İnsan Evrimi ve İklim Değişikliği Bağlantısı Kanıtlandı

İklim değişikliğinin insan evrimi üzerinde bir tesirinin olup olmadığı, bilim insanlarının uzun vakittir başını kurcalayan bir soruydu. Şimdiyse memleketler arası bir bilim insanları takımı tarafından yapılan bir araştırmada, astronomik sebepli iklim değişikliği ile insan evrimi arasında bir temas olduğuna dair net deliller bulundu.

İklim modellemesi, antropoloji ve ekoloji uzmanlarından oluşan grup, nispeten yanlışsız tarihli fosil kalıntıları ve arkeolojik yapıtlardan oluşan en kapsamlı bilgi tabanını, dünyanın son 2 milyon yıllık iklim tarihini simüle eden gibisi görülmemiş yeni bir harika bilgisayar modeliyle birleştirdi. Bu sayede bilim insanları, arkaik insanların muhtemelen nasıl çevresel şartlar altında yaşadığını belirleyebildi.

Tarih öncesi insanların yaşadığı çevresel şartlar tespit edildi


Yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere; aslında iklim değişikliğinin insan evrimini etkilemiş olabileceğine dair hali hazırda yaygın bir inanış vardı; lakin tarih öncesi devirlere ilişkin insan fosillerinin bulunduğu yerlerin yakınlarındaki iklim kayıtlarının yetersiz olması sebebiyle bunun gerçek olup olmadığını tespit etmek epey zordu. Bu sorunu aşmak isteyen araştırma takımı de arkeolojik kayıtlara nazaran, bilgisayar simülasyonlarındaki iklimin insanların yaşadığı vakitlerde ve yerlerde nasıl olduğunu araştırmaya karar verdi.

Bunun sonucunda ise Homo sapiens, Homo neanderhalensis, Homo heidelbergensis, Homo erectus ve erken Afrika Homo’su olmak üzere farklı hominin kümeleri tarafından tercih edilen çevresel şartlar ortaya çıktı. Buradan yola çıkan grup daha sonrasında modelde bu şartların meydana geldiği tüm yerleri ve vakitleri aradı ve potansiyel hominin habitatlarının vakitle gelişen haritalarını oluşturdu.

Konuya dair Güney Kore'deki Pusan Ulusal Üniversitesi'ndeki IBS İklim Fiziği Merkezi'nin (ICCP) Yöneticisi olan çalışmanın muharriri Axel Timmermann, "Farklı arkaik insan kümeleri farklı iklim ortamlarını tercih etse de, ömür alanlarının tümü, dünyanın eksenindeki yalpalama, eğim ve yörünge eksantrikliğindeki astronomik değişikliklerin neden olduğu iklim değişimlerine 21 ila 400 bin yıl ortasında değişen vakit ölçekleriyle karşılık verdi" sözlerini kullandı.

Hominin kümelerinin tercih ettikleri habitatlarda değerli farklılıklar olduğu tespit edildi


İklim ve insan habitatları ortasındaki kontağın sağlamlığını test etmek isteyen araştırma takımı, fosillerin yaşlarını bir deste kağıt üzere karıştırarak tahlillerini tekrarladı. İklim değişkenlerinin geçmişteki evrimi, insanların nerede ve ne vakit yaşadığını etkilememiş olması halinde, o vakit bu her iki usulün de tıpkı habitatlarla sonuçlanması gerektiği manasına gelirdi.

Bununla birlikte, araştırmacılar, karıştırılmış ve gerçekçi fosil yaşlarını kullanırken en yakın tarihli üç hominin kümesinde (Homo sapiens, Homo neanderthalensis ve Homo heidelbergensis) habitat modellerinde değerli farklılıklar olduğunu tespit ettiler. Bununla ilgili olarak Timmermann, "Bu sonuç, en azından son 500 bin yıl boyunca, buzul döngüleri de dahil olmak üzere, geçmiş iklim değişikliğinin gerçek sıralamasının, farklı hominin gruplarının nerede yaşadığını ve kalıntılarının nerede bulunduğunu belirlemede merkezi bir rol oynadığını gösteriyor" şeklinde kaydetti.

Araştırmacıların sıradaki sorusu ise, farklı insan tiplerinin hayat alanlarının uzay ve vakit açısından örtüşüp örtüşmediğiydi. Bu noktada ise geçmişteki temas bölgeleri, potansiyel tıp ardışıklıkları ve karışımları hakkında çok kıymetli bilgiler sağlıyordu. Temas bölgelerinin tahlil edilmesini takiben araştırmacılar, Neandertaller ve muhtemelen Denisovalılarîn, yaklaşık 500-400 bin yıl evvel Avrasya Homo heidelbergensis soyundan türediği, Homo sapiens'in köklerinin ise yaklaşık 300 bin yıl evvel Homo heidelbergensis'in Güney Afrika popülasyonlarına kadar uzayabildiği bir hominin soyağacı elde etti.

Araştırmanın ortak müelliflerinden IBS İklim Fiziği Merkezi'nde çalışma ve doktora sonrası araştırma vazifelisi Dr. Jiaoyang Ruan, buna ait olarak "İnsansı soylarını iklime dayalı yine yapılandırımamız, genetik datalardan yahut insan fosillerindeki morfolojik farklılıkların tahlilinden elde edilen son varsayımlara oldukça benziyor, bu da sonuçlara olan itimadımızı artırıyor" ifadelerini kullandı.

"Şu an olduğumuz formdayız zira geçmiş iklimdeki yavaş değişimlere ahenk sağlamayı başardık"


Öte yandan kelam konusu simülasyonun; buz katmanlarının büyümesine ve azalmasına, geçmişteki sera gazı konsantrasyonlarındaki değişikliklere karşı iklim yansılarını temsil eden dünyanın son 2 milyon yıllık çevre tarihini ve yaklaşık 1 milyon yıl önce buzul döngülerinin sıklığındaki bariz geçişi kapsayan son teknoloji eseri bir iklim modeline sahip birinci daima simülasyon olduğu söz edildi.

Zürih Üniversite’sinden çalışmanın ortak muharriri olan Prof. Christoph Zollikofer ise, "Şimdiye kadar paleoantropoloji topluluğu, bu tıp daima paleoiklim modeli simülasyonlarının tüm potansiyelinden yararlanmadı. Çalışmamız, insan kökenimizle ilgili temel soruları ele almak için düzgün onaylanmış iklim modellerinin pahasını açıkça gösteriyor" şeklinde belirtti.

Bunun birlikte araştırma takımı çıtayı bir tık daha üste taşımaya karar verdi ve erken insan habitatları ile insan çeşitlerinin kökenlerinin vakitleri ve yerleri meselesinin ötesine geçerek, insanların son 2 milyon yıl içinde değişen besin kaynaklarına nasıl adapte olabileceği sorusunu da ele aldı. Bu soruya Pusan Ulusak Üniversitesi’nde bir doktora öğrencisi olan çalışmanın ortak muharriri Elke Zeller, "Beş büyük hominin kümesine ait bilgilere baktığımızda, değişik bir model keşfettik. Yaklaşık 2 milyon yıl evvel erken Afrika homininleri istikrarlı iklim şartlarını tercih etti. Bu onları nispeten dar yaşanabilir koridorlarla sınırladı. Yaklaşık olarak büyük bir iklim geçişinin akabinde 800 bin yıl evvel, Homo heidelbergensis çatısı altında bilinen bir küme, çok daha geniş bir besin kaynağı yelpazesine adapte oldu ve bu da onların global gezgin olmalarını, Avrupa ve Doğu Asya'daki uzak bölgelere ulaşmalarını sağladı" biçiminde karşılık verdi.

Timmermann ise "Çalışmamız, iklimin Homo cinsimizin evriminde temel bir rol oynadığını belgeliyor. Şu an olduğumuz formdayız zira bin yıldan fazla bir müddettir geçmiş iklimdeki yavaş değişimlere uyum sağlamayı başardık" diyerek çalışmalarının iklim değişikliğinin insan evrimi üzerindeki rolüne bir delil olduğunun altını çizdi.