
Prof. Dr. İlber Ortaylı, gençlere yönelik iletisinde "Dışarıya göçmeyin. Vatanınızda kalın, Türkiye’de kalıp işleri düzeltmeye katkıda bulunun" dedi.
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla gazeteci Murat Yetkin'e açıklamalarda bulundu.
Ehil, İlber Ortaylı ile yaptıkları görüşmeyi şöyle özetledi:
"Milli bayram aksiliğinin karşısındayım"
Programın başında İlber Hoca’nın bayramını kutlayınca şöyle bir müşahedesini aktardı. İnsanların sokaklarda birbirlerinin ulusal bayramlarını da kutladığı tek kent olarak İzmir kalmıştı. Bu tahminen de İzmir’in işgalden en çok çeken kent olmasındandı. Bu yüzden İzmir’i, İzmirlileri bilhassa sevdiğini söyledi.
Son devirde, bilhassa AK Parti iktidarlarının ilerleyen yıllarında ulusal bayramların kutlanmasının ikinci plana atılmasından da kelam ettik. Ortaylı “ihmal” sözcüğüyle tanımladı. “Milli bayram zıtlığının karşısındayım” dedi, ulusal bayramlara karşı ihmalkâr tavrı “protesto ettiğini” söyledi.
19 Mayıs, “çıkışın” bayramıydı, 23 Nisan Meclis’in kuruluşunun, 30 Ağustos “ordu bayramıdır” dedi, zaferin ve 29 Ekim Cumhuriyetin, “kuruluşun”. Dünyanın her ülkesinde bu ehemmiyette günler bayram sayılı ve kutlanırdı.“Bu bayramlar kutlanacak, kutlanması lazım” bildirisi yalnızca gençlere değil, fakat bilhassa gençlere yönelikti. “Törenler yapılacak” dedi, merasimler daha cazip hale getirilmeliydi lakin yapılmalıydı.
Cumhuriyet kıymetlerinden, kelam ettik. Laiklik, bayan ve erkeğin hukuk önünde eşitliği, parlamenter sistem, reformlar… Uygar Kanun’un kıymeti üzerinde bilhassa durdu; asıl problemin o olduğundan ancak artık bundan geri dönülemeyeceğini vurguladı. Cumhuriyeti “90 yıllık reklam ortası gibi” görenlerin yanıldığını, geriye dönüşün olamayacağını söyledi. Harf ıslahatı üzerinde durdu. Arap harflerinden Latin harflerine geçişi hâlâ sindiremeyenlerin “Eski metinleri okuyamıyoruz” yakınmasını eleştirdi. “Eskiler de eskileri okuyamıyordu” kelamlarını bilhassa not ettim.
"Kasabalı zihniyet, Türkiye’nin yolunu aydınlatamaz"
Ortaylı, günümüzde ülkeye verilen en büyük ziyanlardan birisinin, hatta etrafa verilen en büyük zararın da “köylülüğün yok edilmesi” olduğunu söyledi. Böylece tarımın, ziraî üretimin ve hayvancılığın ziyan gördüğünden, kentlere süratli göçün ise kentleşme ve kent kültürünün değil “kasaba zihniyetinin”, bir kasabalı kültürün egemenliğini getirdiğini söyledi.“Kasabalı zihniyet, Türkiye’nin yolunu aydınlatamaz” dedi.
İlber Hoca, “yeni nesile”, geçlere çok güveniyor. Birden fazla aydının tersine, bu hususta optimistlik içinde.
Lakin gençlere değerli bir öğüdü de var.
“Dışarıya göçmeyin”, diyor. Türkiye’deki zorluklarda yılıp ABD’ye Avrupa’ya gidenlerin birçoklarının aradığını bulamadıkları dışında, öbür bir boyutu vurgulayarak söylüyor bunu.
“Vatanınızda kalın, Türkiye’de kalıp işleri düzeltmeye katkıda bulunun” diyor. Sanırım bu 19 Mayıs gününde gençlere, bilhassa eğitimli gençlere verilecek en değerli öğüt, bu ülkede kalıp “işlerin düzelmesine katkıda bulunmak” öğüdü.