iltasyazilim
FD Üye
Eski Türklerde Devlet
Eski Türk toplumlarında halk müziği yahut halk müziği dağıtılmış alt birimlerden oluşmuşturBunlardan ilki Oğuş tur Oğuş bugünkü anlamda aile demektir ikinci olarak Urug yani cet gelmektedir Üçüncüsü Bod veya Boydur Yükseklik ailelerin ya da soyların bir araya gelmesinden oluşmuştur Boylar birliğine Bodun denilir ve başında bey yahut kağan bulunurdu Bodun bununla birlikte Kavim anlamında da kullanılmıştır işte bütün bunlar halkı meydana getiren birimlerdi Türkler toprağı, Yurt (Halk) olarak isimlendirmişlerdir Türkler fakat serbest ve müstakil yaşayabildiği toprağı ülke olarak görmüşlerdir Bağımsızlık eski Türklerde idioksızlık olarak ifade edilmiştir Siyasi teşkilatlanmanın en üstteki kademesini teşkil eden devlet eski Türklerde il yoksa El kelimesi ile belirtilmiştir Hükümdarlar şanyü, kağan, han, hakan, idikut
gibi unvanlar kullanmışlardır Türkler hükümdarlarına GökTanrı kadar devleti yönetme yetkisinin verildiğine inanırlardı Bu yetkiye Kut derlerdi Kut un kan yolu ile babadan oğula geçtiğine inanılırdı Hükümdar öldükten daha sonra çocukları aralarında saltanat mücadelelerinin çıkmasının sebebi bu kavrama olmuştur Ülke hanedan ailesinin ortak malı olarak kabul ediliyordu Bu anlama devlet topraklarını kısa sürede parçalanmasına niçin olmuştur Hükümdar eşlerine Katun (hâtun) unvanı verilirdi idarede yetkileri vardı Hükümdarın oturduğu başkente Ordu denilirdi Devlet idaresinde buyruklar (bakan), içbuyruklar (saray işleri ile ilgili bakan), tarkan, apa (Saray görevlileri), tudun (vali), tekin (şehzade), sübaşı (ordu komutanı) gibi sivil ve askeri görevliler bulunurdu Hem kâtipler (bitigçiler), tercümanlar, elçiler, yargıçlar (yargucı), hazine (ağılıg) görevlileri de devlet idaresinde çalışan memurlardı Devlet, töre (törü) ile işleyişini düzenlemektedir Töre kanunlar ve örf hukukudur Devlet iki idari bölgeye ayrılarak yönetilirdi (sağsol, kuzeygüneydoğubatı) Genelde sağ hükümdarın bulunduğu bölümü teşkil ediyordu Bölümlerin başında bulunan Yabgular, yarı bağımsız olarak bölgelerini yönetirlerdi Türklerde siyasi, askeri ve idareli karaların alındığı meclise toy ya da kurultay denirdi Meclis üyelerine toygun adı verilmişti Hükümdar toyun tabii başkanıdır Kendisinin bulunmadığı zamanlarda meclis devlet müşaviri anlamına gelen Aygucı tarafından yönetilirdi Askeri birlikler onlu sisteme tarafından düzenlenmişti En ufak bölüm 10 kişilikti En büyük bölüm ise onbin kişiden oluşurdu ve adına tümen denilirdi Türkler savaş silahı
olarak süngü, kargı, mızrak, kalkan, kılıç, yay ve ok kullanmışlardır Mete Han, orduda onlu sistemin esas düzenini oluşturmuştur
Devlet idaresi ile ilgili bir takım kavramlar
Yabgu: Hükümdardan sonraki idareci, vali Fiad: Tepe veya oymakların başına atanan vezirler Tekin, tigin: Fiehzade Ayguci: Hükümdar danışmanı ve meclis başkanı İç buyruk: Saray memuru Tarkan: Komutan Subaşı: Ordu komutanı Apa: Saray görevlisi Bitigciler: Kâtipler Yargucı: Yargıçlar Ağılıg: Hazine görevlisi Todun: Ödenti memuru *
Eski Türk toplumlarında halk müziği yahut halk müziği dağıtılmış alt birimlerden oluşmuşturBunlardan ilki Oğuş tur Oğuş bugünkü anlamda aile demektir ikinci olarak Urug yani cet gelmektedir Üçüncüsü Bod veya Boydur Yükseklik ailelerin ya da soyların bir araya gelmesinden oluşmuştur Boylar birliğine Bodun denilir ve başında bey yahut kağan bulunurdu Bodun bununla birlikte Kavim anlamında da kullanılmıştır işte bütün bunlar halkı meydana getiren birimlerdi Türkler toprağı, Yurt (Halk) olarak isimlendirmişlerdir Türkler fakat serbest ve müstakil yaşayabildiği toprağı ülke olarak görmüşlerdir Bağımsızlık eski Türklerde idioksızlık olarak ifade edilmiştir Siyasi teşkilatlanmanın en üstteki kademesini teşkil eden devlet eski Türklerde il yoksa El kelimesi ile belirtilmiştir Hükümdarlar şanyü, kağan, han, hakan, idikut
gibi unvanlar kullanmışlardır Türkler hükümdarlarına GökTanrı kadar devleti yönetme yetkisinin verildiğine inanırlardı Bu yetkiye Kut derlerdi Kut un kan yolu ile babadan oğula geçtiğine inanılırdı Hükümdar öldükten daha sonra çocukları aralarında saltanat mücadelelerinin çıkmasının sebebi bu kavrama olmuştur Ülke hanedan ailesinin ortak malı olarak kabul ediliyordu Bu anlama devlet topraklarını kısa sürede parçalanmasına niçin olmuştur Hükümdar eşlerine Katun (hâtun) unvanı verilirdi idarede yetkileri vardı Hükümdarın oturduğu başkente Ordu denilirdi Devlet idaresinde buyruklar (bakan), içbuyruklar (saray işleri ile ilgili bakan), tarkan, apa (Saray görevlileri), tudun (vali), tekin (şehzade), sübaşı (ordu komutanı) gibi sivil ve askeri görevliler bulunurdu Hem kâtipler (bitigçiler), tercümanlar, elçiler, yargıçlar (yargucı), hazine (ağılıg) görevlileri de devlet idaresinde çalışan memurlardı Devlet, töre (törü) ile işleyişini düzenlemektedir Töre kanunlar ve örf hukukudur Devlet iki idari bölgeye ayrılarak yönetilirdi (sağsol, kuzeygüneydoğubatı) Genelde sağ hükümdarın bulunduğu bölümü teşkil ediyordu Bölümlerin başında bulunan Yabgular, yarı bağımsız olarak bölgelerini yönetirlerdi Türklerde siyasi, askeri ve idareli karaların alındığı meclise toy ya da kurultay denirdi Meclis üyelerine toygun adı verilmişti Hükümdar toyun tabii başkanıdır Kendisinin bulunmadığı zamanlarda meclis devlet müşaviri anlamına gelen Aygucı tarafından yönetilirdi Askeri birlikler onlu sisteme tarafından düzenlenmişti En ufak bölüm 10 kişilikti En büyük bölüm ise onbin kişiden oluşurdu ve adına tümen denilirdi Türkler savaş silahı
olarak süngü, kargı, mızrak, kalkan, kılıç, yay ve ok kullanmışlardır Mete Han, orduda onlu sistemin esas düzenini oluşturmuştur
Devlet idaresi ile ilgili bir takım kavramlar
Yabgu: Hükümdardan sonraki idareci, vali Fiad: Tepe veya oymakların başına atanan vezirler Tekin, tigin: Fiehzade Ayguci: Hükümdar danışmanı ve meclis başkanı İç buyruk: Saray memuru Tarkan: Komutan Subaşı: Ordu komutanı Apa: Saray görevlisi Bitigciler: Kâtipler Yargucı: Yargıçlar Ağılıg: Hazine görevlisi Todun: Ödenti memuru *