Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
II Abdülhamit
II Abdülhamit Suikastı
1905 yılının 21 temmuzuydu Padişah II Abdülhamit'e Yıldız camisindeki cuma selâmlığından çıkmış arabasına dürüst ilerliyordu Her zamanki gibi caminin merenlerinden inecek ve dört yüz metre ileride bekleyen arabasına binecekti Fakat bu sefer küçük bir gecikme olmuştu Şeyhülislâm Cemalettin Efendi Abdülhamit ’in yolunu kesmiş bir takım konularda veri istemişti
Padişah II Abdülhamit'le Şeyhülislâm Cemalettin Efendi arasındaki söylev oldukça uzamıştı Bütün bu sırada korkunç bir patlama duyulmuş ardındaki araba parçaları ve insan kol ve bacakları dört bir yana savrulmaya başlamıştı Padişahın yanına bulunanlar korkuyla kaçışıyor canlarını kurtarmak için sığınacak yer arıyorlardı öyle kalabalığın arasında kılını kıpırdatmayan yüzünde en küçük bir heyecan ve dehşet izi görülmeyen tek bir birey vardı: Endişe ve kuşkusu herkes göre bilinen II Abdülhamit
Apaçık heykel gibi kıpırdamadan duruyordu Yaverlerinden Miralay Sadık Bey nefret ve telâştan kılıcını yere düşürmüş Miralay Süleyman Şefik Bey de apoletini kaybetmişti Çevresindekilerin can kaygısına düşüp çil yavrusu gibi dağılmaları II Abdülhamit ’i fazla kızdırmış ve olaydan sonradan yaveri için :
Kılıcını düşüren yaveri maiyetimde görmek istemem Trablus'a sürgün gidecek!emrini vermişti Risk savuştuktan sonradan sığındıkları yerlerden çıkanlara Padişah şunları söylemişti:
Arabamı çekiniz burayı kordon altına alınız sorumluları tutuklayınız!Bu sırada muhafız kıtalarının tüfeklerine mermi sürdüklerini görür görmez töreni idare eden subaya :
Selâm emrini verdir ne duruyorsun!diye bağırmıştı Muhafız kıtası hazırlanmış ol durumuna geçince cami kapısına getirilen arabaya binen Abdülhamit âdeti olmadığı halde ayakta durmuş dizginleri kendi kullanarak Çit köşküne varmıştı
Doğu Anadolu'da bağımsız bir Ermenistan kurmaya çalışan Ermeni Komitacıları karşılarında en büyük engel olarak gördükleri Padişah II Sultan Abdülhamit'i öldürmek istemişlerdi Kendileri bu işte yeteri dek deneyimli olmadıklarından Avrupa ve Rusya'daki uluslararası anarşistlerle ilişki kurmuşlar onlardan Abdülhamit'in öldürülmesi konusunda takviye ve destek sağlamışlardı
Bu meslek için özel olarak İstanbul ’a gelenlerden biri de Belçikalı ünlü anarşist Edvard Jorris'ti O dönemde anarşizm yanlısı olma bütün dünyayı sarmış suikasta uğramayan hükümdar ya da cumhurbaşkanı yaklaşık olarak kalmamıştı Derhal sıra II Abdülhamit'teydi Edvard Jorris göze çarpmamak için Singer şirketine memur olarak girmiş Padişah'ın cuma selâmlıklarını büyük bir özenle izlemeye başlamıştı Abdülhamit cuma günleri Yıldız camisinden çıktıktan daha sonra 1 dakika 42 saniyede arabasının yanına gidiyordu Birkaç cuma selâmlığını gözleyen Jorris bu sürenin hiç değişmediğini Padişahın bir saat düzeni içinde bu yolu daima 1 dakika 42 saniyede aldığını görmüştü
Suikastı hazırlayan örgüt epeyce genişti Jorris'ten diğer Rusya'dan gelen Kristofor Mikaelyan ve kızı olarak tanıttığı Robina Hacı Nişan Minasyan Mıgırdıç Serkis Garibyan Karabet Ohanesyan Vahram Sabun Kendiryan Silviyoriçi Sari Torkom Trase Yuvanoviç bu örgütün belli başlı üyeleriydiler
Hazırlanan plana göre Yıldız camisi önünde bomba çatlatılıp II Abdülhamit öldürüldükten sonra Galata Köprüsü Tünel tanıdık olmayan banka ve kurumlar havaya uçurulacak yabancı devletlerin işe karışmaları sağlanacaktı Filibe şehrinde Ermeni Komitacıları büyük bir toplantı yapmışlar bu toplantıya Slav ve Siyonist örgütleri de katılmıştı Pro Armenia gazetesi başyazarı Pirkiyar da bu toplantıda bulunanlar arasındaydı Yapılan görüşmeler sonunda plan hazırlanmış ve II Abdülhamit'in Yıldız camisinden çıkarken öldürülmesi kararlaştırılmıştı
Gerçek adı Kristofor Mikaelyan olan lakin Samuel Fayn takma adiyle dolaşan Rus Ermenisi Viyana'da Neseldorfer Wagenbefcu Fabriks Geselschaft firmasına bir fayton yaptırmış ve bunu parça parça Türkiye'ye sokmuşlardı Deniz yoluyla gelen faytonun parçalarını İstanbul ’da komitenin adamı Silviyoriçi alıyor muayenesiz geçmesi için de gümrük memurlarına para yediriyordu
İçine patlayıcı madde yerleştirilecek biçimde yaptırılan bu araba bir araya getirildikten sonra Şişli açık havada sınanmış amaca uygun bulunmuştu Faytona 80 kilo patlayıcı maddeyle 20 kilo demir parçası konmuş arabaya koşulacak atlar da o dönemin meşhur tiyatrocularından KelHasan Efendi ’den satın alınmıştı Machine İnfernaleCehennem Makinesiadı verilen ve bombayı istenilen zamanda patlatacak olan araç Fransa'dan getirtilmişti Bütün bunlar tamamlandıktan sonra 21 Temmuz 1905 cuma günü fayton Abdülhamit'in dört at koşulu arabasının yanına bırakılmış Padişahın camiden dıştan çıkması beklenmeye başlanmıştı
Abdülhamit caminin kapısında görününce Kristofor Mikaelyan ve kızı olarak tanıttığı Robina Cehennem Makinesini çalıştırarak bomba 1 dakika 42 saniye daha sonra patlayacak duruma getirilmişti Ama Padişah kapı önünde Şeyhülislâm Cemalettin Efendi'yle konuşmaya dalınca süre dolmuş Abdülhamit ölümden kurtulmuştu Suikast amacını gerçekleştirememişti ama tam 26 birey ölmüş 58 kişi de yaralanmıştı Keza 17 arabayla 20 at da parçalanmıştı Cehennem Makinesi'ni çalıştırdıktan sonra kaçamayan Kristifor Mikaelyan da ölüler arasındaydı
Suikastçılardan birçoğu yabancı pasaport taşıdıklarından yurt dışına kaçmışlardı Fakat Edvard Jorris yakalanmıştı Arabanın parçaları arasında bulunan Neseldorfer kelimesiyle 11123 rakamı olayın aydınlanmasını sağlamış konuşmamakta direnen Edvard Jorris de her şeyin ortaya çıktığını görünce bütün bildiklerini anlatmıştı Suikastçılardan Hacı Nişan Minasyan sorgusu sırasında gittiği yüznumarada teneke ibrikle bilek damarlarını ve karnını yırtarak intihar etmiş geri kalanlar idam cezasına çarptırılmışlardı
Abdülhamit Edvard Jorris'i bağışlamış ayrıca kendisine 500 altın vermişti Jorris daha sonraları Avrupa'da Abdülhamit'in bir ajanı olarak çatışmış saraya manâlı raporlar göndermiştir
Abdülhamit'in Ermeni Komitacıları göre öldürülememesi nedense Tevfik Fikret'i öyle üzmüş ve bu üzüntüsünü Bir Lâhzai Ta'ahhur Bir anlık duraklamaadlı şiirinde şu mısralarla belirtmişti :
Ey şanlı avcı damını bihûde kurmadın
Attın fakat eyvah ancak yazıklar ki vurmadın*
II Abdülhamit Suikastı
1905 yılının 21 temmuzuydu Padişah II Abdülhamit'e Yıldız camisindeki cuma selâmlığından çıkmış arabasına dürüst ilerliyordu Her zamanki gibi caminin merenlerinden inecek ve dört yüz metre ileride bekleyen arabasına binecekti Fakat bu sefer küçük bir gecikme olmuştu Şeyhülislâm Cemalettin Efendi Abdülhamit ’in yolunu kesmiş bir takım konularda veri istemişti
Padişah II Abdülhamit'le Şeyhülislâm Cemalettin Efendi arasındaki söylev oldukça uzamıştı Bütün bu sırada korkunç bir patlama duyulmuş ardındaki araba parçaları ve insan kol ve bacakları dört bir yana savrulmaya başlamıştı Padişahın yanına bulunanlar korkuyla kaçışıyor canlarını kurtarmak için sığınacak yer arıyorlardı öyle kalabalığın arasında kılını kıpırdatmayan yüzünde en küçük bir heyecan ve dehşet izi görülmeyen tek bir birey vardı: Endişe ve kuşkusu herkes göre bilinen II Abdülhamit
Apaçık heykel gibi kıpırdamadan duruyordu Yaverlerinden Miralay Sadık Bey nefret ve telâştan kılıcını yere düşürmüş Miralay Süleyman Şefik Bey de apoletini kaybetmişti Çevresindekilerin can kaygısına düşüp çil yavrusu gibi dağılmaları II Abdülhamit ’i fazla kızdırmış ve olaydan sonradan yaveri için :
Kılıcını düşüren yaveri maiyetimde görmek istemem Trablus'a sürgün gidecek!emrini vermişti Risk savuştuktan sonradan sığındıkları yerlerden çıkanlara Padişah şunları söylemişti:
Arabamı çekiniz burayı kordon altına alınız sorumluları tutuklayınız!Bu sırada muhafız kıtalarının tüfeklerine mermi sürdüklerini görür görmez töreni idare eden subaya :
Selâm emrini verdir ne duruyorsun!diye bağırmıştı Muhafız kıtası hazırlanmış ol durumuna geçince cami kapısına getirilen arabaya binen Abdülhamit âdeti olmadığı halde ayakta durmuş dizginleri kendi kullanarak Çit köşküne varmıştı
Doğu Anadolu'da bağımsız bir Ermenistan kurmaya çalışan Ermeni Komitacıları karşılarında en büyük engel olarak gördükleri Padişah II Sultan Abdülhamit'i öldürmek istemişlerdi Kendileri bu işte yeteri dek deneyimli olmadıklarından Avrupa ve Rusya'daki uluslararası anarşistlerle ilişki kurmuşlar onlardan Abdülhamit'in öldürülmesi konusunda takviye ve destek sağlamışlardı
Bu meslek için özel olarak İstanbul ’a gelenlerden biri de Belçikalı ünlü anarşist Edvard Jorris'ti O dönemde anarşizm yanlısı olma bütün dünyayı sarmış suikasta uğramayan hükümdar ya da cumhurbaşkanı yaklaşık olarak kalmamıştı Derhal sıra II Abdülhamit'teydi Edvard Jorris göze çarpmamak için Singer şirketine memur olarak girmiş Padişah'ın cuma selâmlıklarını büyük bir özenle izlemeye başlamıştı Abdülhamit cuma günleri Yıldız camisinden çıktıktan daha sonra 1 dakika 42 saniyede arabasının yanına gidiyordu Birkaç cuma selâmlığını gözleyen Jorris bu sürenin hiç değişmediğini Padişahın bir saat düzeni içinde bu yolu daima 1 dakika 42 saniyede aldığını görmüştü
Suikastı hazırlayan örgüt epeyce genişti Jorris'ten diğer Rusya'dan gelen Kristofor Mikaelyan ve kızı olarak tanıttığı Robina Hacı Nişan Minasyan Mıgırdıç Serkis Garibyan Karabet Ohanesyan Vahram Sabun Kendiryan Silviyoriçi Sari Torkom Trase Yuvanoviç bu örgütün belli başlı üyeleriydiler
Hazırlanan plana göre Yıldız camisi önünde bomba çatlatılıp II Abdülhamit öldürüldükten sonra Galata Köprüsü Tünel tanıdık olmayan banka ve kurumlar havaya uçurulacak yabancı devletlerin işe karışmaları sağlanacaktı Filibe şehrinde Ermeni Komitacıları büyük bir toplantı yapmışlar bu toplantıya Slav ve Siyonist örgütleri de katılmıştı Pro Armenia gazetesi başyazarı Pirkiyar da bu toplantıda bulunanlar arasındaydı Yapılan görüşmeler sonunda plan hazırlanmış ve II Abdülhamit'in Yıldız camisinden çıkarken öldürülmesi kararlaştırılmıştı
Gerçek adı Kristofor Mikaelyan olan lakin Samuel Fayn takma adiyle dolaşan Rus Ermenisi Viyana'da Neseldorfer Wagenbefcu Fabriks Geselschaft firmasına bir fayton yaptırmış ve bunu parça parça Türkiye'ye sokmuşlardı Deniz yoluyla gelen faytonun parçalarını İstanbul ’da komitenin adamı Silviyoriçi alıyor muayenesiz geçmesi için de gümrük memurlarına para yediriyordu
İçine patlayıcı madde yerleştirilecek biçimde yaptırılan bu araba bir araya getirildikten sonra Şişli açık havada sınanmış amaca uygun bulunmuştu Faytona 80 kilo patlayıcı maddeyle 20 kilo demir parçası konmuş arabaya koşulacak atlar da o dönemin meşhur tiyatrocularından KelHasan Efendi ’den satın alınmıştı Machine İnfernaleCehennem Makinesiadı verilen ve bombayı istenilen zamanda patlatacak olan araç Fransa'dan getirtilmişti Bütün bunlar tamamlandıktan sonra 21 Temmuz 1905 cuma günü fayton Abdülhamit'in dört at koşulu arabasının yanına bırakılmış Padişahın camiden dıştan çıkması beklenmeye başlanmıştı
Abdülhamit caminin kapısında görününce Kristofor Mikaelyan ve kızı olarak tanıttığı Robina Cehennem Makinesini çalıştırarak bomba 1 dakika 42 saniye daha sonra patlayacak duruma getirilmişti Ama Padişah kapı önünde Şeyhülislâm Cemalettin Efendi'yle konuşmaya dalınca süre dolmuş Abdülhamit ölümden kurtulmuştu Suikast amacını gerçekleştirememişti ama tam 26 birey ölmüş 58 kişi de yaralanmıştı Keza 17 arabayla 20 at da parçalanmıştı Cehennem Makinesi'ni çalıştırdıktan sonra kaçamayan Kristifor Mikaelyan da ölüler arasındaydı
Suikastçılardan birçoğu yabancı pasaport taşıdıklarından yurt dışına kaçmışlardı Fakat Edvard Jorris yakalanmıştı Arabanın parçaları arasında bulunan Neseldorfer kelimesiyle 11123 rakamı olayın aydınlanmasını sağlamış konuşmamakta direnen Edvard Jorris de her şeyin ortaya çıktığını görünce bütün bildiklerini anlatmıştı Suikastçılardan Hacı Nişan Minasyan sorgusu sırasında gittiği yüznumarada teneke ibrikle bilek damarlarını ve karnını yırtarak intihar etmiş geri kalanlar idam cezasına çarptırılmışlardı
Abdülhamit Edvard Jorris'i bağışlamış ayrıca kendisine 500 altın vermişti Jorris daha sonraları Avrupa'da Abdülhamit'in bir ajanı olarak çatışmış saraya manâlı raporlar göndermiştir
Abdülhamit'in Ermeni Komitacıları göre öldürülememesi nedense Tevfik Fikret'i öyle üzmüş ve bu üzüntüsünü Bir Lâhzai Ta'ahhur Bir anlık duraklamaadlı şiirinde şu mısralarla belirtmişti :
Ey şanlı avcı damını bihûde kurmadın
Attın fakat eyvah ancak yazıklar ki vurmadın*
