iltasyazilim
FD Üye
ILK TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE UYGARLIK
Devlet Yönetimi
Uygurlar dışında tüm Türk Devletleri göçebe devlet biçiminde yaşamışlardır Aileler obaları, obalar boyları, boylar ise budunları meydana getirirdi Devlet, hanedanın iki taraflı malı kabul edilirdi Hakanın yetkileri Kurultaydenilen danışma meclisi ile sınırlandırılmıştı Bu durum Türk devletlerinde taht mücadelelerine sebep olmuştur Bu yüzden Türk devletleri çok kısa sürelerde yıkılmıştır Devlet kuzeygüney, doğubatı, sağsol elde etmek üzere ikiye ayrılırdı Sağı hükümdarlar yönetirdi Senede iki defa toplanan Kurultay adı verilen bir meclis vardır Yükseklik beylerinden oluşurdu Kayda Değer kararlar alınırdı Kurultay, Türklerde askeri yapıda demokrasinin olduğunu gösterir
Hukuk
İslamiyet öncesinde kurulan Türk devletlerinde yazılmış hukuk kurallarına rastlanmaz Çoğunlukla, sosyal hayatı düzenleyen sözlü hukuk kuralları yani töreler baskındır Devlet yapısında töreyi uygulayan adalet teşkilatının başı hükümdardır Töre hükümleri ile fazla ağır cezalar verildiği görülmüştür
Ordu
Birincil Türk devletlerinde kadınerkek her Türk asker sayılırdı Ilk düzenli Türk ordusu Asya Hun İmparatoru Mete Han tarafından kuruldu Ordunun başında başbuğ denilen başkomutan bulunurdu Türkler savaşlarda en çok sahte ricat denilen geri çekilme taktiğini uygulayarak başarılı oldular Mete Han tarafından kurulan ordu, Türk Kara Kuvvetleri'nin temeli olarak kabul edilmiş ve Çin, Moğol, İran, Bizans ve Roma'yı da etkilemiştir
Din
Tek bir tanrının varlığına inanılmış, Tanrı'ya tengriadı verilmişti Bu tanrı Gök tanrı olarak da bilinmekteydi Doğa da bir takım gizli güçlere inanılırdı Şamanizm yani iyi ruh ile kötü ruhun varlığına inanılan bir inançta yaygındı Öldükten sonradan yaşama inanç vardı İslamiyet öncesi Türklerde görülen tek Tanrı inancı, İslamiyet'in kabul edilmesinde etkin olmuştur Bu Türklerde öldükten daha sonra yaşama inanılır, mezarlara Balbal'lar dikilirdi (Balbal, öldürülen düşman sayısı kadar dikilirdi)
Ekonomik Hayat
Bozkır kültürünün bir sonucu olarak göçebe ve yarı göçebe bir yaşam sürmüşlerdir Göçebe hayatın bir sonucu olarak hayvancılık gerekli geçim kaynağı olmuştur bununla birlikte balıkçılık, tarım ve yağmacılık da idareli hayatta manâlı yer almıştır
Dil ve Edebiyat
Türklerde görülen en eski dil Göktürkçe ve alfabe olarak da Göktürk alfabesidir VII yüzyılda Göktürkler tarafından Göktürk alfabesi ile yazılan Orhun kitabeleri bilinen en eski Türk yazıtları olarak kabul edilir Uygurlar da Uygur alfabesini kullanmışlar keza hareketli harfleri bulmuş ve matbaayı kullanmışlardır
Bilim ve Sanat
On İki Hayvanlı Türk Takvimi'ni meydana getirmişlerdir Bilim adamlarından meydana gelen ve Keneş Meclisi adı bahşedilen bir meclisi meydana getirmişlerdir Göçebe yaşam sürdükleri için portatif sanat eserleri olarak kemer, kılıç, beygir koşumu gibi el sanatları ile uğraşmışlardır Uygurlar döneminde Maniheist mabetler yapılmış, kabir anıtları ve saray yapılarına da rastlanmıştır *
Devlet Yönetimi
Uygurlar dışında tüm Türk Devletleri göçebe devlet biçiminde yaşamışlardır Aileler obaları, obalar boyları, boylar ise budunları meydana getirirdi Devlet, hanedanın iki taraflı malı kabul edilirdi Hakanın yetkileri Kurultaydenilen danışma meclisi ile sınırlandırılmıştı Bu durum Türk devletlerinde taht mücadelelerine sebep olmuştur Bu yüzden Türk devletleri çok kısa sürelerde yıkılmıştır Devlet kuzeygüney, doğubatı, sağsol elde etmek üzere ikiye ayrılırdı Sağı hükümdarlar yönetirdi Senede iki defa toplanan Kurultay adı verilen bir meclis vardır Yükseklik beylerinden oluşurdu Kayda Değer kararlar alınırdı Kurultay, Türklerde askeri yapıda demokrasinin olduğunu gösterir
Hukuk
İslamiyet öncesinde kurulan Türk devletlerinde yazılmış hukuk kurallarına rastlanmaz Çoğunlukla, sosyal hayatı düzenleyen sözlü hukuk kuralları yani töreler baskındır Devlet yapısında töreyi uygulayan adalet teşkilatının başı hükümdardır Töre hükümleri ile fazla ağır cezalar verildiği görülmüştür
Ordu
Birincil Türk devletlerinde kadınerkek her Türk asker sayılırdı Ilk düzenli Türk ordusu Asya Hun İmparatoru Mete Han tarafından kuruldu Ordunun başında başbuğ denilen başkomutan bulunurdu Türkler savaşlarda en çok sahte ricat denilen geri çekilme taktiğini uygulayarak başarılı oldular Mete Han tarafından kurulan ordu, Türk Kara Kuvvetleri'nin temeli olarak kabul edilmiş ve Çin, Moğol, İran, Bizans ve Roma'yı da etkilemiştir
Din
Tek bir tanrının varlığına inanılmış, Tanrı'ya tengriadı verilmişti Bu tanrı Gök tanrı olarak da bilinmekteydi Doğa da bir takım gizli güçlere inanılırdı Şamanizm yani iyi ruh ile kötü ruhun varlığına inanılan bir inançta yaygındı Öldükten sonradan yaşama inanç vardı İslamiyet öncesi Türklerde görülen tek Tanrı inancı, İslamiyet'in kabul edilmesinde etkin olmuştur Bu Türklerde öldükten daha sonra yaşama inanılır, mezarlara Balbal'lar dikilirdi (Balbal, öldürülen düşman sayısı kadar dikilirdi)
Ekonomik Hayat
Bozkır kültürünün bir sonucu olarak göçebe ve yarı göçebe bir yaşam sürmüşlerdir Göçebe hayatın bir sonucu olarak hayvancılık gerekli geçim kaynağı olmuştur bununla birlikte balıkçılık, tarım ve yağmacılık da idareli hayatta manâlı yer almıştır
Dil ve Edebiyat
Türklerde görülen en eski dil Göktürkçe ve alfabe olarak da Göktürk alfabesidir VII yüzyılda Göktürkler tarafından Göktürk alfabesi ile yazılan Orhun kitabeleri bilinen en eski Türk yazıtları olarak kabul edilir Uygurlar da Uygur alfabesini kullanmışlar keza hareketli harfleri bulmuş ve matbaayı kullanmışlardır
Bilim ve Sanat
On İki Hayvanlı Türk Takvimi'ni meydana getirmişlerdir Bilim adamlarından meydana gelen ve Keneş Meclisi adı bahşedilen bir meclisi meydana getirmişlerdir Göçebe yaşam sürdükleri için portatif sanat eserleri olarak kemer, kılıç, beygir koşumu gibi el sanatları ile uğraşmışlardır Uygurlar döneminde Maniheist mabetler yapılmış, kabir anıtları ve saray yapılarına da rastlanmıştır *