İmamın gorevleri nelerdir?
Onde bulunan zat, kendisine uyulan kimse, onder İmam kelimesi tekil olarak Kur'anı Kerim'de sekiz yerde gecmektedir (elBakara, 2124; HUd, 1117; elHicr, 1579; elİsra, 1771; elFurkan, 2574; Yasin, 3612; elAhkaf, 4612) Coğul olarak eimmeşeklinde de beş yerde gecmektedir (etTevbe, 912; elEnbiya, 2173; elKasas, 285, 41; esSecde, 3224) İmam kelimesi bu ayetlerde şu anlamlarda kullanılmıştır:
Allah Teala Hz İbrahim'den bahsederken; Seni insanlara imam (onder) kılacağım(elBakara, 2124) buyurmuştur
Allah iyi kullarından bahsederken: onların: Bizi, Allah'a karşı gelmek fen sakınanlara imam (onder) yap(elFurkan, 2574) dediklerini nakleder
Eğer antlaşmalarından sonra yeminlerini bozarlar, dinimize dil uzatırlarsa, kufrun imamları (onderleri)yle savaşın(etTevbe, 912)
Bu ayeti kerime, kufre onculuk yapanlara da imam denilebileceğini gosterir
Onlerinde Musa'nın kitabı imam (onder, rehber) ve rahmet olarak bulunanlar(HUd, 1117)
Ayette, insanların uyduğu kitap ve benzeri şeyler icin de imam ifadesi kullanılmıştır Buna gore devlet başkanına, halifeye bir birlik komutanına, bir toplumun oncusune de imam denir
İnsanlar kendilerine uyup fikirleri etrafında toplandıkları icin, buyuk İslam bilginlerine, muctehidlere de imam denmiştir İmam Azam, İmam Şafii, İmam Malik gibi
Şiiler ise İmamtabirini daha değişik anlamlarda kullanmışlardır (Daha geniş bilgi icin bk Hilafet ve Ca'feriyye mad)
Terim olarak fıkıhta imam; cemaatin onune gecip onlara namaz kıldıran kimseye denir İmamın yapmış olduğu goreve de imamet denir İmamlık faziletli bir gorevdir Peygamber efendimiz ve kendisinden sonra gelen raşid halifeler bu gorevi yapmışlardır Gelişi guzel herkes bu gorevi yapamaz İmam olabilmek icin bir takım şartlar vardır Bunlar;
1 Musluman olmak Musluman olmayanlar imam olamaz Fasık ve bid'at sahibi kimselerin imam olması ise tahrimen mekruhtur
2 Erkek olmak Kadının imam olması caiz değildir Ancak kadının kadınlara imam olması kerahetle caizdir Bu durumda imam olan kadın one gecmez, cemaat olan kadınların sağında bulunur
3 Akıllı olmak Akıl hastasının imamlığı caiz değildir
4 Erginlik cağına ermiş olmak Erginlik cağına ermemiş olan cocuğun buyuklere imam olması caiz değildir Ancak kendisi gibi cocuklara imam olabilir
5 Ozurlu olmamak İdrarı tutamamak, devamlı olarak burundan veya yaradan kan gelmesi gibi durumlar birer ozurdur Bu gibi ozurleri olan kimseler imam olamazlar Ancak aynı cins ozre sahip olanlara imam olabilirler Ozurleri farklı ise imam olması caiz değildir
6 Namaz sahih olacak kadar ezbere duzgun Kur'an okumasını bilmek Okuma yazma bilmeyenlere Ummidenir Ummi kendisi gibi olanlara imam olabilir Umminin ummiye imamlığı caizdir Kur'an'ı iyi okuyamayanların, iyi okuyanlara imam olması sahih değildir
Camide namaz kıldırmak, gorevli olan imamın hakkıdır
Evde ev sahibinin kıldırması daha uygundur
Cemaatle namaz kılacaklar arasında ev sahibi, gorevli bir imam veya yetkili amir yoksa, sırasıyla şunlar imam olurlar:
1 Namazın hukumlerini en iyi bilen,
2 Kur'anı Kerimi en guzel okuyan,
3 En fazla gunahlardan sakınan
4 En yaşlı olan,
5 Ahlakı en guzel olan,
6 Yuzu daha cok nurlu olan
7 Sesi en guzel olan,
8 Elbisesi daha temiz olan
Butun bu hususlarda eşit olurlarsa aralarında kur'a cekilir ya da cemaat onlardan birisini imamlığa secer
Onde bulunan zat, kendisine uyulan kimse, onder İmam kelimesi tekil olarak Kur'anı Kerim'de sekiz yerde gecmektedir (elBakara, 2124; HUd, 1117; elHicr, 1579; elİsra, 1771; elFurkan, 2574; Yasin, 3612; elAhkaf, 4612) Coğul olarak eimmeşeklinde de beş yerde gecmektedir (etTevbe, 912; elEnbiya, 2173; elKasas, 285, 41; esSecde, 3224) İmam kelimesi bu ayetlerde şu anlamlarda kullanılmıştır:
Allah Teala Hz İbrahim'den bahsederken; Seni insanlara imam (onder) kılacağım(elBakara, 2124) buyurmuştur
Allah iyi kullarından bahsederken: onların: Bizi, Allah'a karşı gelmek fen sakınanlara imam (onder) yap(elFurkan, 2574) dediklerini nakleder
Eğer antlaşmalarından sonra yeminlerini bozarlar, dinimize dil uzatırlarsa, kufrun imamları (onderleri)yle savaşın(etTevbe, 912)
Bu ayeti kerime, kufre onculuk yapanlara da imam denilebileceğini gosterir
Onlerinde Musa'nın kitabı imam (onder, rehber) ve rahmet olarak bulunanlar(HUd, 1117)
Ayette, insanların uyduğu kitap ve benzeri şeyler icin de imam ifadesi kullanılmıştır Buna gore devlet başkanına, halifeye bir birlik komutanına, bir toplumun oncusune de imam denir
İnsanlar kendilerine uyup fikirleri etrafında toplandıkları icin, buyuk İslam bilginlerine, muctehidlere de imam denmiştir İmam Azam, İmam Şafii, İmam Malik gibi
Şiiler ise İmamtabirini daha değişik anlamlarda kullanmışlardır (Daha geniş bilgi icin bk Hilafet ve Ca'feriyye mad)
Terim olarak fıkıhta imam; cemaatin onune gecip onlara namaz kıldıran kimseye denir İmamın yapmış olduğu goreve de imamet denir İmamlık faziletli bir gorevdir Peygamber efendimiz ve kendisinden sonra gelen raşid halifeler bu gorevi yapmışlardır Gelişi guzel herkes bu gorevi yapamaz İmam olabilmek icin bir takım şartlar vardır Bunlar;
1 Musluman olmak Musluman olmayanlar imam olamaz Fasık ve bid'at sahibi kimselerin imam olması ise tahrimen mekruhtur
2 Erkek olmak Kadının imam olması caiz değildir Ancak kadının kadınlara imam olması kerahetle caizdir Bu durumda imam olan kadın one gecmez, cemaat olan kadınların sağında bulunur
3 Akıllı olmak Akıl hastasının imamlığı caiz değildir
4 Erginlik cağına ermiş olmak Erginlik cağına ermemiş olan cocuğun buyuklere imam olması caiz değildir Ancak kendisi gibi cocuklara imam olabilir
5 Ozurlu olmamak İdrarı tutamamak, devamlı olarak burundan veya yaradan kan gelmesi gibi durumlar birer ozurdur Bu gibi ozurleri olan kimseler imam olamazlar Ancak aynı cins ozre sahip olanlara imam olabilirler Ozurleri farklı ise imam olması caiz değildir
6 Namaz sahih olacak kadar ezbere duzgun Kur'an okumasını bilmek Okuma yazma bilmeyenlere Ummidenir Ummi kendisi gibi olanlara imam olabilir Umminin ummiye imamlığı caizdir Kur'an'ı iyi okuyamayanların, iyi okuyanlara imam olması sahih değildir
Camide namaz kıldırmak, gorevli olan imamın hakkıdır
Evde ev sahibinin kıldırması daha uygundur
Cemaatle namaz kılacaklar arasında ev sahibi, gorevli bir imam veya yetkili amir yoksa, sırasıyla şunlar imam olurlar:
1 Namazın hukumlerini en iyi bilen,
2 Kur'anı Kerimi en guzel okuyan,
3 En fazla gunahlardan sakınan
4 En yaşlı olan,
5 Ahlakı en guzel olan,
6 Yuzu daha cok nurlu olan
7 Sesi en guzel olan,
8 Elbisesi daha temiz olan
Butun bu hususlarda eşit olurlarsa aralarında kur'a cekilir ya da cemaat onlardan birisini imamlığa secer