Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
İNSAN TABIATINA BAKIŞ
İnsan tabiatına birbirine karşı (zıt ) iki bakış usulü vardır. Bunlardan birincisi insanın ‘’içerisinden ‘’ gelen güçler , dürtüler ve içgüdülerle davrandığını , ikincisi ise kişisi ‘’dışarıdan’’ etkileyen çevresel (ekoloji) , tarihi ve ekonomik güçlerle biçimlendirdiğini ileri sürer.Felsefe, Psikoloji, Tarih ve Sosyoloji büyük ölçüde bu iç ve dış güçleri tanımlama teşebbüsleridir.
İÇGÜDÜLER – DÜRTÜLER VE EĞİLİMLER
Kişisi aksiyona iten iç güçleri tanımlamaya girişmiş felsefeciler ve psikologlar iki öbeğe ayrılabilir. İnsanın içinden gelen dürtüleri – eğilimleri olduğuna inanırlar.Birinci kümedeki
Platon’cular yada İdealistler, insanın doğuştan idealarla (innata ideas : gerçekleşmesi istenen olay) doğduğunu ve hayattaki esas gayesinin bu idealarını gerçekleştirmek olduğunu savunurlar.
Buna en kıymetli tarihi örnek Robert SCOTT ‘ un Kuzey Kutbu keşif gezisine (1911 -1912 ) katılan Kaptan Lawrence OATES ‘in ( 1880 – 1912 ) gezisiyle katılan sair üyelere yük olmamak için , kesin mevte gitmesi ( tek başına kuzey kutbunun odak noktasına hakikat giderek yolda donarak ölmesi ) gösterilebilir. Burada Kaptan OATES’in bu davranışı Horatius’un kelamlarıyla ‘’ Bir insanın memleketi , davası ya da yol arkadaşları için ölmesini zevkli ve soylu bir iş ‘’ olarak gören , soylu fedakarlık ülküsünün bir örneğiydi. Arkadaşlarının ana kampa ulaşamadan ölmüş gerçeği OATES ’ in kahramanlığını azaltmaz.
2. öbekteki ARİSTOTOTES’ çiler yani materyalist ve maddeciler insanın etkisizleşmesi ya da doyurulması gereken gereksinme , tutku ve içgüdülerle doğduğunu savunurlar. 1. gruptakilere nazaran bir yanda beklide Allah’ın zihnin de bir yetkin bir düzgünlük , gerçek yada hoşluk ideası vardır ve her birey buna erişmek yada bu türlü olmak için doğuştan bir evrime sahiptir.
2. gruptakilere nazaran ise, insanın fizikî tabiatı, onu, hayatını ve cinsini sağlayacak biçimde davranmaya iter. Bu itici güce ‘‘İçgüdü’’ ismi verilir. İdealistlere nazaran insanın en önemli gayreti ahlaksal ya da dinsel bir yetkinliğe erişmeye yöneliktir. Materyalistlere nazaran ise; insan , yaşamak ve cinsini sürdürmek için tüm hayatı boyunca eforlar. İnsan tabiatına bu iki bakış üslubu, uyuşamaz zıt görüşler olarak tanımlansa da düalist-ruhsal kısmını ideanın gerçekleştirilmesi eğiliminde, fizikî kısmının ise haz duyma eğilimi ve içgüdülere yöneltilmekte olduğunu söyleyerek ikisini uzlaştırmaya çalışırlar.
Rönesans’tan ve mahsusen Charles DARWİN (1809-1882 ) ve Sigmunt FREUD’dan (1856-1939) sonra insan tabiatı konusundaki bu düalist görüş insan tabiatının ruhsal istikametlerinin bile iç güdülerinden evrimleştiğini ve son tahlilde ilahi maksat ve faziletin sonucu değil, haz (sevinç) duymaya yönelik olduklarını savunan akılcı rasyonalist görüş yararına terk edilmiştir. Üst zihinsel hareketlerin tümünün çocuksu, cinsî ve yıkıcı dürtülerin türev ve yüceltilmeleri olduğunu savunan Freud’cu Ruhbilimi insanın son çözümleme de haz duymaya yönelik bir canlı olduğunu varsayan bir kuramın önde gelen çağdaş örneğidir.
İnsan tabiatı konusundaki idealist görüş Carl JUNG ‘un (1875-1961) çalışmaları tarafından temsil edilmektedir.
SEVGİ VE NEFRET
Biyolog’lar ve birçok Psikolog, iki içgüdü ya da içgüdü kümesi varsayanlar; kendini muhafaza ( açlık, saldırganlık ve dehşet ) ve üremeye yönelik (cinsel ve analık) itkiler, içlerinde Freud’ un da bulunduğu kimi ruh bilimciler bu direkt sonlandırılmadan iki temel iç güdünün sevgi ya da saldırganlık olduğu gerekçesiyle vazgeçtiler.
Konrad LORENZ (1903-1991 ) ve Nicholas TINBERGEN ( 1907-1990 ) üzere hayvan ruhbilimcileri ya da gayri bir ismiyle Etolog’lar , insanın doğuştan ideaları olduğu görüşüne enteresan bir ışık tutmuşlardır. Bunlar, hayvanlarda en azından bir tek içgüdünün ( kişilerdeki çok daha incelmiş hislerle bağlı olan kümesi yada çeşidi müdafaa içgüdüsünün ) bulunduğu yolunda ipuçları ortaya çıkarmışlardır. Bu kimi toplumsal çeşitlerde, bir hayvanın üyesi olduğu topluluğu, birçok sefer kendi ömrü pahasına saldıran muhafaza içgüdüsüdür.
Freud’un psikoanalatik kuramında ise ; yeni doğan bebek kendisiyle yerküre arasında nasıl ayrım yapamadığını ortaya koymaktadır. Bebek daha sonra bebeklikten çocukluğa geçiş periyodunda ana ve pederinden ve öteki kıymetli kişilerden ayırt etmeyi öğrenir. Cinsî haz nahiyelerinin (Erkeklerde Testisler Kızlarda Ovaryumlar ) gelişmesi ile ; evlat ağızcıl (Oral), dışkıl (Anal) ve ürethral ( genital-cinsel) aşamalardan geçtikten sonra ergenlik öncesi kapalılık devrine girer daha sonra ergenlik bunu da yetişkinlik devri izler. Zihin (Akıl), Üç kısımdan oluşmuştur. İlkel benlikte ( id ), benliğin (ego) yerkürenin düşmanlığını üzerine çekmeden doyurmaya çalıştığı cinsellik ve açlık üzere ilkel dürtüler bulunur. Üstbenlik (superego) ise vicdanın temsilcisidir.
Kişiliğin oluşmasında sınıf ve gelir farklılıkları kıymetli rol oynar. Güçlü ve fakir sınıflar evlada farklı kişilikler aşılamaktadırlar.
Sağlıklı günler dileği ile…
Eksper Dr.Ali AYYILDIZ
Veteriner Tabibi – İnsan Anatomisi Kompetanı Dr.
İnsan tabiatına birbirine karşı (zıt ) iki bakış usulü vardır. Bunlardan birincisi insanın ‘’içerisinden ‘’ gelen güçler , dürtüler ve içgüdülerle davrandığını , ikincisi ise kişisi ‘’dışarıdan’’ etkileyen çevresel (ekoloji) , tarihi ve ekonomik güçlerle biçimlendirdiğini ileri sürer.Felsefe, Psikoloji, Tarih ve Sosyoloji büyük ölçüde bu iç ve dış güçleri tanımlama teşebbüsleridir.
İÇGÜDÜLER – DÜRTÜLER VE EĞİLİMLER
Kişisi aksiyona iten iç güçleri tanımlamaya girişmiş felsefeciler ve psikologlar iki öbeğe ayrılabilir. İnsanın içinden gelen dürtüleri – eğilimleri olduğuna inanırlar.Birinci kümedeki
Platon’cular yada İdealistler, insanın doğuştan idealarla (innata ideas : gerçekleşmesi istenen olay) doğduğunu ve hayattaki esas gayesinin bu idealarını gerçekleştirmek olduğunu savunurlar.
Buna en kıymetli tarihi örnek Robert SCOTT ‘ un Kuzey Kutbu keşif gezisine (1911 -1912 ) katılan Kaptan Lawrence OATES ‘in ( 1880 – 1912 ) gezisiyle katılan sair üyelere yük olmamak için , kesin mevte gitmesi ( tek başına kuzey kutbunun odak noktasına hakikat giderek yolda donarak ölmesi ) gösterilebilir. Burada Kaptan OATES’in bu davranışı Horatius’un kelamlarıyla ‘’ Bir insanın memleketi , davası ya da yol arkadaşları için ölmesini zevkli ve soylu bir iş ‘’ olarak gören , soylu fedakarlık ülküsünün bir örneğiydi. Arkadaşlarının ana kampa ulaşamadan ölmüş gerçeği OATES ’ in kahramanlığını azaltmaz.
2. öbekteki ARİSTOTOTES’ çiler yani materyalist ve maddeciler insanın etkisizleşmesi ya da doyurulması gereken gereksinme , tutku ve içgüdülerle doğduğunu savunurlar. 1. gruptakilere nazaran bir yanda beklide Allah’ın zihnin de bir yetkin bir düzgünlük , gerçek yada hoşluk ideası vardır ve her birey buna erişmek yada bu türlü olmak için doğuştan bir evrime sahiptir.
2. gruptakilere nazaran ise, insanın fizikî tabiatı, onu, hayatını ve cinsini sağlayacak biçimde davranmaya iter. Bu itici güce ‘‘İçgüdü’’ ismi verilir. İdealistlere nazaran insanın en önemli gayreti ahlaksal ya da dinsel bir yetkinliğe erişmeye yöneliktir. Materyalistlere nazaran ise; insan , yaşamak ve cinsini sürdürmek için tüm hayatı boyunca eforlar. İnsan tabiatına bu iki bakış üslubu, uyuşamaz zıt görüşler olarak tanımlansa da düalist-ruhsal kısmını ideanın gerçekleştirilmesi eğiliminde, fizikî kısmının ise haz duyma eğilimi ve içgüdülere yöneltilmekte olduğunu söyleyerek ikisini uzlaştırmaya çalışırlar.
Rönesans’tan ve mahsusen Charles DARWİN (1809-1882 ) ve Sigmunt FREUD’dan (1856-1939) sonra insan tabiatı konusundaki bu düalist görüş insan tabiatının ruhsal istikametlerinin bile iç güdülerinden evrimleştiğini ve son tahlilde ilahi maksat ve faziletin sonucu değil, haz (sevinç) duymaya yönelik olduklarını savunan akılcı rasyonalist görüş yararına terk edilmiştir. Üst zihinsel hareketlerin tümünün çocuksu, cinsî ve yıkıcı dürtülerin türev ve yüceltilmeleri olduğunu savunan Freud’cu Ruhbilimi insanın son çözümleme de haz duymaya yönelik bir canlı olduğunu varsayan bir kuramın önde gelen çağdaş örneğidir.
İnsan tabiatı konusundaki idealist görüş Carl JUNG ‘un (1875-1961) çalışmaları tarafından temsil edilmektedir.
SEVGİ VE NEFRET
Biyolog’lar ve birçok Psikolog, iki içgüdü ya da içgüdü kümesi varsayanlar; kendini muhafaza ( açlık, saldırganlık ve dehşet ) ve üremeye yönelik (cinsel ve analık) itkiler, içlerinde Freud’ un da bulunduğu kimi ruh bilimciler bu direkt sonlandırılmadan iki temel iç güdünün sevgi ya da saldırganlık olduğu gerekçesiyle vazgeçtiler.
Konrad LORENZ (1903-1991 ) ve Nicholas TINBERGEN ( 1907-1990 ) üzere hayvan ruhbilimcileri ya da gayri bir ismiyle Etolog’lar , insanın doğuştan ideaları olduğu görüşüne enteresan bir ışık tutmuşlardır. Bunlar, hayvanlarda en azından bir tek içgüdünün ( kişilerdeki çok daha incelmiş hislerle bağlı olan kümesi yada çeşidi müdafaa içgüdüsünün ) bulunduğu yolunda ipuçları ortaya çıkarmışlardır. Bu kimi toplumsal çeşitlerde, bir hayvanın üyesi olduğu topluluğu, birçok sefer kendi ömrü pahasına saldıran muhafaza içgüdüsüdür.
Freud’un psikoanalatik kuramında ise ; yeni doğan bebek kendisiyle yerküre arasında nasıl ayrım yapamadığını ortaya koymaktadır. Bebek daha sonra bebeklikten çocukluğa geçiş periyodunda ana ve pederinden ve öteki kıymetli kişilerden ayırt etmeyi öğrenir. Cinsî haz nahiyelerinin (Erkeklerde Testisler Kızlarda Ovaryumlar ) gelişmesi ile ; evlat ağızcıl (Oral), dışkıl (Anal) ve ürethral ( genital-cinsel) aşamalardan geçtikten sonra ergenlik öncesi kapalılık devrine girer daha sonra ergenlik bunu da yetişkinlik devri izler. Zihin (Akıl), Üç kısımdan oluşmuştur. İlkel benlikte ( id ), benliğin (ego) yerkürenin düşmanlığını üzerine çekmeden doyurmaya çalıştığı cinsellik ve açlık üzere ilkel dürtüler bulunur. Üstbenlik (superego) ise vicdanın temsilcisidir.
Kişiliğin oluşmasında sınıf ve gelir farklılıkları kıymetli rol oynar. Güçlü ve fakir sınıflar evlada farklı kişilikler aşılamaktadırlar.
Sağlıklı günler dileği ile…
Eksper Dr.Ali AYYILDIZ
Veteriner Tabibi – İnsan Anatomisi Kompetanı Dr.
