İnfaz düzenlemesi Meclis'te kabul edilerek yasalaştı: 90 bin kişiye tahliye

AKP ve MHP kümelerinin ortak hazırladığı infaz düzenlemesine ait kanun teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek maddeleşti.

Koronavirüs salgını nedeniyle cezaevlerindeki doluluğu azaltmak gayesiyle AKP ve MHP tarafından hazırlanarak, 31 Mart'ta Meclis Başkanlığı’na sunulan İnfaz Yasa teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. 330 milletvekilinin katıldığı açık oylamada, 279 milletvekili teklife evet oyu verirken, 51 milletvekili ret oyu kullandı. Teklifin son unsuru görüşülürken Meclis'e gelen MHP Önderi Devlet Bahçeli kabul oyu verdi. 

90 BİN MAHKUM CEZA VE TUTUKEVLERİNDEN ÇIKACAK

Yasa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayının akabinde Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra yürürlüğe girecek.



Yaklaşık 90 bin mahkuma tahliye yolunu açacak teklife, muhalefetin bütün uğraşlarına karşın, siyasi tutuklular, fikir suçluları, tutuklu gazeteciler dahil edilmedi.

GÖRÜŞME MARATONU BİR HAFTA SÜRDÜ 

Teklifin Genel Kurul'daki görüşmeleri bir hafta sürdü. Sert tartışmaların yaşandığı toplantılara milletvekilleri koronavirüs salgınından korunmak için maske takarak katıldı. 

Genel Kurul’da, 70 husustan oluşan ve 11 kanunda değişiklik öngören teklif, bir hafta süren ağır bir mesai sonucunda kabul edildi.

Cezaevlerinde bulunan mahkumların beklediği infaz düzenlemesinin detayları ise şöyle:

KONTROLLÜ SERBESTLİK 

Teklifinin 46. unsurunda verilen önergenin kabul edilmesiyle kontrollü özgürlük müddetlerinde değişikliğe gidildi. Maddede yer alan, açık ceza infaz kurumunda bulunup da şartlı salıverilmesine bir yıl yahut daha az mühlet kalanların cezalarının kontrollü hürlük önlemi altında infazına imkan veren düzenleme korundu.

Buna nazaran, açık ceza infaz kurumunda yahut çocuk eğitim meskeninde bulunan ve şartlı salıverilmesine bir yıl yahut daha az mühlet kalan âlâ halli mahkumların talebi halinde, cezalarının şartlı salıverilme tarihine kadar olan kısmının kontrollü özgürlük önlemi uygulanmak suretiyle infazına, ceza infaz kurumu yönetimince hazırlanan kıymetlendirme raporu dikkate alınarak, kararın infazına ait süreçleri yapan cumhuriyet başsavcılığının bulunduğu yer infaz hakimi tarafından karar verilecek.



Açık ceza infaz kurumuna ayrılma kaideleri oluşmasına rağmen, iradesi dışındaki bir nedenle açık ceza infaz kurumuna ayrılamayan yahut bu nedenle kapalı ceza infaz kurumuna geri gönderilen yeterli halli mahkumlar, başka kaideleri da taşımaları halinde infaz yordamından yararlanabilecek.

Hükümlü hakkında kontrollü hürlük önlemi uygulanmaya başlandıktan sonra işlediği sav olunan ve cezasının alt sonu bir yıl yahut daha fazla mahpus cezasını gerektiren kasıtlı bir kabahatten ötürü kamu davası açılmış olması halinde, Kontrollü Hürlük Müdürlüğü'nün talebi üzerine infaz hakimi tarafından, mahkumun açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verilebilir. Kovuşturma sonucunda beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, davanın reddi yahut düşme kararı verilmesi halinde, mahkumun cezasının infazına kontrollü özgürlük önlemi uygulanarak devam olunmasına infaz hakimi tarafından karar verilebilecek.

ŞARTLI SALIVERMEDEN KİMLER YARARLANACAK?

Mahkumların, şartlı salıverilmeden yararlanabilmesi için kurumdaki infaz mühletini yeterli halli olarak geçirmesi gerekiyor. Düzenlemeyle, ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına mahkum edilmiş olanlar 30 yılını, müebbet mahpus cezasına mahkum edilmiş olanlar 24 yılını, öteki periyodik mahpus cezalarına mahkum edilmiş olanlar cezalarının yarısını infaz kurumunda çektikleri takdirde, şartlı salıverilmeden yararlanmaları ön görülüyor.

CİNSEL TAARRUZ, UYUŞTURUCU VE CASUSLUK HATALARINA ŞARTLI SALIVERME KURALI

Kabul edilen unsurlar ortasında, kamuoyunda tartışmalara neden olan cinsel, uyuşturucu ve casusluk üzere cürümleri işleyenlere ait şartlı salıverme koşulları da düzenleniyor.



Buna nazaran, taammüden öldürme, sonucu prestijiyle ağırlaşmış yaralama kabahati, azap, cinsel akın, reşit olmayanla cinsel bağlantı, cinsel taciz cürümlerinden periyodik mahpusa mahkum olanlar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen cürümlerden ve uyuşturucu yahut uyarıcı unsur imal ve ticareti hatasından hapiscezasına mahkum olan çocuklar, devlet istihbarat hizmetleri ve Ulusal İstihbarat Kanunu kapsamına giren kabahatlerden mahkum olanlar, devlet sırlarına karşı kabahatler ve casusluk, özel hayata ve hayatın bâtın alanına karşı kabahatlerinden vadeli mahpus cezasına mahkum olanlar, cezalarının üçte ikisini infaz kurumunda çektikleri takdirde, şartlı salıverilmeden yararlanabilecek. Ayrıca, cürüm işlemek için örgüt kurmak yahut yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen cürümler ile Terörle Gayret Kanunu kapsamına giren cürümlerden mahkum olan çocuklar hakkında şartlı salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanacak.

MİT KANUNU KAPSAMINDAKİ HATALARI İŞLEYENLER DE
İNFAZ İNDİRİMİNDEN YARARLANAMAYACAKLAR

Şartlı salıvermeye ait hususun görüşmeleri sırasında, Ulusal İstihbarat Kanunu kapsamına giren kabahatlerde şartlı salıverme düzenlemesinin içine yerleştirildi. "Neticesi prestijiyle ağırlaşmış yaralama suçu" ile "devlet istihbarat hizmetleri ve Ulusal İstihbarat Kanunu kapsamına giren hatalardan mahkum olanlar" ibareleri, önergeyle teklife eklendi. Şartlı salıverilme oranı üçte ikiden fazla olan cürümler bakımından ise tabi oldukları şartlı salıverilme oranı uygulanacak.

YİNELENMİŞ HATA İŞLEYENLERE ŞARTLI SALIVERME KAİDESİ

Tekerrür halinde işlenen hatadan ötürü mahkum olanlarla ilgili  olarak düzenlemede, birden fazla müddetli mahpus cezasına mahkumiyet halinde en fazla 32 yılın ceza infaz kurumunda âlâ halli geçirilmesi durumunda şartlı salıverilmeden yararlanılabilecek.



Düzenlemeye nazaran vadeli mahpus cezası durumunda "dörtte üçünün" güzel halli geçirilmesi durumunda şartlı salıverilme oranı da "üçte ikisinin" yeterli halli geçirilmesi biçiminde tekrar belirleniyor. Lakin, şartlı salıverilme oranı üçte ikiden fazla olanlar bakımından tabi oldukları şartlı salıverilme oranı uygulanacak.

ÇOCUKLARA CİNSEL İSTİSMARDA, ŞARTLI SALIVERME ORANI 4/3 ORANINDA UYGULANACAK

Bu mühletler, cinsel taarruz, çocukların cinsel istismarı hatası, reşit olmayanla cinsel alaka cürmü, uyuşturucu yahut uyarıcı husus imal ve ticareti cürmü münasebetiyle mahpus cezasına mahkum olanlar için şartlı salıverilme oranı dörtte üç olarak uygulanacak.

İnfaz hakimi, mahkumun talebi üzerine taammüden işlenen cürümlerde toplam bir yıl altı ay, taksirle öldürme hatası hariç olmak üzere taksirle işlenen hatalarda ise toplam üç yıl yahut daha az periyodik mahpus cezasının, her hafta cuma saat 19.00'da girmek ve pazar günleri birebir saatte çıkmak ya da hafta sonları hariç, her gün saat 19.00'da girmek ve sonraki gün saat 07.00'de çıkmak suretiyle geceleri ceza infaz şuralarında çektirilmesine karar verebilecek.

BAYAN, ÇOCUK VE YAŞLILARA MESKEN MAHPUSU DÜZENLEMESİ

Doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçen ve toplam üç yıl yahut daha az müddetli mahpus cezasına mahkum olan ya da isimli para cezası infaz sürecinde mahpus cezasına çevrilen hükümlü bayanların cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecek. Konutta infaza karar verdikten sonra çocuk ölmüş yahut anasından öteki birine verilmiş olursa infaz hakimi konutta infaz uygulamasına ait kararını kaldıracak.



Bayan, çocuk yahut 65 yaşını bitirmiş bireylerin mahkum oldukları toplam bir yıl, 70 yaşını bitirmiş şahısların mahkum oldukları toplam iki yıl, 75 yaşını bitirmiş bireylerin mahkum oldukları toplam dört yıl, yahut daha az müddetli mahpus cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecek.

Özel infaz yoluna nazaran geçirilen mühlet, infaz etabında mahsup edilecek. Bu kararlar, terör hataları ile örgüt kurmak, yönetmek yahut örgüte üye olmak kabahatlerinden ya da örgüt faaliyeti kapsamında işlenen cürümlerden mahkum olanlar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen cürümlerden mahkum olanlar, isimli para cezası infaz sürecinde mahpus cezasına çevrilenler, şartlı salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası motamot infaz edilenler hakkında uygulanamayacak.

KONTROLDE ÖZGÜRLÜKTE 3 YIL DÜZENLEMESİ

Kontrollü özgürlükten yararlanma mühleti 1 yıldan 3 yıla çıkarılıyor. 30 Mart 2020'ye kadar işlenen kabahatler bakımından taammüden öldürme; üst soya, alt soya, eşe yahut kardeşe, vücut yahut ruh bakımından kendisini savunamayacak durumdaki şahsa karşı işlenen taammüden yaralama ve sonucu nedeniyle ağırlaşmış yaralama, azap, eziyet hatası ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen kabahatler, özel hayata ve hayatın saklı alanına karşı cürümler, uyuşturucu yahut uyarıcı unsur imal ve ticareti cürmü ile Terörle Çaba Kanunu kapsamına giren hatalar kapsam dışında bırakılıyor.

Kelam konusu tarihe kadar işlenen hatalardan, istisna sayılan hatalar hariç, 0-6 yaş kümesi çocuğu bulunan bayan mahkumlar ile 70 yaşını bitirmiş mahkumlar için bu müddet, 2 yıldan 4 yıla yükseltiliyor.



Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik yahut kocama nedeniyle hayatını yalnız idame ettiremeyen 65 yaşını bitirmiş mahkumların, şartlı salıverilmeleri için ceza infaz kurumlarında geçirmeleri gereken müddetlerde azami mühlet hududuna bakılmaksızın kontrollü hürlük uygulanacak. "İyi halli" olmak şartıyla kapalı ceza infaz kurumlarındaki mahkumlar hakkında da bu mühletler geçerli olacak.

30 Mart 2020'ye kadar işlenen kabahatler bakımından tabi olduğu infaz rejimine nazaran belirlenen şartlı salıverilme müddetinin hesaplanmasında, mahkumun 15 yaşını dolduruncaya kadar ceza infaz kurumunda geçirdiği 1 gün; 3 gün olarak, 18 yaşını dolduruncaya kadar ceza infaz kurumunda geçirdiği 1 gün ise 2 gün olarak dikkate alınacak.

SALGIN NEDENİYLE, 31 MAYIS'A KADAR MÜSAADELİ SAYILACAKLAR

Kontrollü özgürlük için âlâ halin saptanmasına yönelik değişiklikler, 1 Ocak 2021'de uygulanmaya başlayacak. Mahkumun kontrollü özgürlük müdürlüğüne başvurma müddeti, Kovid-19 nedeniyle 5 gün yerine, 1 Ocak 2021 tarihine kadar 25 gün olarak uygulanacak. Teklifin birinci halinde "1 Eylül 2020" olan tarih, Genel Kurul’da verilen önergeyle  1 Ocak 2021 olarak değiştirildi.

Ayrıyeten Kovid-19 salgını nedeniyle açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan mahkumlar, kontrollü hürlük önlemi uygulanarak cezasının infazına karar verilen mahkumlar ve öbür kontrollü hürlük önleminden yararlanan mahkumlar, 31 Mayıs 2020'ye kadar müsaadeli sayılacak.

Salgının devam etmesi halinde ise bu mühlet Adalet Bakanlığı tarafından her keresinde 2 ayı geçmemek üzere 3 kere uzatılabilecek.



Türk Ceza Kanunda yer verilen devletin güvenliğine karşı işlenen hatalar, anayasal sisteme ve bu tertibin işleyişine karşı cürümler, ulusal savunmaya karşı işlenen hatalar, devlet sırlarına karşı kabahatler ve casusluk, Terörle Çaba Kanunu kapsamına giren hatalar ve örgüt faaliyeti kapsamında işlenen cürümler hariç olmak üzere, toplam mahpus cezası 10 yıldan az olanlar 1 ayını, 10 yıl ve daha fazla olanlar ise 3 ayını kapalı ceza infaz kurumunda geçirmiş olan yeterli halli mahkumlardan ilgili mevzuat uyarınca açık ceza infaz kurumlarına ayrılmalarına, 1 yıl yahut daha az mühlet kalanlar, talepleri halinde açık ceza infaz kurumlarına gönderilebilecek.

İNFAZ DÜZENLEMESİ TEKLİFİNİN 32. UNSURUNDA DEĞİŞİKLİK

AKP'nin kabul edilen önergesine nazaran, Basın İlan Kurumu aracılığıyla resmi ilan ve reklam yayımlama hakkı bulunmayan gazeteler, ceza infaz kurumuna kabul edilmezken, ilan ve reklamın süreksiz mühletle kesilmesi hali bu kararın dışında bırakılacak.