamalarından ve O’nun Ramazanın başlangıcı ve sonuyla ilgili olarak ifade buyurduğu, “Hilali gorunce oruca başlayın; onu tekrar gorunce bayram yapın Hava kapalı olur (da hilal gorulmez) ise icinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayın (Buhari, Savm 11; Muslim, Sıyam, 1720) mealindeki hadislerinden, İslam’da ibadet hayatına ve diğer bir takım hukumlere ilişkin vakitlerin belirlenmesinin, herkesin kolayca anlayıp hayata gecirebileceği son derece pratik ve sade bir kurala bağlandığı anlaşılmaktadır
Dunyanın yuvarlak olması sebebiyle hilalin bir yerde gorulurken başka yerde gorulmemesi mumkundur Buna “ihtilafı metali yani ayın doğuş yer ve vakitlerinin farklılığı denilir
Oruca başlarken, ihtilafı metalie itibar edilip edilmeyeceği konusunda İslam alimleri farklı goruşler ileri surmuşlerdir Hanefi mezhebine gore ayın gorulmesinde ihtilafı metali (ayın gorulduğu yerler arasındaki farklılığa) itibar edilmez Dolayısıyla dunyanın herhangi bir yerinde hilal gorulduğu takdirde, bundan haberdar olan butun Muslumanların oruca başlaması gerekir (İbn Abidin, Reddu’lmuhtar, II, 393394)
Şafiiler ise, ihtilafı metali’a itibar edilmesi gerektiğini, dolayısıyla dunyanın herhangi bir yerinde gorulen hilalin, oraya uzak yerler icin gecerli olmayacağını belirtmişlerdir (Şirbini, Muğni’lMuhtac, Beyrut 1997, I, 619620)
17 İslam ulkesinden kırktan fazla din ve astronomi bilgininin katılımıyla 1978 yılında İstanbul’da gercekleştirilen “Ru’yeti Hilal Konferansında, dunyanın herhangi bir bolgesinde gorulen hilal ile butun Muslumanların oruca başlayacakları kararı alınmıştır