Insan Aklının Evrimi

Insan Aklının Evrimi 45 milyon yil önceden sonra eski kalıntı kayitlari gelistiginde, australopithecinelerin Dogu Afrika’da ve muhtemelen bu kitanin baska herhangi bir yerinde yerlesmis olduklarini görürüz A aferensis, ayrıca agaçlar üstünde ayrıca de karada sürdürülen yasam biçimine saglanan uyumu sergiler 35 ile 25 milyon yil önceye ait fosiller, beyin boyutlari açisindan bu dönemin bir denge dönemi oldugunu gösterir Devamli gelisen bir sosyal zekanin ve bunun sonucu artan beyin yönündeki spiral baskinin sona ermesi, veya en azindan bir duraklama geçirmesi niçin gereklidir? Bu sorunun mümkün yaniti, evrimin simdi iki enerjik sinirlama ile karsi karsiya oldugudur: Daha büyük beyinlerin daha çok yakita gereksinimi vardir ve serin tutulmalari gerekir Yakit açisindan beyinler son derece aç gözlüdürler Dinlenme halindeyken, kas dokusunun gereksinim duydugunun 22 kesin enerjiye gerek duyarlar Isi açisindan ise, yalnizca 2 derecelek bir artis bile beynin çalismasinin zayiflamasina yol açar Australopithecineler daha fazla vejetaryen olmaliydilar ve olasılıkla agaçlikli ekvatoral savanalarda yasiyorlardi Bu yasam biçimi beyne sunulabilecek enerji miktarini kisitliyor ve australopithecineleri sürekli olarak fazla isinma riskiyle karsi karsiya birakiyordu, Bu yüzden seçilime karşın baskilar mevcut olsa bile beyin genislemesi gerçeklesmiyordu Eger kosullar sasirtici sekilde bir araya gelmemis olsaydi, australopithecinelerin hâlâ Afrika’da gıda ariyor olmalari ve Homo soyunun evrimlesmesinin gerçeklesmemis olmasi mümkündü Ama yaklasik 2 milyon yil önce fazla hizli bir beyin çoğaltma dönemi baslamis ve bu durum Homo soyunun baslangicini isaretlemisti Bunun gerçeklesmesi fakat beyin büyümesi ile ilgili kisitlamalar gevsetilirse ve kuskusuz, seçilime yönelik baskilar varsa mümkün olabilirdi Bunun nasil oldugunu açiklamaya çalisirken, aklin, beyin ve vücudun evrimi arasindaki karsilikli iliskiler son derece tartma kazanmisti Bu dönemde iki fazla önemli davranissal gelisme olmustu: Bipedalizm, yani iki but üstünde yürüme ve et tüketimindeki artis Iki ayakliligin nedenleri Ikiayakliligin evrimi 35 milyon yil önce baslamistir Bununla ilgili kanitlar A aferensisin aratomisinden ve daha etkin olarak da Tanzanya , Laetoli’de günümüze dek korunabilmis olan australopithecine ayak izlerinden elde edilmistir Bipedalizme neden olan en olası seçilimci baski Dogu Afrika’nin agaçlikli savanalarinda gıda arayan australopithecinelerin sikintisini çektigi termal gerginlik olabilirdi Agaçlara tirmanan ve dallar arasinda sallanan atalariyla australopithecineler zaten dik durmaya yatkin bir gövde yapisina sahiptiler Insanbilim Uzmanı Peter Wheeler, australopithecinelerin ikiayakliliga uyum saglamakla, günes tepedeyken karsi karsiya kaldiklari radyasyon miktarini yüzde 60 eksiltmeyi basardiklarina uyarı çekmistir Dahası, bu sekilde, hareket için zorunlu enerjji maliyetlerini de düsürmüs oluyorlardi Bipedalizm, australopithecinelerin gida ve suya gereksinim duymadan daha uzun süreler gıda arayabilmelerini, daha eksik dogal gölgelige sahip yerlerde arastirmalarini sürdürebilmelerini, bu nedenle dogal gölge ve su kaynaklarina daha bagimli olan diger yagmacilara açik olmayan gıda arama köselerinden yararlanmalarini sagliyordu Giderek daha etkinlesen ikiayakliliga geçisin bir nedeni de, 28 milyon yil önce Afrika’da çevresel kosullarin daha kuru ve açik çevrelere dogru degismesi olabilirdi Çünkü dikey durus pozisyonunun benimsenmesiyle, günes radyasyonunun etkisinin azaltilmis olmasi daha çok deger kazanmis oluyordu Ellerin özgürlesmesi, beynin büyümesi Denge ve hareket için zorunlu adale kontrolünü saglayabilmek açisindan ikiayaklilik daha büyük bir beyin gerektiriyordu Ama ikiayaklilik ve kara yasaminin, beyin büyümesiyle ilgili çoğu baska sonuçlari da vardi Bunlardan bazilari insanbilim uzmanı Dean Falk tarafindan incelenmistir Falk, ikiayaklilikla birlikte, beyin için bir sogutma sistemi veya kendi deyisiyle bir radyatör olusturmak üzere, beyni kaplayacak bir damar aginin da seçilmis olmasi gerektigini ileri sürer Sogutma sistemi bir kez yerini bulunca, beynin daha artı büyümesinin neden olacagi artı isinma konusundaki baski rahatlamisti Çünkü bu, üzzerinde zahmetsizce degisiklik yapilabilir nitelikte bir radyatördü ve dolayisiyla beynin her tarafta büyümesi olasiligi (gereksinimi degil) ortaya çikiyordu Dean Falk, bipedalizmin, beyindeki nörolojik baglantilarin da yeniden düzenlenmesine yol açtigini ileri sürer: “Ayaklar bir kere, yürümek için agirlik tasiyicilar haline gelip (ikinci bir çift el gibi) yakalayici durumlarindan kurtulunca, daha önce ayak kontrolü için kullanilan korteks alanlari, korteksi baska fonksiyonlar için özgür birakarak küçülmüstü Kuskusuz bu koşul, tasima ve makine yapma olanaklarinin zenginlesmesini ve ellerin “özgürlesmesini de beraberinde getiriyordu Dogal çevrenin algilanmasi açisindan da kayda değer degisiklikler yasanmis olabilirdi, çünkü simdiye kadar (beynin) tarama alanina giren uzaklik ve yönler de artmisti; yüz yüze iliskiler çogaldigi için sosyal çevrede de bir degisim yasanmis, yüz ifadeleri aracılığıyla iletisim kurabilme olanaklari zenginlesmisti bununla birlikte, şayet de bipedalizmin en kayda değer sonucu les yiyicilige uygun köselerden yararlanmayi kolaylastirmis olmasiydi Etçiller için bir gölgelik bulma gereksinimi duyulan günün kayıtlı saatlerinde, ikiayaklilarin hayvan leslerinden yararlanabilmesini saglayan bir “firsat penceresi açilmisti Leslie Aiello ve Peter Wheeler'in ileri sürdükleri gibi, diyetlerde et miktarinin artmasi ile mide boyutlarinin daha da küçülmesi ve bu nedenle beyin için daha pozitif aaaabolik enerjinin özgürlük kalmasi, sırası gelmişken da değişmez bir aaaabolizme hizinin korunmasi mümkündü Bu sekilde, beynin büyümesiyle ilgili bir baska sinirlama daha ortadan kalkmis oluyordu Steven Mithen