Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
İnme; tüm dünyada yüksek seviyede mortaliteye ve uzun devir özürlülüğe yol açan, tekrarlama riskine sahip nörolojik hastalıkların başında gelmekte olup yalnız hastayı değil tüm hasta ailesini de olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Tüm dünyada koroner kalp hastalığı ve kanserlerin akabinde 3.sıklıkla vefata neden olan hastalıklardan biridir. WHO(Dünya Sıhhat Örgütü)’nun tanımlamasına nazaran ise İNME vasküler nedenler dışında görünür bir neden olmaksızın fokal serebral işlev kaybına ilişkin belirti ve bulguların süratle yerleşmesi ile karakterize bir klinik sendromdur.
Beyin beden tartısının %2’sini oluşturduğu halde metabolik olarak bedendeki en faal organlardan biridir ve bu aktiviteyi sağlayabilmek için varlıklı bir kan akımına gereksinim duyar. Her kalp atışında çevresel sirkülasyona pompalanan kanın yaklaşık %20’si beyin tarafından kullanılır. Beyin bu kanla ise metabolik ihtiyaçlarını karşılar.Beynin kendi dokusunun ise oksijen ve glukoz depolayabilme özelliği yoktur. Bu nedenle beyin kan deveranının
-
6-10 sn durması;kişide geri dönüşlü nöronal değişiklikler ve şuur kaybına yol açar. -
2 dk içinde beynin tüm aktiviteleri durur. -
5 dk sonra ise geri dönüşsüz değişiklikler meydana gelir.
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR;
-
Yaş(inme geçirenlerin yaklaşık %70’i 65 yaşın üzerindedir. -
Hipertansiyon -
Diyabet -
Sigara ve Alkol Kullanımı -
Çok gerilim -
Sedanter(hareketsiz) hayat stili -
Bağımlılık yapan unsurlar
Hemipleji ise serebral sirkülasyondaki patolojik değişiklikler sonucu gelişen ve bedenin bir yarısında(sağ yahut sol) nöromusküler işlev bozuklukları ile karakterize vasküler bir sendromdur. Beynin sol tarafında meydana gelen hasarlar bedenin sağ tarafını, sağ tarafında meydana gelen hasarlar ise bedenin sol tarafını etkilemektedir. Dünya genelinde en sık karşılaşılan beyin ve hudut sistemi bozukluklarından biri olan hemipleji daha çok orta yaş ve üzerinde görülse de her yaş kümesi risk altındadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR Baş Ağrınız Hangi Kümeden?
Hemipleji Belirtileri;
-
Sağ ya da sol taraf yüz, kol ve bacaklarda uyuşukluk hissi, hissizlik, dokuda sertlik, kuvvet kaybı ya da hareket kaybı yahut hareket işlevlerinde azalma, -
Spastisite,birleşik tepkiler -
Yürümede ve ayakta durmada zahmet yaşama ve istikrar bozuklukları, -
Duyu-algı bozuklukları, -
Konuşmada zahmet yaşama(afazi) -
Günlük ömür aktivitelerinde kısmi bağımlılık -
Hafıza kayıpları, -
Yer ve vakit kavramlarını algılamada zahmet yaşama
İnme ani gelişen,önemli hayati tehlikeler ile çoklukla şahısta ömür uzunluğu devam edecek olan bir özür oluşturduğu için birinci andan itibaren üst seviye bir sıhhat uygulaması,iyi bir disipliner uyum ve rehabilitasyon gerektirmektedir. İnme geçirmiş hastaları yalnızca fizikî sıkıntıları ile ele almak hayli yanlış olur. Fizikî meselelerin yanında mental sorunlar, günlük ömür aktiviteleri, lisan ve konuşma sorunları ve en kıymetlisi de ruhsal sorunlar kesinlikle değerlendirilmeli ve uzmanlar tarafından ele alınmalıdır. Bu nedenle hemipleji rehabilitasyonunda fizyoterapistler, fizik tedavi uzmanları ,nörologlar ,sosyal hizmet uzmanları, psikologlar,iş uğraşı terapistleri ve dil-konuşma terapistleri iş birliği içinde çalışmalıdırlar.
İNME SONRASI FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON
Hemipleji rehabilitasyonunda oluşturulmuş ve dünyaca kabul görmüş çeşitli konseptler vardır.(Bobath,Margaret Johnstone,Kısıtlayıcı Ağırlaştırılmış Hareket Tedavisi,Robot Dayanaklı Tedavi Yaklaşımları,Sanal Gerçeklik Tedavisi gibi)Bu konseptlerin ise ortak maksadı hastayı azamî seviyede eski hayatına geri döndürüp adapte edebilmektir.
İnmede nörolojik güzelleşme en fazla birinci 3 ayda olmakla bir arada, daha yavaş bir biçimde birinci 6 aya kadar devam edebildiği, çok nadiren de 1 yıla kadar sürebildiği bilinmektedir . Motor güzelleşmenin %80’i birinci 3 ile 6 ay içinde meydana gelir. Yapılan çalışmalarda inme geçirenlerin %85 inde hemipleji, yeniden inme geçirenlerin %55-75 inde üst ekstremite işlev kısıtlılığı geliştiği rapor edilmiştir. İnme rehabilitasyonunda amaç; mevcut yetersizliklere karşın bireye en yüksek işlevsel bağımsızlık seviyesinin kazandırılması ve ömür kalitesinin arttırılmasıdır. Hemiplejik hastaların fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarının erken evrede başlatılması da değerlidir. Geç kalınan tedavilerde hemiplejiden kaynaklanan;
-
Kemik erimesi -
Ortostatik hipotansiyon(immobilizasyon neden olur) -
Ödem -
Eklem limitasyonlaarı,kontraktürler -
Omuz subluksasyonları -
Bası yaraları -
Toplardamarda iltihaplanmalar -
Bağırsak işlevlerinde bozukluk üzere farklı komplikasyonlar ortaya çıkabilmektedir.
Her fizyoterapist hastayı kendi kullandığı konseptlerle kıymetlendirir ve hastanın düzeyine uygun tedavi planını hazırlar. Lakin birinci etapta hedef komplikasyonların önüne geçmek olmalıdır.Spastisite inhibisyonu ve olağan hareket paternlerinin kazandırılması ise bu sıralamaya eşlik eder.
-
POZİSYONLAMA:Hemi(etkilenmiş taraf) ekstremitenin gerçek pozisyonlanması kesinlikle bir fizyoterapist tarafından yapılmalı ve bu konumlar hasta yakınlarına öğretilmelidir.Pozisyonlamalar bası yaraları(yatak yarası)nın önüne geçerken kan akışını düzenler ve 2. Bir inme geçirme riskini azaltır
-
SPASTİSİTENİN İNHİBİSYONU -
EKLEM HAREKET AÇIKLIĞININ KORUNMASI -
OLAĞAN HAREKET PATERNLERİNİN KAZANDIRILMASI -
İSTİKRAR ÇALIŞMALARI(statik ve dinamik denge) -
YÜRÜME EĞİTİMLERİ -
TEKERLEKLİ SANDALYE ,baston,walker vs. kullanma EĞİTİMİ -
Gerekli ise şahsa uygun ORTEZ TEKLİFLERİ -
DUYU KAZANIMI -
Yutma işlev kaybı var ise YUTMA REHABİLİTASYONU -
Konuşma Sorununa yönelik KONUŞMA TERAPİSİ -
Hafıza etkilenimleri için KOGNİTİF REHABİLİTASYON
