İlköğretim 1. Ve 2. Kademe Öğrencilerine Uygulanan Rehberlik Yöntemleri

İlköğretim 1 Ve 2 Kademe Öğrencilerine Uygulanan Rehberlik Yöntemleri Tanımlama: Rehberlik; bireyi tanımak, onu kendisine takdim etmek, problemlerini çözmesi, gerçekçi kararlar alması, kapasitelerini geliştirmesi, çevresine dengelenmiş ve dinç bir biçimde harmoni sağlaması ve böylece kendini gerçekleştirebilmesi için uzman kişilerce bireye yapılan sistematik, bilimsel ve profesyonel bir yardım sürecidir Hedef: Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin amacı bireyin; a Kendini ; maddi, zihinsel, şehvetli ve sosyal yönden tanımasına, b Toplumda gelişimi için açık fırsatları, mektep içi ve mektep dışı eğitim olanakları, meslekleri, toplumun beklentilerini tanımasına, c Türk Ulusal Eğitiminin yöneltme sistemi içinde, esas eğitimde başlayarak niteliklerine uygun bir programı seçmesine, d Problem çözme gücünü geliştirmesine, dürüst kararlar verebilmesine, çevresi ile olumlu ilişkiler kurabilmesi için zorunlu tutum ve becerileri kazanabilmesine ve ruhsal yönden dinç ve topluma yararlı, kendini gerçekleştirmiş bir kişi olarak yetişmesine yardım etmektir İLKÖĞRETİMDE REHBERLİK Zorunlu ve kesintisiz eğitim yasası ilköğretim aşamasında yönlendirme yapılacağını ve bunu sağlıklı bir biçimde gerçekleştirmek içinde öğrencilere rehberlik hizmetleri verileceğini belirtmektedir Okulun veri verme işlevi yanına ve hatta bundan daha da önemli olan karakter eğitimi işlevini de yerine getirilmesi üzerinde durulmaktadır Okulun, kendini tanıma ve kendine saygı duyma, başkaları ile iyi ilişkiler kurabilme, kendini etkili bir biçimde ifade edebilme, egemen davranabilme, geleceğine ilişkin plan yapabilme ve doğru karar verebilme gibi duyuşsal hedefleri geliştirmeye siklet vermesi halinde, farklı alanlara yönlendirilmiş konu alanlarında kavarama, problem çözme, tahlil ve sentez yapabilme gibi bilişsel hedeflere daha kuvvetle geliştirmeyi başaracağı kuşkusuzdur İLKÖĞRETİMDE REHBERLİK ÇALIŞMALARI VE YÖNTEMLERİ Bir okuldaki rehberlik çalışmalar; Okulun amaçları, imkanları ve ihtiyaçlarının gerek duyduğu alanlarda yoğunlaşabilir Ama, rehberlik çalışmalarının bütünlüğü açısından her okulda şu alanlarda rehberlik hizmetleri düzenlenmeli ve yürütülmelidir 1 Okula ve Çevreye Alıştırma Çalışmaları 2 Öğrenciyi Tanıma Çalışmaları 3 Psikolojik Danışma Çalışmaları 4 Bilgi Birleştirme, Okula ve Mesleğe Yöneltme Çalışmaları 5 İzleme ve Değerleme Çalışmaları Öğrencilerin yaşlarına göre gelişimsel özellikleri ve ihtiyaçları da öbür olacağı için her öğrenci aynı rehberlik yöntem ve teknikleri uygulanamaz İlköğretim, 1 Ve 2 Aşama olarak ikiye bölünmüş olsa da rehberlik çalışmaları ve yöntemlerini öğrencilerin bulundukları sınıflarına göre sıralamak daha dinç olacaktır 1 Okula ve Çevreye Çalışma Çalışmaları Öğrencilere, okulu ve yakın çevreyi takdim etmek gerekir Okulu ve yakın çevreyi tanınma ve çevreden kullanma yollarını bilme öğrencilerin başarısını geniş ölçüde etkilemekte ve artırmaktadır Bu amaçla tüm öğrencilerin; Okulu, mektep personelini, eğitim programının özelliklerini, okuldaki imkanları ve bunlarda faydalanma yollarını, öğrencilerle ilgili okul kurallarını ve yönetmelik hükümlerini, verimli çalışma yollarını, eğitsel kolları, çevredeki kuruluşları ve kullanım yollarını, yerleşme alanlarını vb konuları açıklama yapmak gerekir Bu egzersiz birinci sınıftan itibaren ve okula yeni gelen tüm öğrencilere yapılmalıdır 2 Öğrenciyi Tanıma Çalışmaları Öğrencileri ayrıntılarıyla tanımadan onlara etkili bir rehberlik yapmak olası değildir Buna tarafından nesnel ve güvenilir tanıma teknikleri ve tanıma yöntemlerinden yararlanılmalıdır Öğrencilerin farklı alanlara yönlendirilmiş yönlerin tanınması ve onların temel gereksinimlerinin ortaya çıkarılması gerekir Öğrencilerin tanınmasında; Öğrencinin kimliği, ailesi, sağlık ve fiziksel gelişimi, mektep başarısı, ilgi ve yetenekleri, geleceğe ait planları vb ayrı ayrı tanıma konusu olarak ele alınmalıdır Tanınma çalışmalarında, bu amaçla hazırlanmış testler, envanterler, soru listeleri, gözlem formları vb çeşitli ölçekler kullanılmalı ve bu ölçeklerden elde edilen bilgiler bir arada değerlendirilerek varılan sonuçlar rehberlik dosyalarına işlenmelidir Öğrencileri tanıma çalışmalarında sınıflara göre şu yöntem ve teknikler kullanılabilir; İlköğretim birinci kademelerine ve özellikle 12 ve 3 Sınıflara test, envanter gibi yazılmış metinleri uygulatmak şiddet olacağı için daha çok onları tanımak için; sınıf öğretmenlerinden bilgi alma, gözlem, yaşına uygun bir şekilde söylev ve oyun oynayarak bilgi edinme gibi yöntemler kullanılmalıdır 4ve 5 Sınıflara otobiyografi tekniği uygulanarak; Kendisi, ailesi, geleceğe ait planları, kişilik yapısı ve psikolojik dünyası hakkında bilgi edinilebilir 4 Ve 5 Sınıflara Snellen görme testi uygulanarak öğrencilerin görme problemleri olup olmadığı hakkında data edinilebilir ve önlemler alınabilir 4567 ve 8 Sınıflara 'Kimdir Bu ?' tekniği uygulanarak, öğrencilerin içinde bulunduğu sınıf arkadaşları tarafında nasıl tanındığı hakkında data edinilebilir 67 ve 8 Sınıflara problem tarama envanteri uygulanarak öğrencilerin emin başlı sorunları ve ihtiyaçları hakkında bilgi sahibi olunabilir 67 ve 8 Sınıflara devamsızlık nedenleri ve başarısızlık nedenleri testleri uygulanarak, devamsızlıklarına ve başarısız olmalarına yol açan nedenler belirlenebilir 8 Sınıflara Akademik Benlik Kavramı Ölçeği uygulanarak, öğrencilerin alaka ve yetenekleri hakkında bilgi sahibi olunabilir Buna kadar hangi cins üst eğitim kurumuna gitmesi gerektiği hakkında yön belirleme yapılabilir 3 Psikolojik Danışma Çalışmaları Rehberliğin amaçlarında saptanan davranış değişikliklerinin gerçekleşmesi için rehberlikte danışma çalışmalarına mutlaka yer ayrılmalıdır Danışma; Öğrenci yada öğrencilerle Danışman'ın yüzyüze gelerek çeşitli problemlere çözüm yolu seslenmek üzere kurdukları psikolojik bir etkileşim sürecidir Öğrencilerin kendi kişiliklerini anlamaları ve kabul etmeleri, kendi problemlerine çözüm yolu bulabilmeleri, problemlerini çözmede kendi kendilerine yeter duruma gelebilmeleri, farklı alanlara yönlendirilmiş seçeneklerden yerinde birini seçerek karar verebilmeleri vb daha fazla danışma sürecinden beklenen gelişmelerdir Öğrencileri ve onların sorunlarını tanımak nedeniyle uygulanan deneme, teknik ve envanterler sonucunda karşılaşılan vak'alar hakkında öğrencilerle görüşülmesi, Derslik öğretmenleri tarafından tespit edilen problemli öğrencilerle görüşülmesi, Gönüllü olarak danışmaya gelen öğrencilerle görüşülmesi 4 Data Toplama, Okula ve Mesleğe Yöneltme Çalışmaları Öğrencilerin kendi ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bir işe, mesleğe ve bir üstteki öğretim kurumuna yöneltilmesi ve yerleştirilmesi rehberliğin fazla önemli hizmet alanıdır Okulun özelliğine göre okuldaki dağıtılmış programlar, eğitici araştırmalar, kurslar, gerekli ve seçmeli dersler, iş ve meslekler hakkında toplanan bilgileri durmadan öğrencilere atamak gerekir Bu amaçla mektep içinde yürütülen çeşitli programlar hakkındaki bilgilerle dağıtılmış kaynaklardan sağlanan bilgilerin (devlete ait ve özel kuruluşlardan gelen tanıtıcı yazı, genelge, broşür vb) belirtilen bir yerde toplanması ve öğrencilere duyurulması sağlanmalıdır Veri toplama, yöneltme ve koyma ile ilgili rehberlik hizmetlerinin başarılı olabilmesi için öteki rehberlik alanlarındaki hizmetlerin yerine getirilmesi, özellikle öğrencilerin alaka ve yetenekleri açısından iyi tanınması gerekmektedir Bu hizmet ilköğretim 8 Derslik öğrencilerine yöneliktir Bu hizmeti yerine getirebilmek için şu yöntemler uygulanabilir: Öğrencilerin alaka ve yeteneklerini tahsis etmek için yapılan Akademik Benlik Kavramı Ölçeğinin sonuçlarını değerlendirilmesi ve öğrencilere bildirilmesi Üstteki öğretim kurumları sınavları hakkında öğrencilere veri verilmesi, Meslekler, iş, iş seçimleri ve üst öğretim kurumları hakkında öğrencilere data verilmesi, Çevrede meslek imkanlarını araştırılması, bu meslek yerlerinde çalışanların geçimini sağlama şartları ve iş ortamları hakkında öğrencilerin bilgilendirilmesi, Orta öğretim okullarının programlarının tanıtılması amacıyla bulunulan yeri şartlarına tarafından okul müdürlerinin ve ya bilgi sahibi uzmanların okula ağırlama edilerek öğrencilerin bilgilendirilmesi, Sınavlara hazırlanmada dikkat edilecek hususlar hakkında açıklamalar yapılması, İlköğretimden sonradan gidilecek üst öğretim kurumlarına geziler düzenlenerek okulların tanıtılması, 5 İzleme ve Değerleme Çalışmaları Rehberlikte izleme çalışmaları, mektep içinde ve mektep haricen olmak üzere iki yönü olan bir alıştırma olarak düzenlenmelidir Rehberlik çalışmaları her yönüyle sürekliliği gerektirir İzleme sonucunda okul içinde ve mektep dıştan yapılan yöneltme ve atama çalışmalarının etkiliği ortaya çıkar Rehberlik hizmetleri bir takım çalışmasıdır Öğrencinin gelişimine hizmet edebilecek cümbür cemaat ile birlikte çalışmak esastır Bu çalışmalarda; okul yöneticilerine, öğretmenlere ve velilere düşen ödev ve sorumluluklar da vardır Bu takım içindeki herkes, müşterek amacın, öğrencinin gelişimi ve uyumu için birlikte çalışmak olduğunu benimsemesi gereklidir Unutulmamalıdır oysa, lüzum duyulduğunda okul dışındaki birey ve kurumlardan da destek alınabilir neticede; Etkin bir öğretim ile etkin bir rehberlik programı birbirini destekler Her iki faaliyet de öğrencinin gelişimine karşın olarak birbirini tamamlar Yani, öğrencinin öğretim etkinliklerinden etkili bir biçimde yararlanabilmesi için rehberlik hizmetleri mutlaka gereklidir seçme parça