İmam Gazali Hazretleri, Dil Belası kitabı

İmam Gazali Hazretleri, Dil Belası kitabı
Susan tehlikeden kurtulmuştur
Dilin felaketleri


İmam Gazali Hazretleri, Dil Belası kitabında, konuşmanın ne buyuk afetler icerdiğini, ayet, hadis ve guzel sozlerle cok etkili bir şekilde acıklıyor
imagesimamgazalihazretleridilbelasikitabi5ad26e3e41788

Hadisler

Susan tehlikeden kurtulmuştur (Tirmizi,Kıyame, 50 )

Susmak hukumdur (hikmettir), ancak yapan pek azdır (Deylemi,Firdevsul Ahbar,3667)

İki cenesi arasındaki dili ve iki bacağı arasındaki tenasul uzvunu haramdan koruyacağına soz verenin cennete gireceğine kefil olurum (Buhari, Rikak,23)

Muaz b Cebel (ra) ResUlullah Efendimize (sallalahu aleyhi ve sellem)
“Ey Allahın ResUlui soylediklerimizden sorumlu tutulacak mıyız? diye sorduğunda, Peygamber Efendimiz (sallalahu aleyhi ve sellem)
Allah iyiliğini versin ey İbn Cebel!İnsanları yuzleri ustu cehenneme surukleyen, ancak dillerinin kazandığı gunahtan başka ne olabilir? buyurdu
(Tirmizi, İman, )

Kulun kalbi doğru olmadıkca, imanı duzgun olmaz Dili doğru olmadıkca da kalbi doğru olmaz Komşusu kotuluklerinden emin olmayan kimse cennete giremez (Ahmed,Musned,3;198 )


Selamet icinde kalmak isteyen, sukuttan ayrılmasın (Tirmizi, Zuhd, 60)

İbadetin en kolayını ve bedene en hafif gelenini size haber vereyim mi? O, susmak ve guzel ahlaktır
(SuyUti, CamiusSağir,11311133)

Allah'a ve ahiret gunune iman eden ya hayır soylesin ya da sussun (Buhari,Edebul Mufred, nr 102)

Dilini tut, sadece hayır soyle;cunku ancak bu şekilde şeytana galip gelebilirsin (Ahmed, Musned,3;72)

Bir mumini, coğunlukla sukUt eder ve vakarlı olarak gorurseniz, ona yaklaşın; cunku ona hikmet verilmiştir (İbn Mace, Zuhd, 1)

İnsanlar uc sınıftır Karlı olanlar, selamette olanlar, gunahkarlar Karlı olan, AllahI (celle celaluhu) zikreden kimsedir Selamette olan, sukUt edendir Gunahkar da, batıl ve boş işlere dalandır (Taberani, elMucemulKebir, 17303)

Cok konuşanın hatası cok olur Hatası cok olanın gunahları cok olur Gunahları cok olana da cehennem daha layık olur
(EbU Nuaym, Hilyetul Evliya, 374)


Buyuklerin Sozleri

EbU BekirI Sıddik (ra) ağzının icine taş koyardı Boylelikle kendisini konuşmaktan menederdi ve diline işaret ederek şoyle derdi:
“Beni tehlikeli yerlere atan işte budur

Abdullah b Mesud (ra) demiştir ki: “Kendisinden başka ilah olmayan Allaha (Celle celaluhu yemin ederim ki, uzun muddet hapsedilmeye dilden daha fazla layık hicbir nesne yoktur

TavUs (ra)şoyle der: “Dilim, yırtıcı canavar gibi tehlikelidir; eğer onu serbest bırakırsam once beni parcalar

Hasanı Basri (ra) “Dilini muhafaza etmeyen, dinini idrak edemezhakikatini bilemez demiştir

Yunus b Ubeyd, “Ben, dilini korumada dikkatli olan herkesin, diğer amellerini korumada da oyle dikkatli davrandığını gordum demiştir


Dilin insanın karşısına cıkarabileceği ceşitli afetler vardır Bunlar:

Birinci Afet: MALAYANİ KONUŞMAK

A Hadisler

Malayaniyi (kendisine bir fayda vermeyen soz ve işleri) terketmek, kişinin muslumanlığının guzelliğindendir (Tirmizi, Zuhd;11)

Enes (ra)den rivayete gore, şoyle demiştir: “RasUlullah (sallalahu aleyhi ve sellem)in ashabından bir kişi vefat etti bu arada bir adam o kimse icin Cennetle sevin bakalımdedi Bunun uzerine RasUlullah (sallalahu aleyhi ve sellem) şoyle buyurdu: “Biliyor musun? Belki de bu kimse kendisini ilgilendirmeyen bir konuda luzumsuz sozler sarfetmiş veya kendisine faydası olacak konularda harcamamış ve cimrilik etmiştir (Tirmizi, Zuhd;11)

B Buyuklerin Sozleri

Lokman Hekime, “Senin hikmetin nedir? diye sorulunca, şoyle buyurdu: “Ben yapmam gerekmeyen şeyi sormam Beni ilgilendirmeyen şeyin de peşine duşmem (Ahmed,Zuhd,nr:106)

Muverrik elAceli (radıyalahu anhu) şoyle der: “Bir şey var ki, ben yirmi senedir ona ulaşmak istiyorum Daha ele geciremedim, ama vazgececek de değilim Kendisine, “O ulaşmak istediğin nedir? diye sordular “Beni ilgilendirmeyen fuzuli şeyleri konuşmamaktır dedi (Ahmed, Zuhd, s 305)
İkinci Afet: FUZULÎ KONUŞMAK

Ayet, Hadis ve Buyuklerin Sozleri

Onların gizli konuşmalarının bircoğunda hayır yoktur Ancak bir sadaka yahut bir iyilik yahut da insanların arasını duzeltmeyi isteyen kimsenin konuşması mustesnadır (Nisa, 54)

Fazla ve gereksiz sozden dilini tutana ve elindeki fazla malını infak edene mujde olsun
(Hadisi şerif, İbn Ebud Dunya, Kitabus Samt, nr43)

Hasanı Basri : Cok konuşanın yalanı cok olur Malı cok olanın gunahı cok olur Kotu ahlaklı olana ise azap edilir
(Zebidi, İthaf, 9163)

Amr b Dinar anlatır: “Bir adam ResUlullahın (sav) yanında cok konuştu Bunun uzerine Peygamber Efendimiz (sallu aleyhi ve sellem)) ona, “Dilinin onunde kac tane perde var? diye sordu; adam , “İki dudağım ve dişlerim vardır dedi ResUlI Ekrem Efendimiz (sallalahu aleyhi ve sellem), “Bunların icerisinde fazla sozlerini cevirecek hicbir şey bulunmadı mı? buyurdu
(İbn Ebud Dunya, Kitabus Samt, nr93)

Omer b Abdulaziz (radıyAllahu) der ki: “Gercekten, beni cok konuşmaktan meneden şey, ovunmek korkusudur
(İbn Ebud Dunya, Kitabus Samt, nr96)

Hikmet ehlinden biri der ki: “Bir adamın bir mecliste konuşmak nefsinin hoşuna gidiyorsa sussun Eğer susmuşsa ve susmak nefsinin hoşuna gidiyorsa konuşsun (nefsine muhalefet ederek hakkı soylesin)
(İbn Ebud Dunya, Kitabus Samt, nr97)

İbn Omer (ra)) şoyle demiştir: “Kişinin, en fazla temizlemesi gerekli şey dilidir
(İbn Ebud Dunya, Kitabus Samt, nr99)

EbudDerda (ra)) sert ve keskin dilli bir kadın gorunce, “Şayet bu kadın dilsiz olsaydı onun icin daha hayırlı olurdu dedi
(İbn Ebud Dunya, Kitabus Samt, nr100)

İbrahim enNehai (ra) der ki: “İnsanları iki şey helak olur Bunlar da fazla mal ve fazla konuşmaktır
(İbn Ebud Dunya, Kitabus Samt, nr103)

Dorduncu Afet: MUNAKAŞA VE MUCADELE

Hadisler

Kardeşinle munakaşa etme! Onunla alay etme! Ona, yerine getiremeyeceğin vaadde bulunma! (Tirmizi, Birr, 58)

Munakaşayı bırakın Zira onunla konuşulan şeyin hikmeti anlaşılmaz ve fitnesinden de emin olunmaz (Taberani, İbn EbudDunya, KitabusSamt)

Haklı olduğu halde munakaşayı terkedene, cennetin en yuksek yerinde ev inşa edilir Haklı oldmadığı halde munakaşayı terkedene, cennetin ortasında ev inşa edilir (Tirmizi, Birr, 58)

Ummu Seleme (ra), Peygamber Efendimizin (sallAllahu aleyhi ve sellem) şoyle buyurduğunu nakleder: “Rabbimin putlara tapmak ve ickiden sonra bana yasakladığı ilk şey, insanlarla cekişmeye girip munakaşa etmektir (İbn EbudDunya, KitabusSamt, nr134)

Bil ki kul haklı bile olsa munakaşayı terketmediği muddetce imanın hakikatini tadamaz (Ahmed, Zuhd, nr 366)

Her mucadelenin kefareti iki rekat namaz kılmaktır (Teberani, elMucemulKebir)

Buyuklerin Sozleri

Muslim b Yesar (ra)) anlatır: “Munakaşadan sakının Zira munakaşa anı, alimin cahillik ettiği vaktidir O vakitte şeytan, alimin doğru yoldan sapmasını arzular
(Ahmed, Zuhd, s 251)

Bilal b Sad (ra) demiştir ki: “Br kişiyi konuşmasında inatcı, mucadeleci ve kendi goruşunu beğenmiş olarak gorduğun zaman bil ki o tam bir zarara uğramıştır

EbUd Derda (ra) der ki: “Munakaşayı bırakmaman sana gunah olarak yeter

Beşinci Afet : Duşmanlık

Hz Aişe (radıyalahu anha), ResUlullah Efendimiz'in (sallAllahu alehi ve sellem) şoyle buyurduğunu nakletmiştir:
Şuphesiz Allah katında insanların en sevimsizi, mucadelesinde inatlaşaan kimsedir

Altıncı Afet : Yapmacık Konuşmak

ResUlullah (sallAllahu aleyhi ve sellem) buyurdu ki:
Benim icin en sevimsiz olanınız ve meclisimden en uzak olanınız, cok konuşup gevezelik yapan, ağzını sağa ve sola bukerek yapmacık konuşan kimselerdir

Yedinci Afet : Sovmek ve Cirkin Sozler Soylemek

ResUlullah Efendimiz (sallAllahu aleyhi ve sellem) buyurur ki:
Mumin kotulemez, lanet etmez, kotu ve cirkin konuşmaz

Sekizinci Afet : Lanet Etmek

Peygamber Efendimiz (sallAllahu aleyhi ve sellem) şoyle buyurmuştur:
Allah'ın laneti, O'nun gazabı ve cehennemle, birbirinize lanet okumayın

Dokuzuncu Afet : Şarkı ve Şiir

Onuncu Afet : Mizah Şaka

Peygamber Efendimiz (sallAllahu aleyhi ve sellem) şoyle buyurmuştur:
Kardeşinle cekişme ve ona sevmediği şakaları yapma

On birinci Afet : Alay Etmek

Yuce Allah Hucurat suresinde başkasını alaya alanları şoyle ikaz etmiştir:
Belki de alaya alınan kimseler, o alay edenlerden daha hayırlıdır

On ikinci Afet : Sırrı Yaymak

On ucuncu Afet : Yalan Yere Soz Vermek

On dorduncu Afet : Yalan Konuşmak ve Yalan Yere Soz Vermek

On beşinci Afet : Gıybet Etmek

On altıncı Afet : Soz Taşıma Kovuculuk

On yedinci Afet : İkiyuzluluk

On sekizinci Afet : Ovmek

On dokuzuncu Afet : Konuşulan Sozdeki Gizli Hataların Farkında Olmamak

Yirminci Afet : Halkın Yersiz Soruları