Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Ergenlik cağına gelmiş akıllı insanları mukellef (sorumlu) sayan, tercih ve tasarruflarında ozgur bırakan İslam dini, evlilik gibi cok onemli bir karar arefesinde de son sozu kişinin kendisine bırakmıştır Cenabı Hak, sorumluluğun şahsi olduğunu (Necm, 3839) ve herkesin ancak kendi yaptığının karşılığını goreceğini (Casiye, 22) bildirmiş, elcisi de, yukarıdaki hadiste olduğu gibi, erkek olsun, kadın olsun kişilerin kendi tasarruflarında soz sahibi olduklarını ifade etmiştir Bu konuyla ilgili Hz Peygamber'in sunnetinde pek cok ornek bulunmakla beraber, sırf evlilik konusundaki tavsiye ve uyarıları bile onun, insan iradesine ne denli saygı gosterdiğini anlamak icin yeterlidir Orneğin bir defasında Hz Aişe, Ey Allah'ın Rasulu! Evlilikleri konusunda kadınlara danışılır mı?diye sormuş, evetcevabı alınca, Peki, bakire kız utanır soyleyemezse ne olacak?sorusuna Allah Rasulu, Onun susması izni sayılırbuyurmuştur (Buhari, İkrah, 3) Başka bir hadiste, babasının kendisini zorla evlendirdiği şikayetiyle Hz Peygamber'e başvuran bir kadını, Allah Rasulu kocasından ayırmış ve Kadınları zorlamayınbuyurmuştur Bu kadın daha sonra EbU Lubabe elEnsari adında başka bir sahabi ile evlenmiştir (Ahmed b Hanbel, Musned, I, 364)
Sevgili Peygamberimiz kendi kızlarını evlendirirken de aynı tutumu sergilemiştir Hz Aişe’nin bildirdiğine gore, kızlarından birine talip olunduğunda Allah Rasulu onun yanına gider, talip olanın adını soyler, o susarsa evlendiririr, şayet kızı, istemediğini ortusune dokunarak işaret ederse, Peygamberimiz de nikahlamaktan vazgecerdi (Ahmed b Hanbel, Musned, VI, 78) O gunku toplumsal yapıda mevcut olan geleneklerin izleri de gorulen bu uygulamada onemli olan, Hz Peygamber’in, kızının tercihini oğrenerek o doğrultuda hareket etmesidir
Bu konuda zikredilmesi gereken diğer bir ornek de Berire rivayetidir Hz Aişe’nin azatlı cariyesi olan Berire, Mugis isminde bir koleyle evliydi Berire azat olunca kocasından ayrılmak istedi Fakat Muğis ayrılmak istemiyordu Bunun icin Hz Peygamber’in aracılık yapmasını istedi Allah Rasulu, “Ey Berire! Allah’tan kork O senin kocan ve cocuğunun babasıdır buyurdu Berire, “Ey Allah’ın elcisi, bunu bana emrediyor musun? deyince Hz Peygamber, “Hayır ben sadece aracıyım dedi Bunun uzerine Berire, “Benim ona ihtiyacım yok karşılığını verdi Hz Peygamber, amcası Abbas’a, Berire’ye olan sevgisinden dolayı gozyaşı doken Muğis’i gostererek, “Mugis’in Berire’ye sevgisi, onun da Muğis’e nefreti şaşılacak şey doğrusu! demişti (EbU Davud, Talak, 19; Nesai, Adabu’lKudat, 28)
Gorulduğu gibi bu orneklerin hepsi, cahiliye doneminde erkeklerin baskısı altında fazla soz hakları bulunmayan kadınların, Hz Peygamber sayesinde nasıl bir ozguvene kavuştuklarını ve karşılaştıkları zorlukları bizzat ona anlatarak nasıl haklarını arama cabası icinde olduklarını gostermektedir
Evlilik gibi insan hayatında cok onemli yeri olan bir olayın, kişinin annebaba ve yakınlarıyla istişare ederek ve onların goruş, tavsiye ve onaylarını da alarak gercekleştirilmesi şuphesiz cok yararlı ve onemlidir Ancak bu ideal işbirliği her zaman mumkun olmayabilir Bu takdirde son soz, yeni bir hayata adım atacak genclere aittir Secimlerinde isabetli olup olmadıkları ve tercihlerinden dolayı karşılaşabilecekleri olumluolumsuz gelişmeler tamamen kendi sorumlulukları dahilindedir Bu noktada ailelerin gorevi, genclerin tercihlerine mudahale etmek değil, onlara her konuda yardımcı olmaktır Bilgi ve tecrubeleriyle onların secimine katkıda bulunmaktır
Bu konu, ulkemiz acısından da belli olcude onemini ve guncelliğini korumaktadır Hala bazı yorelerimizde kucuk yaşta olan hatta ruşt yaşını gecmiş bulunan kızlarımızın kendi goruş ve onayları alınmadan, istemedikleri kişilerle evlendirildikleri bilinmektedir Bazen babası, hatta dedesi yaşındaki insanlara belli menfaatler karşılığında adeta satılan bu kızlarımızın akıbeti ya omur boyu mutsuzluk veya intihar olmaktadır Cok eski donemlerin toplumsal yapılarının ve aile ilişkilerinin doğurduğu otoriter işleyiş ve velinin izninin şart koşulması gibi uygulamalar dini bir zorunluluk gibi gorulmekte, Hz Peygamberin yukarıda orneklerini verdiğimiz tatbikatındaki espri goz ardı edilmektedir Dolayısıyla, gelenek adı altında, “beşik kertmesi, “berdel gibi insan iradesini ve ozgur tercihini dikkate almayan yollara başvurulmaktadır Herkesin kolaylıkla fark edebileceği uzere, yemeicme ve kıyafet secimi gibi insanın gundelik hayatının sıradan işlerinde, annebabasının, yakın cevresi ve arkadaşlarının telkin, tavsiye hatta zorlamaları onemsiz gorulse de, evlilik gibi, kişinin kendisinin ve cocuklarının hayatını omur boyu cok derinden etkileyecek hayati bir kararın tamamen başkalarına havale edilmesi mazur gorulemez
Kur’anı Kerim’in irade hurriyeti ve şahsi sorumluluğa yaptığı vurgu ve Hz Peygamber’in kadınerkek ayrımı yapmadan kişilerin irade ve tercihlerini onceleyen tutumu dikkate alınırsa, mezhebi kaygıların otesinde ve ustunde İslami bir referans noktasından hareket etmemiz zorunlu hale gelmektedir Cenabı Hakk’ın mukerrem kıldığı ve imtihan dunyasındaki rotasını belirlemede serbest bıraktığı insanın, temel hak ve hurriyetlerini kullanırken, başkalarının izin ve onayına tabi kılınması aklın da dinin de kabul edeceği bir şey değildir
“Hz Aişe (ra)’den rivayet edildiğine gore, bir genc kız onun yanına gelerek, “Babam beni, sadece itibarını yukseltmek icin, istemediğim halde, kardeşinin oğluyla evlendirdi dedi Hz Aişe, “Nebi (sas) gelinceye kadar otur bakalım dedi ve Rasulullah geldiğinde durumu ona bildirdi Allah Rasulu, kızın babasına haber gondererek cağırttı ve tercihin kıza ait olduğunu soyledi Bunun uzerine kız, “Ey Allah’ın Rasulu! Babamın yaptığı işe izin verdim, fakat bu konuda soz hakları olduğunu kadınlara bildirmek istedim dedi (Nesai, Nikah, 36 )
(kaynak) Prof Dr İ Hakkı Unal
Din İşleri Yuksek Kurulu Uyesi
imagesinsaniradesinesaygi5ad2c3f3423b8
Sevgili Peygamberimiz kendi kızlarını evlendirirken de aynı tutumu sergilemiştir Hz Aişe’nin bildirdiğine gore, kızlarından birine talip olunduğunda Allah Rasulu onun yanına gider, talip olanın adını soyler, o susarsa evlendiririr, şayet kızı, istemediğini ortusune dokunarak işaret ederse, Peygamberimiz de nikahlamaktan vazgecerdi (Ahmed b Hanbel, Musned, VI, 78) O gunku toplumsal yapıda mevcut olan geleneklerin izleri de gorulen bu uygulamada onemli olan, Hz Peygamber’in, kızının tercihini oğrenerek o doğrultuda hareket etmesidir
Bu konuda zikredilmesi gereken diğer bir ornek de Berire rivayetidir Hz Aişe’nin azatlı cariyesi olan Berire, Mugis isminde bir koleyle evliydi Berire azat olunca kocasından ayrılmak istedi Fakat Muğis ayrılmak istemiyordu Bunun icin Hz Peygamber’in aracılık yapmasını istedi Allah Rasulu, “Ey Berire! Allah’tan kork O senin kocan ve cocuğunun babasıdır buyurdu Berire, “Ey Allah’ın elcisi, bunu bana emrediyor musun? deyince Hz Peygamber, “Hayır ben sadece aracıyım dedi Bunun uzerine Berire, “Benim ona ihtiyacım yok karşılığını verdi Hz Peygamber, amcası Abbas’a, Berire’ye olan sevgisinden dolayı gozyaşı doken Muğis’i gostererek, “Mugis’in Berire’ye sevgisi, onun da Muğis’e nefreti şaşılacak şey doğrusu! demişti (EbU Davud, Talak, 19; Nesai, Adabu’lKudat, 28)
Gorulduğu gibi bu orneklerin hepsi, cahiliye doneminde erkeklerin baskısı altında fazla soz hakları bulunmayan kadınların, Hz Peygamber sayesinde nasıl bir ozguvene kavuştuklarını ve karşılaştıkları zorlukları bizzat ona anlatarak nasıl haklarını arama cabası icinde olduklarını gostermektedir
Evlilik gibi insan hayatında cok onemli yeri olan bir olayın, kişinin annebaba ve yakınlarıyla istişare ederek ve onların goruş, tavsiye ve onaylarını da alarak gercekleştirilmesi şuphesiz cok yararlı ve onemlidir Ancak bu ideal işbirliği her zaman mumkun olmayabilir Bu takdirde son soz, yeni bir hayata adım atacak genclere aittir Secimlerinde isabetli olup olmadıkları ve tercihlerinden dolayı karşılaşabilecekleri olumluolumsuz gelişmeler tamamen kendi sorumlulukları dahilindedir Bu noktada ailelerin gorevi, genclerin tercihlerine mudahale etmek değil, onlara her konuda yardımcı olmaktır Bilgi ve tecrubeleriyle onların secimine katkıda bulunmaktır
Bu konu, ulkemiz acısından da belli olcude onemini ve guncelliğini korumaktadır Hala bazı yorelerimizde kucuk yaşta olan hatta ruşt yaşını gecmiş bulunan kızlarımızın kendi goruş ve onayları alınmadan, istemedikleri kişilerle evlendirildikleri bilinmektedir Bazen babası, hatta dedesi yaşındaki insanlara belli menfaatler karşılığında adeta satılan bu kızlarımızın akıbeti ya omur boyu mutsuzluk veya intihar olmaktadır Cok eski donemlerin toplumsal yapılarının ve aile ilişkilerinin doğurduğu otoriter işleyiş ve velinin izninin şart koşulması gibi uygulamalar dini bir zorunluluk gibi gorulmekte, Hz Peygamberin yukarıda orneklerini verdiğimiz tatbikatındaki espri goz ardı edilmektedir Dolayısıyla, gelenek adı altında, “beşik kertmesi, “berdel gibi insan iradesini ve ozgur tercihini dikkate almayan yollara başvurulmaktadır Herkesin kolaylıkla fark edebileceği uzere, yemeicme ve kıyafet secimi gibi insanın gundelik hayatının sıradan işlerinde, annebabasının, yakın cevresi ve arkadaşlarının telkin, tavsiye hatta zorlamaları onemsiz gorulse de, evlilik gibi, kişinin kendisinin ve cocuklarının hayatını omur boyu cok derinden etkileyecek hayati bir kararın tamamen başkalarına havale edilmesi mazur gorulemez
Kur’anı Kerim’in irade hurriyeti ve şahsi sorumluluğa yaptığı vurgu ve Hz Peygamber’in kadınerkek ayrımı yapmadan kişilerin irade ve tercihlerini onceleyen tutumu dikkate alınırsa, mezhebi kaygıların otesinde ve ustunde İslami bir referans noktasından hareket etmemiz zorunlu hale gelmektedir Cenabı Hakk’ın mukerrem kıldığı ve imtihan dunyasındaki rotasını belirlemede serbest bıraktığı insanın, temel hak ve hurriyetlerini kullanırken, başkalarının izin ve onayına tabi kılınması aklın da dinin de kabul edeceği bir şey değildir
“Hz Aişe (ra)’den rivayet edildiğine gore, bir genc kız onun yanına gelerek, “Babam beni, sadece itibarını yukseltmek icin, istemediğim halde, kardeşinin oğluyla evlendirdi dedi Hz Aişe, “Nebi (sas) gelinceye kadar otur bakalım dedi ve Rasulullah geldiğinde durumu ona bildirdi Allah Rasulu, kızın babasına haber gondererek cağırttı ve tercihin kıza ait olduğunu soyledi Bunun uzerine kız, “Ey Allah’ın Rasulu! Babamın yaptığı işe izin verdim, fakat bu konuda soz hakları olduğunu kadınlara bildirmek istedim dedi (Nesai, Nikah, 36 )
(kaynak) Prof Dr İ Hakkı Unal
Din İşleri Yuksek Kurulu Uyesi
imagesinsaniradesinesaygi5ad2c3f3423b8
