İnkilap Nedir anlamı acıklaması

İnkilap:

1 değişme, bir durumdan başka bir duruma gecme
2 toplum ve devlet hayatında kısa surede meydana getirilen değişiklik

İnkılap, kelime anlamı ile değişme, bir halden başka bir hale donmeyi ifade eder İnkılap; Arapca “ kalp kelimesinden gelmiş olup, bir milletin sahip olduğu siyasi, sosyal ve askeri alanlardaki kurumların devlet eliyle makul ve olculu metotlarla koklu bir şekilde değiştirilmesi olarak tanımlanmaktadır İnkılap ve devrim kelimelerinin Fransızca karşılığı “révolution, İngilizce karşılığı “revolutiondur Kelime Latince kokenli olup, revolvere kelimesinden gelmektedir Revoultion kelimesi, ani ve şiddetli, kokten bir değişikliği ifade etmek uzere ilk defa 1789 Fransız İnkılabı ile kullanılmaya başlanmıştır Kelime genel olarak, inkılabı ifade etmek icin kullanılmışsa da, buyuk harfle yazıldığında da Fransız inkılabını ifade eder Fransız inkılabına Fransız ihtilali de denilmektedir Dilimizde kullanılan inkılap kelimesi de bu yuzden, cok defa ihtilal kelimesi ile karıştırılmaktadır Bazı yazarlarların eserlerinde, Turk İnkılabı, ihtilal olarak ifade edilmektedir Aslında inkılap ve ihtilal aynı şeyleri ifade etmez İhtilal, inkılabın bir evresini, mevcut otoriteye karşı gelmeyi, zora başvurmayı ongorur İhtilal kelimesinin Fransızca ve İngilizce tam karşılığı mevcut değildir Bir başka anlamı ile ihtilal, karıştırmayı, duzensizliği ve karışıklığı ifade eder İnkılap sozcuğunun karşılığı ise, “yerleşik toplumsal duzeni koklu, hızlı ve geniş kapsamlı olarak niteliksel değiştirme ve yeniden bicimlendirme eylemi olarak acıklanmaktadır Turk Hukuk Lugatına gore, “inkılap, eski bozuk duzenin, kohnemiş duzenin yıkılmasından sonra yapılan yenileştirme hareketidir Bu anlamda inkılap, ne hazırlık safhasını ne de aksiyon safhasını icermemektedir İnkılap, basit bir olay değildir Bir ulkenin sosyal bunyesinin kokten ve genel olarak değişikliğini ifade eder Onemli bir halk hareketi olarak gorulur ve genellikle kuvvet kullanımını gerekli kılar İnkılap, yeni bir sosyal duzenin yerleşmesi amacına yonelik olarak da bir tur iktidarı ele gecirme tekniğidir İnkılap deyimi, belirli alanlarda sosyal yonden, onemli değişiklikleri de ifade etmek uzere de kullanılır İnkılap, evrim veya tekamul (evolution) ve ıslahattan (reforme) farklıdır Evrim veya tekamul genel anlamda tedrici gelişmeyi, değişikliği ifade eder “Yavaş yavaş acılma ve şekil alma anlamına gelir Reform veya eski deyimle ıslahat, toplum hayatında belirli alanlarda yapılan duzeltmelerdir Reformlar, o ulkenin hukuk duzenine uygun olarak yapılır, tedricidir, zorlayıcı değildir İnkılap, hukumet darbesinden de ayrı ve farklı bir anlam taşır Hukumet darbeleri sadece iktidardaki kişileri değiştirirler Toplumdaki sosyal, ekonomik yapıya ilişmezler İnkılap ise her şeyden once siyasal ve sosyal yapının kokten değiştirilmesini amac edinir Geniş anlamda anılan inkılap kelimesi yanı sıra dilimizde bir de dar anlamda inkılap kelimesi kullanılır Dar anlamda inkılap, sosyal hayatta ve sosyal muesseselerde belli yonlerden kokten değişmedir Bu değişme, gelişme şeklinde ve genel anlamda inkılabın ana amacına uygun olarak gelişir Milliyetcilik prensibinin tabii bir sonucu olarak dil ve tarih inkılapları, batılaşma prensibinin de sonucu olarak Şapka ve Harf inkılabının kabulu ve devletin laikleştirilmesi, dar anlamda inkılabı ifade eder 1961 anayasasında da yer alan “Ataturk devrimleri deyimi, dar anlamda anılan inkılapların topunu birden belirtmek uzere kullanılmıştır Turk İnkılabı veya Ataturk İnkılabı denildiğinde, geniş ve şumullu anlamı ile Kurtuluş Mucadelesini de icine alan Buyuk Turk İnkılabı ifade edilir Sonuc olarak inkılap basit ve sadece bir olay değildir Yeni bir hukuki duzenlemenin aynı zamanda hareket noktasıdır ve idare edenlerin hukuk anlayışına karşı da mueyyidedir Toplum mevcut olduğu andan itibaren fiil olarak inkılap da mevcut olmuştur İnkılap fiili, inkılap fikrinden oncedir İlkel toplumlarda bu tur hareketler, ya topluluğun ihtiyaclarının tatmin olmamış olmasından veya politik grupların ihtiraslarından doğan şuursuz hareketleridir Ancak XVIII’ inci yuzyıldan itibaren toplumda gelişmeler, topluma yeni bir yon vermenin zorunluluğunu ortaya koymuştur Amerikan ve Fransız inkılapları yeni bir fikrin, yeni bir dunya anlayışının zaferidir Toplumu geliştirmek icin insan aklının duşunduğu reformlar, aynı zamanda toplumu duzenleyen kuralları da değiştirmek gucune sahip olmak istemişlerdir Gelişmeye toplum duzeninin sert bir şekilde engel oluşu, iktidarların tarihi ve sosyal gelişme onunde direnmeleri inkılabı halk hareketi olarak zorunlu kılmıştır İnkılap kacınılmaz bir gelişmenin biraz sert ve fakat cabuklaştırılmış şeklidir İnkılap, topluluğun hastalığına bir caredir İnkılap, iktidarı yenileştirme ve kuvvetlendirme gibi tarihi bir fonksiyonu da yerine getirir İnkılabın Unsurları İnkılap, halk hareketi olarak mevcut duzeni zor kullanarak yıkmayı ve yıkılan duzen yerine yeni bir duzen kurmayı ifade eder

Bu tarife gore inkılap olayının unsurları şunlardır:

a İnkılap once bir halk hareketidir Hareketten maksat ani ve enstantane bir hareket değildir Modern inkılap teorisi, inkılabın sanıldığının aksine ani bir olay, birden patlak veren bir hareket olmayıp icin icin gelişen, oldukca uzun bir surecin eseri oluğunu ortaya koymaktadır Buna gore bir inkılapta bir hazırlık, patlama ile başlayan bir uygulama devresi mevcuttur İnkılabın en başta gelen bir ozelliği de topluma mal edilmesi, toplumca yapılan bir hareket olmasıdır Bir kişiye, bir zumreye, bir sınıfa dayanılarak yapılan inkılap, toplumca benimsenmedikce gercek anlamda bir inkılap niteliğini taşımaz b İnkılap mevcut duzeni yıkma olayıdır Mevcut duzenin yıkılması, mevcut hukuk duzenine karşı gelmeyi, kanuna, aykırı olan harekete gecmeyi gerekli kılar Dayanağını direnme hakkında bulan bu toplum hareketi, eskimiş, yıpranmış ve iktidarda bulunanların zorla devama calıştıkları eski duzenin yıkılmasını ongormektedir c İnkılap, yıkılan duzen yerine yeni bir duzen kurmayı amac edinir İnkılap, yıkılan duzen yerine yeni bir duzen kurmayı amac edinmekle inkılabın yeni bir hukuki duzen olduğu, gelecek hukuk duzeninin gecerliliğinin temelini teşkil ettiği anlaşılır İnkılap, eski hukuk duzeninin enkazı uzerinde yeni hukuk duzeninin kuruluşudur İnkılabın Evreleri (Safhaları) İnkılap uc evrede gercekleşir; a Birinci Evre: Birinci evreyi teşkil eden fikri cephe, cemiyette değişiklik fikrinin tohumlarının atıldığı ve geliştirildiği devredir Duşunurlerin, yazarların ve filozofların hazırladıkları ve yon verdiği devredir İnkılaplar once akla dayanan yeni bir sosyal duzen arayan fikirler olarak doğar Olculu bir istek ve şuphe iken, taraftar bulunca iman ve ihtiras haline gelir İnkılap fikirleri halk yığınlarınca benimsenirse guc ve kuvvet kazanır