Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
İnmemiş Testis Nedir?
Testisin (veya “testislerin”) skrotuma (penisin altındaki deri kesesi) inmemesine inmemiş testis “kriptorşidizm, hidden yahut undescended testicles” denir. Bu durum çoklukla ender görülmekle birlikte, ekseriyetle erken doğan bebeklerde görülür. Anne karnında erkek fetüs büyüdükçe, testisler karın bölgesinde, böbreklerin yakınlarında belirir ve kendisini gösterir. Gebeliğin yedinci ayında, testisler bu bölgeden kasıklara yanlışsız inmeye başlar. Doğumdan 6 ay sonra skrotumdaki son durumlarına ulaşmaları gerekir. Testislerin temel vazifesi erkeklik hormonu testosteron ve sperm üretmektir. İnmemiş bir testis hormon üretebilir, fakat sperm üretme kabiliyeti büyük ölçüde bozulur. 1 yaşındaki erkek bebeklerin yaklaşık % 1'inde inmememiş testis tanısı konur. Yenidoğan erkek bebeklerde genital organlarının en sık görülen doğumsal anomalisidir. Ekseriyetle yalnızca bir testis etkilenir, lakin her iki testisin birden imememiş olma mümkünlüğü yaklaşık % 10 dur.
İnmemiş Testis Nedenleri: Kimi testislerin neden inmediği bilinmemektedir.
Risk faktörleri şunlardır:
-
İnmemeş testis olan aile bireylerin olması yahut birlikte görülen öteki genital organ anomalileri -
Erken doğum yahut düşük doğum yükü -
Anne karnında bebek büyümesini etkileyen şartlar -
Annenin hamilelik sırasında alkol yahut sigara kullanması -
Uzun vadeli yahut kimi ziraî ilaçlara maruz kalma
İnmemiş testisler muayene sırasında elle palpe(elle hissedilen) edilebilen yahut edilemeyen olarak iki kümeye ayrılır..Palpabl inmemiş bir testis olağan iniş yolunda rastgele bir alanda durmuş olabilir.Bazen testis olağan iniş yolu dışında bir yere yerleşmiş olabilir (skrotumun dışında) buna ektopik testis denir. Birtakım hastalarda testisler güçlü kremaster kas refleksi nedeniyle, testisler skrotum ve karın ortasında ileri ve geri hareket etmesine neden olabilir, bu tip testislere retraktil testis denir.. Palpe edilemeyen inmemiş bir testis çoklukla karın içinde bir alana yerleşmiştir. Genital organların üstünde (kasık halkası-bağı üstünde), böbreğin civarında, rektum ile mesane ortasında yahut mide duvarı yakınında yerleşebilmektedir. Tedavi, testislerin yeri ve testis varlığına nazaran karar verilir. Ektopik palpable testisler için ameliyat gerekir. Elle aşağı indirilen retraktil testisler yakın takip altında ergenliğe kadar beklenebilir. Şayet her iki testis elle hissedilemiyor ve cinsel farklılaşma uygunsa ve varsa; endokrinolojik ve genetik bir kıymetlendirme yapılmalıdır. Hasta ve hasta yakınıları testisleri skrotumda(torbalarda) hissedememe şikayeti ile genelde doktora başvururlar. Testisin tipik olarak bir bebeğin doğumdan çabucak sonrası muayenesinde olmadığı fark edilir. Birinci 6 ay boyunca inmemiş testis nizamlı denetimler ile izlenmesi gerekir. Testis kendi kendine inmez ise, tedaviye gereksinimi doğacaktır.
Teşhis
Fizik Muayene: Fizik muayene ile, inmemiş testisler elle hissedilebilen ve edilemeyen olarak sınıflandırılır(palpabl/non-palpabl). Görüntüleme teknikleri bu hususta pek yardımcı olmaz. Muayene için çocuk sırt üstü yatırılır bacaklar kurbağa konumunda getirilir. Şayet bir testis non palpabl inmemiş, ve başkası olağandan büyük ise, bir testis yok-gelişmemiş yahut atrofik (küçük) olabilir. İnmemiş testisin ektopik olmadığından emin olmak için karın görsel olarak incelenmelidir.
Diagnostik laparoskopi: Laparaskopik karı içi inceleme(kameralı inceleme) palpe edilemeyen bir testisin, sağlam bir biçimde, teşhis edilmesinin tek yoludur. Laparoskopik kıymetlendirme genel anestezi altında muayene yapılması tavsiye edilir, süreçten evvel palpe edilemeyen birtakım testisler palpe edilebililir hale gelebilir, genel anestezi bu imkanıda bize sağlar
TEDAVİ
Testis bizatihi inmezse, tedaviye muhtaçlık olacaktır. Tedavinin hedefi sperm ve hormon yapısında oluşabilecek sorunları önlemek ve ilerde olağan insanlara nazaran 7-14 kat fazla görülen testis kanseri gelişme riskini azaltmaktır. Ameliyat 1 yaş civarında yahut en geç birinci 18 ay içinde yapılmalıdır.
Hormonal tedavi: Birtakım durumlarda, testisin kendi başına skrotuma inmesini sağlamak için hormon tedavisi uygulanabilir.
Cerrahi
Orkiopeksi: İnmemiş testisin temel tedavisi, cerrahi formül ile testisin skrotuma (orchidopeksi) taşınmasıdır. Şayet bir testis birinci 6 ayda full bir biçimde skrotuma inmemişse, ameliyat sonraki 1 yıl içinde kesinlikle yapılmalıdır. Geciken tedavi, ileride testis kanseri ve/veya kısırlık riskini artırabilir. Palpabl bir testis için cerrahi iki kesi ile yapılır: biri testisin bulunduğu alana, oburu testisin skrotuma yerleştirileceği alana yapılır. Non-palpable testis için laparoskopik ile muayene gerekebilir, testisin yerini belirlemek için en uygun yoldur, bunun için genel anestezi gereklidir. Gerekirse laparoskopi ile testisin büsbütün çıkarılması yahut olağan pozisyonlandırılması yapılabilir.
Takip:
Çocukluk çağında inmemiş bir testis olanlar cocuk sahibi olabilirler, inmemiş testi ameliyatı 18 aydan evvel yapılanlar baba olma talihler olağan erkekle çabucak hemen birebirdir. İnmemiş testisli çocuklarda testis kanseri gelişme riski öbür erkeklere nazaran çok yüksektir(7-14 kat). Bu yüzden inmemiş testis kıssası olanlarda ergenlik devrinde ve sonrasında periyodik ve nizamlı denetimlerin yapılması gereklidir. Retraktil (inen-çıkan)testisli olgular tıbbi yahut cerrahi tedaviye muhtaçlık duymazlar, ama ergenliğe kadar yakın takipte tutulmalıdırlar.
İnmemiş testis için teklifler:
-
Retraktil testislere tıbbi yahut cerrahi tedaviye gerek yoktur, lakin ergenliğe kadar yakın takip gereklidir. -
İnmemiş testisleri skrotuma indirmek süreci 1 yaş yahut en geç 18 ay içinde yapılmalıdır. -
Non-palpabl testisi olan hastalarda ve cinsel gelişim bozukluğu besbelli değilse, laparoskopik inceleme testisi bulmanın en âlâ yoludur. Testis tıpkı seansta çıkarılabilir yahut yine konumlandırılabilir. -
Hormonal tedavi standart bir tedavi değildir. -
10 yaşında yahut daha büyük bir çocuklarda, bir testisi olağan ise öteki testisi karın içinde ve palpe edilemiyorsa testisin çıkarılması, daha sonra oluşabilecek testis kanseri gelişme riski nedeniyle düşünülebilir. -
İki testiside palpe edilemeyen yeni doğmuş bebekler, cinsel gelişimin muhtemel bozuklukları açısından değerlendirilmelidir.
1- Çocuk tabibi doğumdan sonra oğlumun testislerini olması gereken yerde hissetmedi. Ne yapmalıyız?
Çocuk hekiminiz çocuğunuzun genital organlarını sistemli olarak denetim etmesi gerekecektir. Testisler 6 aya kadar doğal olarak inebilir. Kendi başlarına inmez ise, bir tedavi teklifinde bulunacak ve bir çocuk üroloğuna gönderecektir.
2-Testisler kaç yaşında iner?
Testisler 6 aylıkken büsbütün inmiş olması gerekir.
3- Tabip testislerin durumunu izlemem gerektiğini söyledi,ancak onları torbalarda bulamıyorum.Ne yapmalıyım?
Çocuğunuzu sıcak bir banyo sırasında yahut uyuduktan sonra rahat relaks durumundayken muayene etmeye çalışın. Testisleri hala hissedemiyorsanız, hekiminize bildirin.
4- Çocuğumuzun hekim tarafından tanısı konmuş inmemiş testisi varsa ameliyattan kaçınabilir miyiz?
Çocuk hekimi yahut çocuk üroloğuna ile kaygılarınızı lisana getirin. Hekiminiz ameliyatın gerekip gerekmediğine karar vermenizde yardımcı olacaktır. Pediatrik ürolog gerçek tedavi neyse size anlatacak ve gerekirse operasyon halini ve tipini size önerecektir.
5- Çocuğumuz 12 yaşında, son muayenesinde çocuk hekimi testisin karnında hissettiğini fakat skrotuma da vakit zaman indiğini söyledi.Testis hasar görür mü?
Ekseriyetle, karın içindeki şartlar testisler için güzel değildir ve işlevlerini kaybedebilirler. Testis doğal olarak skrotum ve karın ortasında ileri geri hareket edebilir ve (retraktil) rastgele bir operasyona gereksinim duyulmaz. Oğlunuzun testisinin relaks durumdaki testis konumu hakkındaki bilgileriniz, daha ileri tedavi usulüne (operasyon) karar vermede kıymetli rol oynayabilir.
6- Oğlumuz Testisleri skrotuma (normal yerine) indirmek için ameliyat oldu.Ameliyatın kısırlık üzerine tesiri var mı? Büyüdüğü vakit çocukları olabilir mi?
18 aylıktan evvel orkiopeksi yapan erkekler, başka çocuklarla baba çocuklarına çabucak neredeyse birebir orandadır. İki taraflı inmemiş testis olan erkekler kısırlık açısından daha fazla risk altındadır, bu yüzden ergenlikten sonra doğurganlık potansiyelini denetim etmek için sperm testi yapılabilir
