İnsan DNA'sını Farklı Şekillere Sokulabiliyor

Olağan kurallarda DNA dendiğinde aklımızda ortak sarmal bir yapı oluşsa da içeride olaylar hayli farklı işler. Bunu bir sitede bulunan konutların büsbütün birebir görünmesi ama her bir dairede büsbütün farklı insanların yaşıyor olmasıyla bağdaştırabilirsiniz. Her bir insanın DNA’sında farklı bilgiler bulunuyorken, bizlerden büsbütün farklı olan hayvanların, DNA yapılarının da farklı olduğunu düşünmek elbette sıkıntı değil.

Lakin yeni yapılan bir araştırmaya nazaran bu farklı DNA’ların, birbirlerinin formlarını alabilmeleri sağlanabiliyor. Farklı alanlarda çalışmalar yürütüp birebir yere varan Claire Hoencamp ve Olga Dudchenko’nun sunduğu bilgilere gelin yakından bakalım.

İnsan hücresi çekirdeği, sivrisineğinkini taklit edebiliyor


Amsterdam Üniversitesinde tabip eğitim vazifelisi Claire Hoencamp, yaptığı açıklamalarda insanların hücre çekirdeğinde, kromozomların sistemli paketler halinde saklandığını, lakin sivrisineklere gelindiğinde kromozomların tam ortada bağlandığını belirtti.

Hücre bölünmesinde vazifesi bulunan Kondensin II isimli protein üzerinde çalışan Hoencamp, yaptığı bir çalışmada bu proteini insan hücresinin içinde parçaladı ve hücre döngüsüne olan tesirlerini gözlemledi. Olağanda de olması gerektiği üzere kromozomlar tekrar bağlandı lakin bu kromozomlar az evvel bahsettiğimiz insan hücresinin çekirdeğindeki üzere değil, sivrisineğin hücre çekirdeğindeki hali almaya çalıştı.


Texas’taki Baylor Üniversitesinde araştırma vazifelisi olarak bulunan Olga Dudchenko ise gen bilgilerinin tamamını içeren genomları, kromozomlarının birleşerek oluşturduğu üç boyutlu yapılara nazaran sınıflandırırken birkaç farklı dizilim gördüğünü belirtti. Açıklamasında ise iki kolay mimariden bahsedilebileceğini ve bunların, sıkı formda birbirine sarılmış insan genomu ve daha gevşek bir nizama sahip sivrisinek genomu olduğunu söyledi. Aklımıza birçok farklı canlı tipi gelse de Dudchenko, ne kadar farklı canlıya bakarsa baksın daima bu iki dizilim ortasında değiştiğini belirtiyor.

Dudchenko’nun yaptığı araştırma, bir tıbbın öbür ikinci bir cinse evrildiğini ve birtakım durumlarda birinci haline geri döndüğünü gösteriyor. Bunu sağlayan gücün ne olduğu ise bilinmiyor.

Avusturya’da sunumlarını yaparken tıpkı soruna farklı taraflardan ulaştıklarını fark eden araştırmacılar iş birliği yapmaya karar verince içinde bulunduğumuz pandemi devri başladı ve laboratuvarlara ulaşım zorlaştı. Bu manisi de simülasyonlarla aşan araştırmacılar Kondensin II proteininin DNA sistemi üzerindeki tesirini araştırmaya koyuldu ve sayısız deney sonucunda üstte bahsettiğimiz Hoencamp’ın bulgularına yenileri eklendi.

Bulunanlara nazaran sivrisinek sistemi olarak bahsettiğimiz daha gevşek bir sisteme sahip genomlarda Kondensin II proteini olması gerektiği üzere bulunmuyor.

Son olarak bu gen dizilimleri değiştiğinde araştırmacılar kromozomların hafif halde etkilendiklerini fark etti. Üstte bahsettiğimiz iki bağlanma hali de evrim ağacında halihazırda bulunan sistemler ancak oluşan yapılara bakıldığında bu tertiplerin uygun ayarlanmış olduğu belirtildi. Buna karşın değişimi neyin sağladığı merak konusu. Kelam konusu araştırmaya buradan ulaşabilirsiniz