İmam-ı Tirmizi

İmamı Tirmizi,



Veli ve buyuk hadis alimi İsmi Muhammed bin Ali bin Hasan bin Bişr ezZahid kunyesi Ebu Abdullahtır Doğum tarihi bilinmeyen Hakimi Tirmizi doğum yeri olan Tirmiz?de uzun muddet kaldı Sonra Belh?e gitti Orda bir muddet kaldıktan sonra Nişabura geldi 932 (H 320) senesinde şehid edildi

Hakimi Tirmizi; babasından Kuteybe bin Said Hasan bin Omer Salih bin Abdullah Tirmizi Salih bin Muhammed Tirmizi Ali bin Hucr esSadi Yahya bin Musa Utbe bin Abdullah elMervezi Abbad bin Yakub edDevrak Sufyan bin Veki ile Horasan ve Iraktaki muhaddislerden hadisi şerif oğrenmiştir


Yahya bin Mansur elKadı Hasan bin Ali Nişabur alimleri ve daha pek cok alim de ondan hadisi şerif rivayet etmişlerdir Pek cok kitabı olan Hakimi Tirmizi Ebu Turab Nahşebi Ahmed bin Hadraveyh ve İbni Cela gibi evliya ile sohbet etmiş beraber bulunmuş ve onlardan cok faydalanmıştır Cok hadisi şerif toplamış zahid ve abid bir zat olan Hakimi Tirmizinin yazdığı kitapların ekserisi basılmıştır

Sunneti seniyyeye tam uyan ilmiyle amil ummeti Muhammedin buyuklerinden olan Hakimi Tirmizi zamanın evliyasından olup herkes tarafından ovulmuştur İnce manaları acıklama ve izah hususunda ustad hadis ilminde ise sika (sağlam guvenilir) bir alimdi Sozleri kıymetli olup hilmi (yumuşaklığı) pek ziyade şefkati cok ve ahlakı pek guzeldi Peygamberimizin mubarek ahlakı onda gorulurdu

Buyurdu ki:

Ahirette kurtulmak ibadet ve amelin cok olmasıyla değil amellerin ihlaslı ve şartlarına uygun yapılması iledir
Muminin neşesi yuzunde huznu kalbindedir

Nefsin sende olduğu halde Allahu tealayı tanımak istiyorsun Halbuki nefsin daha kendisini bile tanımamıştır Rabbini nasıl tanısın

Kanaat nedir diye sorulunca İnsanın kısmetine duşen rızkına razı olmasıdır cevabını vermişti
Kendisine; İmanın gitmesine en cok sebep olan gunah nedir diye sordular Buyurdu ki: Uc gunah vardır: Birincisi iman nimetine kavuştuğuna şukretmemek; ikincisi imanın gitmesinden korkmamak; ucuncusu muminleri incitmek ve onlara eziyet etmek Biliniz ki haksız yere bir Muslumanı incitmek Kabeyi yetmiş defa yıkmaktan daha buyuk gunahtır Resulullah efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem boyle buyurmuştur

Eserleri
Hakimi Tirmizinin pek cok risaleleri mevcut olmakla beraber yazdığı meşhur kitapları;
KitabulFuruk
HatmulVilaye velİleluşŞeriyye
NevadirulUsul fi EhadisirResul
GarsulMuvahhidin
ErRiyadatu ve EdebunNefs
GavrulUmur
ElMenahi
ŞerhusSalat
ElMesailulMeknune
ElEkyas velMuterrin
BeyanulFark BeynesSadr
ElAkl velHevadır
Bunların dordu haric diğerleri basılmıştır Bazı risaleleri de yakın zamanda Şamda tekrar basılmıştır