İlacların Sınıflandırılması

İlacların Sınıflandırılması nedir
İlacların Sınıflandırılması hakkında bilgi

İlacların Sınıflandırılması

İlaclar 4 şekilde sınıflandırılır

1 Farmakolojik Ozellikleri
2 Kimyasal yapilari
3 Hedef sistemler
4 Etki ettigi bolge

Farmakalojik Ozelliklere Gore Siniflandirma

Ilaclarin etki etme ozelligine gore siniflandirilmasinin en buyuk avantaji belki de, bir fizyolojik sorun icin kullanilabilecek ilaclarin tumunu gosterebilmesidir Fakat, şunun da vurgulanmasi gerekir ki bu sekilde yapilan bir siniflandirmada bulunan ilaclar cok genis ve degisik cesitlilik gostermektedir Cunku fizyolojik bir bozuklugun tek bir bertaraf etme yontemi yoktur Tek bir hedefe ulasmak icin bir cok farkli biyolojik yolak kullanilabilmektedir ve bu da ornegin her tur agri kesicinin ayni etkiyi yaptigi kanisina vardirabilir ki tamamen yanlis olan bu kani, farkli biyolojik etkilerin ayni sonuca hizmet edebiliyor oldugunun vurgulanmasi ile ortadan kaldirilabilinir

Bu tur siniflandirmada yasanan onemli bir sorun da, bazi ilaclarin tek bir etkisinin olmamasidir

Bu tur siniflandirmaya ornek olarak ilaclar, analjezikler, antibiyotikler, antiinflamatoriler, antidepresanlar, anabolikler, anestetikler vsvs

Ileride baska bir yazida umarim bu tur siniflandirmada kullanilan yukaridaki gibi isimleri teker teker aciklamaya calisacagim


Kimyasal Yapisina Gore Siniflandirma

Bir cok ilac yapisina bakildiginda da ayni organik iskelete sahip oldugu gorulmektedir ki bu da ilaclari bu sahip olduklari iskelete gore isimlendirilmesi kolayligini saglamaktadir
Ornek vermek gerekirse, barbituratlar, penisilinler, katekolaminler, steroitler, vsvs

Bu tur siniflandirma, bazi durumlarda benzer yapilara sahip olan ilaclarin benzer etkiler gostermesinden (penisilin turevleri olan amoksisilinler, ampisilinler, okzasilinler, nafsilinler vs)

dolayi oldukca kullanislidir ama bir o kadar da tehlikelidir ki bazen cok benzer iskelete sahip olsalar bile ilaclarin etkileri cok cok farkli olabilmektedir Ornegin barbituratlar, birbirlerine cok benzerler ama cok farkli kullanim alamlari vardir ilac olarak

Ayni sey steroitler icin de gecerlidir Ve sunu da eklemeden edemeyecegim, bircok ilaclar vucutta farkli yerlere etki gosterirler yani birden fazla farmakolojik etkiye sahiptirler Bu da siniflandirmanin zaman zaman ne kadar zor oldugunu gosteriyor


Hedef Sisteme Gore Siniflandirma

Bu durumda, ilaclar vucutta etki ettikleri bolgelere gore siniflandirilirlar Ornegin, sinirileticiler, antihistaminikler, kolinerjikler gibi
Bu siniflandirma diger ilk iki siniflandirmaya gore daha spesifik bir siniflandirmadir ve vucutta nerelere etki ettigi anlasilmaktadir ilacin Ancak yine de bu sistematigin de degisik yonleri vardir Sonucta etki edilen bolge de kendi icinde bir sistemdir ve farkliliklar gosterir Ornegin tum antihistaminiklerin benzer molekuller olacagi dusunulebilir ama histamin sentezi sirasinda bir cok basamak oldugu icin degisik ilaclar degisik basamaklar icin etki gosterebileceginden yapilari da farkli olacaktir

Etki Ettigi Bolgeye GOre Siniflandirma

Bu yukaridaki siniflandirmaya gore daha spesifiktir ve ilaclarin ozellikle hangi enzime, enzime grubuna ya da alicilara (receptor) etki ettigine gore gruplandirilirlar Ornegin, antikolinesterazlar, asetilkolinesteraz enzimini durduran (inhibition) ilaclar grubuna verilen isimdir Ya da benim Prozac yazisinda yeturkmenin de MAO ve DAO yazisinda bahsettigi monoamin oksidaz inhibitorler de bu tur siniflandirma ile adlandirilmis ilaclara ornek olarak verilebilir

Bu siniflandirmadaki ilaclarin benzer yapilar bekleyebiliriz zira ozellikle hangi aliciya ve enzime etki ettigi belirlidir

Genel olarak tum bu siniflandirmalarda da goruldugu gibi ilaclarin siniflandirilmalari bile yeterince karmasik ve bir acidan da bir o kadar zevklidir Farmakolojik ozelliklerine gore ilaclarin siniflandirilmasi konusunuda yukarida da soyledigim gibi daha detayli bir sekilde incelemeyi dusunuyorum