İktidar, bankaları liyakatsiz kişilere yönettiremez, dua edelim de milli güreşçi Hamza Yerlikaya'yı Sağlık Bilim Kurulu'na atamadılar

Kamu bankalarının idare heyetlerinde yapılan son atamalar Türkiye'nin ve iktisat dünyasının gündemine oturdu. Alınan kararlar doğrultusunda, güreş kısmında pek çok madalyası bulunan ve Spor Bakanı Yardımcısı da olan Hamza Yerlikaya Vakıfbank İdare Kurulu'na, Gazi Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Halkla Münasebetler ve Tanıtım Bölümü'nden mezun Radyo ve Televizyon Üst Konseyi Lideri Ebubekir Şahin de Halk Bankası idaresine atandı.

Eski Başbakan Yardımcısı olan ve bir devir avukatlık yapan Veysi Kaynak Ziraat Bankası idaresine, bir evvelki periyotta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Mevlüt Uysal da 2019 Mayıs ayında Halk Bankası idaresine girmişti.

PAYLARI BORSADA 



Kararlar, bilhassa bankacılık üzere bir bölümde iktisat dünyasından gelmeyen isimlerin yer alması nedeniyle liyakat tartışmasını başlatırken, bu atamaların hem bankaların hem de ülkenin prestijine ziyan verebileceğine dikkat çekiliyor. Kamu bankalarına yapılan ve büyük reaksiyon çeken son atamaları sorduğumuz Devlet eski Bakanı Ufuk Söylemez, Vakıfbank ve Halk Bankası'nın yüzde 25 civarında payının borsada süreç gördüğüne dikkat çekti.

Söylemez, “Dolayısıyla iktidarın bu bankaları kârlılık ve verimlilik prensiplerine ters partizanca ehliyetsiz ve liyakatsiz bireylere yönettirmesi kelam konusu hissedarların da ülkenin de ziyanına sonuçlar doğurur ve bu hissedarların dava hakkı doğar. Özelde kamusal sermayeli bankalarımızı genelde de bankacılık dalını bu çeşit spekülasyonların dışında tutmaya ve prestijlerini muhafazaya itina göstermeliyiz” değerlendirmesini yaptı.


ÇOK KRİTİK BİR BÖLÜM

Bilindiği üzere geçmişte Halk Bankası Genel Müdürlüğü ve Türkiye Bankalar Birliği İdare Heyeti Üyeliği de yapan Söylemez, kamusal sermayeli bankaların 233 sayılı KİT kanuna tabi olmadığına dikkat çekerek, yapılan değişiklikle “özel hukuk hükümlerine” tabi tutulduklarını yöneticilerin örneğin ceza kanunu açısından memur üzere cezalandırılamadığını belirtti.

Söylemez, bankalara yapılan atamalara ait değerlendirmesinde “Çok açıktır ki; her türlü vazife için aranması gereken öncelikle ehliyet ve liyakat olmalıdır. Lakin Türkiye'de ulufe dağıtır üzere çok kritik dal olan bankalarda idare şurası üyeliği dağıtılması büyük sakıncalar doğurur” sözlerini kullandı.

BUNUN İSMİ NEPOTİZMDİR

Söylemez, şöyle devam etti:

*Kamusal sermayeli bankaların idare şuralarının yüklü olarak iktisat işletme ve finans bahislerinde hem eğitim hem de tecrübe sahibi uzman isimlerden oluşturulması gerekir. Hukuk ve yönetim alanlarından da sonlu sayıda isim yer alabilir muhtaçlığa nazaran.

*Dua edelim de ulusal güreşçi Hamza Yerlikaya'yı Sıhhat Bilim Kurulu'na atamadılar, tabi bu işin latifesi. Bunun ismi ‘nepotizmdir' yani eş-dost-akraba kayırmacılığıdır. Nepotizm ahbap çavuş kapitalizminin ülke iktisadı ve bürokrasisini çürüten ve yozlaştıran en makus idare modelidir.

Yetki ve çıkar çatışması doğar

Ufuk Söylemez, RTÜK Başkanı'nın Halk Bankası'na atanmasının ehliyet ve liyakat konusu bir yana vazifesi nedeniyle, iktisatta ‘conflict of interets' yani yetki ve çıkar çatışmasını doğuracağına dikkat çekti.

Söylemez, bu noktada RTÜK Başkanı'nın Halk Bankası ve iştiraklerinin kredilerinde ve medya reklamlarında tarafsız ve adil olması noktasında soru işaretlerinin oluşacağını lisana getirdi.



Söylemez, Hamza Yerlikaya'nın Vakıfbank'a atanmasının partizanlık için makus bir örnek olduğunu belirterek, “Türkiye'ye yabancı sermaye girişi niçin azaldı üzere sorular sormanın bir manası kalmaz” dedi.

Kamu bankaları iktidarın malı değildir

Genelde iktisat idaresinin özelde ise banka idarelerinin kredibilite ve itimat sağlamak zorunda olduğuna işaret eden Ufuk Söylemez, “Son olarak kamusal sermayeli bankalar iktidarın özel malı ve sorumsuzca yöneteceği kuruluşlar değildir” dedi.

Söylemez şu bilgileri aktardı:

*Bankacılık bölümünde siyasi iktidarın talimatı ile 3 bankanın ortak hareket etmesi ve iktidarın talimatı ile siyasi yönlendirme ile ziyanına krediler dağıtılması birinci bakışta halkın faydasına üzere zannedilse bile orta ve uzun vadede hem bankacılık bölümüne hem iktisada hem de memleketler arası prestijimize ziyan verir.



*Kamusal sermayeli bankalar bir kartel halinde hareket ederek, rekabet hukukuna karşıt, hissedarlarının ve kamunun ziyanına iş ve süreç yapamazlar yapamamalıdırlar bu bakımdan Rekabet Kurulu'nun BDDK'nın ve SPK'nın dikkatli ve hassas olması gerekmektedir.

*Bankacılık kesiminin bu cins partizan ehliyetsiz ve liyakatsiz atamalar ile yurtdışı ve yurtiçinde tartışılıyor olmasından büyük ıstırap duyuyorum. Bu tıp tayinler kesime prestij ve güç kazandırmaz ve bilakis sonuçlar doğurur.

Sayime Başçı/Sözcü