İmamı Gazali Den nasihatler (Ey oğul)
İmamı Gazaliden nasihatlar
imamı Gazaliden oğutler
Allah'tan kork
Ey oğul!
Allah'tan nasıl korkulması gerekiyorsa oyle kork Ona kulluk gorevini gereği gibi yap Haram kıldığı şeylerden mumkun olduğu nisbette kacın Allah'ın saadete uzanan yolundan ayrılma Hayatını duzene sokan emirlerini sakın ihmal etme ki, yaşayışın sıhhat bulsun, gozlerin aydın olsun
Cunku gizli ve kapalı hicbir şey Allah'tan gizli ve kapalı değildir
Babana itaat et
Ey oğul!
Senin hayatını renk katmak icin guzel belgeler koydum Onları korur ve dediklerime kulak verir, gunluk yaşayışını ona uydurursan hukumdarların gozleri ve gonulleri sana karşı ilgiyle dolup taşacaktır
O halde şu anda da, bundan sonra da babana itaat et
Boş sozden uzak dur
Ey oğul!
Aklının hemen kabul etmeyeceği şeyi soyleme Luzumsuz laftan, cok gulmekten, şaka ve alaya almaktan, din kardeşinle tartışmaktan sakın
Boyle yapmak saygıdeğerliği goturur, kin ve duşmanlık kapılan acar
Ağırbaşlı ol
Ey oğul!
Ağırbaşlı, terbiyeli, saygılı ve nezaketli olmaya cok dikkat et ve itina goster Ancak boyle yaparken gurura kapılma Sonra senden bu sıfatla soz edilir
Halka tepeden bakma Sonra senden bu sıfatla bahsedilir
Herkese hoşnut davran
Ey oğul!
Dostuna da duşmanına da hoşnutluk goster
Başkasına eza ve cefa etmekten kendini alıkoy ve bunu onlardan korkup urktuğun icin de yapma Sadece iyi bir huy olduğunu duşunerek oyle davran
Ortayolu tut
Ey oğul!
Butun işlerinde ortayolu tut Cunku işlerin en hayırlısı orta yoldur Az konuş Karşılaştığın her Muslumana selam ver
Yuruyuşune dikkat et
Ey oğul!
Olculu adımlarla yuru, ayaklarını yerde surukleyerek yurume Sağa sola baka baka yurume
Etrafı rahatsız ederek, başını şunun bunun kapısına doğru dondurme
İnsanları iyi tanı
Ey oğul!
Heveslerine ve nefsine uyan aşağılık cukuruna yuvarlanır Zarif gorunumlu insanlar fazla ilgini cekmesin, dış gorunuşe pek aldanma Cunku insan, kalbiyle, duşuncesiyle ve diliyle adamdır, kıyafetiyle değil
Benzi sarı, zayıf kimseleri hor gorme Cunku insan iki kucuk et parcasıyla olculur: Kalbi ve dili Oyleyse insanların bu iki değerinden faydalanmaya calış; gerisi et, kan ve kemiktir
Fitneden sakın
Ey oğul!
Duşman ulkesinde de olsan fitne ve fesat cıkarmaktan sakın
Kendinden aşağı kimselere karşı coluk cocuğunu, şeref ve itibarını yaygı yapma
Malını kendinden fazla kıymetli ve ustun tutma
Fazla konuşma
Ey oğul!
Fazla konuşma Sonra bulunduğun toplulukta taşınması guc bir yuk olursun
Seninle beraber oturana karşı alicenap davran Yanına oturmak isteyene guzel, nazik, hareket et
Başkasının gozune dikkatle bakıp durma
Fazla lugat parcalayıp yaldızlı soz soyleme Cunku bu sozlerin dış gorunuşu belki guzel sayılabilir, fakat gercekte guzel değildir
Gozu ac ve savurgan olma
Ey oğul!
Kendini iyice sıkıntıya sokmuş bir miskin gibi gozu ac; mal kıymeti bilmeyen, ilerisini gormeyen bir sefih gibi savurgan olma Sana ait hakları belirle Dostuna saygılı, duşmanına insaflı ol
Nimetlere şukret
Ey oğul!
Allah'ın verdiği nimete daima şukret
Musa Aleyhisselam, munacatında, Ya Rabbi! Ademoğullarına el, ayak, goz, kulak ve sair bircok nimetler verdin Ademoğulları bu nimetlerin şukrunu nasıl ifa edebilir?diye sordu
Cenabı Hak ona şoyle buyurdu:
Ya Musa! Verdiğim nimeti Benden bilip, kendi işinden ve calışmasından bilmeyen kulum, ona verdiğim nimetin şukrunu eda etmiş olur Verdiğim nimetleri kendinden ve calışmalarından bilip, Benden bilmeyen kulum da nimetin şukrunu eda etmemiş olur Kula layık olan gece ve gunduz Bana teşbih ve hamd etmektir
Fakirlere ihsan et
Ey oğul!
Cenabı Hakkın ihsan buyurduğu nimetten fakirleri ve muhtacları hissedar etmek şukurdur Eğer kapına bir fakir gelirse, onun kalbini hoş et, oyle gonder
Sadakayı gizli ver
Ey oğul!
Sadaka verirken gizli vermek, kendine bir musibet geldiğinde bağırıp cağırmayarak, yaygara yapmayarak gizlemek gerekir
Bir gunah işlediğinde ceza gelmeden hemen tevbe et Sadaka vermek sıddıklar nişanıdır Onlar sıddıklar zumresindendir
Ey oğul!
Tamahkar olma Kalbin katı ve kara olur Cok mal arttırmak icin hasislik etme
Salih insanların sohbetinde bulun
Ey oğul!
Alimlerin ve salih insanların sohbet ve meclisinde bulunmayı elden bırakma Peygamber Efendimiz bir hadislerinde şoyle buyurmuşlardır:
Bir kimse ulema ve salihlerin meclis ve sohbetine giderse Cenabı Hak o kimsenin herbir adımına karşılık kabul olunmuş bir hac sevabı ihsan eder
Alim ve salih zatlar Allah'ın dostlarıdır Onları ziyaret edenin sevabı Allah'ın evini ziyaret edenin sevabı gibidir
Dargınları barıştır
Ey oğul!
Dargın ve kusulu olanları barıştır ki, sen de yarın Kıyamet gununde mesrur ve şad olasın
Musa Aleyhisselam munacatında, Ya Rabbi! Kusulu iki kişiyi barıştırana ne ecir verirsin? Senin rızanı kazanmak icin halka zulmetmeyenlere nasıl bir mukafat verirsin?diye sordu
Hak Teala şoyle buyurdu:
Ben de yarın Kıyamet gununde ona selamet verip korktuğundan emin ederim
Merhametli ol
İmamı Gazaliden nasihatlar
imamı Gazaliden oğutler
Allah'tan kork
Ey oğul!
Allah'tan nasıl korkulması gerekiyorsa oyle kork Ona kulluk gorevini gereği gibi yap Haram kıldığı şeylerden mumkun olduğu nisbette kacın Allah'ın saadete uzanan yolundan ayrılma Hayatını duzene sokan emirlerini sakın ihmal etme ki, yaşayışın sıhhat bulsun, gozlerin aydın olsun
Cunku gizli ve kapalı hicbir şey Allah'tan gizli ve kapalı değildir
Babana itaat et
Ey oğul!
Senin hayatını renk katmak icin guzel belgeler koydum Onları korur ve dediklerime kulak verir, gunluk yaşayışını ona uydurursan hukumdarların gozleri ve gonulleri sana karşı ilgiyle dolup taşacaktır
O halde şu anda da, bundan sonra da babana itaat et
Boş sozden uzak dur
Ey oğul!
Aklının hemen kabul etmeyeceği şeyi soyleme Luzumsuz laftan, cok gulmekten, şaka ve alaya almaktan, din kardeşinle tartışmaktan sakın
Boyle yapmak saygıdeğerliği goturur, kin ve duşmanlık kapılan acar
Ağırbaşlı ol
Ey oğul!
Ağırbaşlı, terbiyeli, saygılı ve nezaketli olmaya cok dikkat et ve itina goster Ancak boyle yaparken gurura kapılma Sonra senden bu sıfatla soz edilir
Halka tepeden bakma Sonra senden bu sıfatla bahsedilir
Herkese hoşnut davran
Ey oğul!
Dostuna da duşmanına da hoşnutluk goster
Başkasına eza ve cefa etmekten kendini alıkoy ve bunu onlardan korkup urktuğun icin de yapma Sadece iyi bir huy olduğunu duşunerek oyle davran
Ortayolu tut
Ey oğul!
Butun işlerinde ortayolu tut Cunku işlerin en hayırlısı orta yoldur Az konuş Karşılaştığın her Muslumana selam ver
Yuruyuşune dikkat et
Ey oğul!
Olculu adımlarla yuru, ayaklarını yerde surukleyerek yurume Sağa sola baka baka yurume
Etrafı rahatsız ederek, başını şunun bunun kapısına doğru dondurme
İnsanları iyi tanı
Ey oğul!
Heveslerine ve nefsine uyan aşağılık cukuruna yuvarlanır Zarif gorunumlu insanlar fazla ilgini cekmesin, dış gorunuşe pek aldanma Cunku insan, kalbiyle, duşuncesiyle ve diliyle adamdır, kıyafetiyle değil
Benzi sarı, zayıf kimseleri hor gorme Cunku insan iki kucuk et parcasıyla olculur: Kalbi ve dili Oyleyse insanların bu iki değerinden faydalanmaya calış; gerisi et, kan ve kemiktir
Fitneden sakın
Ey oğul!
Duşman ulkesinde de olsan fitne ve fesat cıkarmaktan sakın
Kendinden aşağı kimselere karşı coluk cocuğunu, şeref ve itibarını yaygı yapma
Malını kendinden fazla kıymetli ve ustun tutma
Fazla konuşma
Ey oğul!
Fazla konuşma Sonra bulunduğun toplulukta taşınması guc bir yuk olursun
Seninle beraber oturana karşı alicenap davran Yanına oturmak isteyene guzel, nazik, hareket et
Başkasının gozune dikkatle bakıp durma
Fazla lugat parcalayıp yaldızlı soz soyleme Cunku bu sozlerin dış gorunuşu belki guzel sayılabilir, fakat gercekte guzel değildir
Gozu ac ve savurgan olma
Ey oğul!
Kendini iyice sıkıntıya sokmuş bir miskin gibi gozu ac; mal kıymeti bilmeyen, ilerisini gormeyen bir sefih gibi savurgan olma Sana ait hakları belirle Dostuna saygılı, duşmanına insaflı ol
Nimetlere şukret
Ey oğul!
Allah'ın verdiği nimete daima şukret
Musa Aleyhisselam, munacatında, Ya Rabbi! Ademoğullarına el, ayak, goz, kulak ve sair bircok nimetler verdin Ademoğulları bu nimetlerin şukrunu nasıl ifa edebilir?diye sordu
Cenabı Hak ona şoyle buyurdu:
Ya Musa! Verdiğim nimeti Benden bilip, kendi işinden ve calışmasından bilmeyen kulum, ona verdiğim nimetin şukrunu eda etmiş olur Verdiğim nimetleri kendinden ve calışmalarından bilip, Benden bilmeyen kulum da nimetin şukrunu eda etmemiş olur Kula layık olan gece ve gunduz Bana teşbih ve hamd etmektir
Fakirlere ihsan et
Ey oğul!
Cenabı Hakkın ihsan buyurduğu nimetten fakirleri ve muhtacları hissedar etmek şukurdur Eğer kapına bir fakir gelirse, onun kalbini hoş et, oyle gonder
Sadakayı gizli ver
Ey oğul!
Sadaka verirken gizli vermek, kendine bir musibet geldiğinde bağırıp cağırmayarak, yaygara yapmayarak gizlemek gerekir
Bir gunah işlediğinde ceza gelmeden hemen tevbe et Sadaka vermek sıddıklar nişanıdır Onlar sıddıklar zumresindendir
Ey oğul!
Tamahkar olma Kalbin katı ve kara olur Cok mal arttırmak icin hasislik etme
Salih insanların sohbetinde bulun
Ey oğul!
Alimlerin ve salih insanların sohbet ve meclisinde bulunmayı elden bırakma Peygamber Efendimiz bir hadislerinde şoyle buyurmuşlardır:
Bir kimse ulema ve salihlerin meclis ve sohbetine giderse Cenabı Hak o kimsenin herbir adımına karşılık kabul olunmuş bir hac sevabı ihsan eder
Alim ve salih zatlar Allah'ın dostlarıdır Onları ziyaret edenin sevabı Allah'ın evini ziyaret edenin sevabı gibidir
Dargınları barıştır
Ey oğul!
Dargın ve kusulu olanları barıştır ki, sen de yarın Kıyamet gununde mesrur ve şad olasın
Musa Aleyhisselam munacatında, Ya Rabbi! Kusulu iki kişiyi barıştırana ne ecir verirsin? Senin rızanı kazanmak icin halka zulmetmeyenlere nasıl bir mukafat verirsin?diye sordu
Hak Teala şoyle buyurdu:
Ben de yarın Kıyamet gununde ona selamet verip korktuğundan emin ederim
Merhametli ol