Intel Z590 Yonga Seti Özellikleri

Intel, 2021’in başında Rocket Lake 11. jenerasyon işlemcileri için tasarlanmış en yeni masaüstü platformunu tanıttı. Şirket, resmi olarak PCIe 4.0’a geçiyor ve serideki en üst model işlemci olan Core i9-11900K, evvelki kuşağa kıyasla IPC performansında büyük bir sıçrama vaat ediyor. Yeni yonga seti, CPU ile iki kat daha fazla bant genişliği ile irtibata geçerek, daha fazla donanımın yonga setinden birebir anda en âlâ halde yararlanmasını sağlayacak. Ayrıyeten, daha evvel DDR4-2933’te olan platform, yeni bir tepe olan DDR4-3200 takviyesine kavuşuyor. Yeni Z590 yonga seti, Intel’in Rocket Lake için tasarlanmış amiral gemisi, lakin Comet Lake işlemcileriyle de geriye dönük uyumluluk sunuyor.

Her vakit olduğu üzere yeni bir platform lansmanında bütün üreticiler Z590 modellerini hazırlamış durumda. Lakin birtakım eserler önümüzdeki birkaç ay içinde piyasaya sürülmek üzere hala geliştiriliyor. Bizim elimizde ise şimdilik ASUS’un ROG Maximus XIII Hero modeli var ve anakartın birinci görüntüsünü da burada bulabilirsiniz.

Intel Z590 Yonga Seti: İşlemciye İki Katı Bant Genişliği

Kullanılan çekirdeğin boyutu nedeniyle yeni Rocket Lake amiral gemisi, evvelki nesildeki  10 çekirdeği kıyasla sadece 8 çekirdeğe sahip. Öte yandan Intel, yeni amiral gemisi yonga setine birkaç yeni özellik ekledi ve kimi üreticiler çok çeşitli model ve fiyat noktaları ile şimdiden bütün özellikleri sunmaya hazır. Yeni Z590 ile evvelki amiral gemisi Z490 ortasında iki (veya üç) büyük fark var.

Birincisi, DMI x4 temasından DMI x8 ilişkisine geçilerek iki katına çıkarılmış olan CPU-yonga seti irtibatı. Bu, CPU ile yonga seti ortasında PCIe 3.0 x8 oranında bir bant genişliği manasına geliyor ve iki adet PCIe 3.0 x4 şoförün takılabileceğini ve tam süratte çalıştırılabileceğini gösteriyor. Öte yandan 500 serisi yonga setleri ortasında yalnızca Z590’ın x8 olacağı, oburlarının ise x4 temas kullanacağını düşünüyoruz. Ayrıyeten, x8 teması sadece Rocket Lake CPU’larla çalışacak ve evvelki jenerasyon işlemcilerle x4’e düşecek.



İkinci büyük fark, Z590 platformunun işlemcinin içindeki PCIe 4.0’ı kullanmasını sağlayacak olması. Intel, 20 şeritli yerleşik CPU PCIe 4.0 takviyesini birinci defa sağlayacak ve bu, ek kartlar için tam bir x16 temasının yanı sıra depolama için öteki bir PCIe 4.0 x4 takviyesi manasına geliyor. Olağan ki anakart üreticileri ellerindeki x16 sınırı evvelki modellerde olduğu üzere x8/x8 yahut x8/x4/x4  olarak bölebilecekler.

Üçüncü güncelleme, yonga setinden mahallî USB 3.2 G2x2 (20 Gbps) Type-C takviyesi. Bu özellikten yararlanan anakartlar, muhtemelen ya ön panel ya da art panele bu portlara yer verecek. Öte yandan isteğe bağlı olan bu özellik daha ucuz modellerin kimilerinde görülmeyebilir.

Intel ayrıyeten 11. Kuşak işlemcilerinde DDR4-2933’ten DDR4-3200’e çıkarak daha güzel bellek takviyesi sunuyor. Bu, anakart üreticilerinin modellerini JEDEC DDR4-3200 standardını karşılayacak formda geliştirdikleri manasına geliyor, fakat birden fazla sürat aşırtmalı bellek bunun da ötesine geçecek. Oran sıçraması nedeniyle, DDR4-5333’e kadar çıkabilecek anakartları piyasa görebiliriz fakat bu bellekleri satın almak değerliye mal olacak. DDR4-3200’den daha yüksek bellek profillerinin, rastgele bir garantiyi resmi olarak geçersiz kılan sürat aşırtma olarak sınıflandırıldığını da unutmamakta yarar var.

Intel Z590, Z490 ve Z390 Yonga Seti Karşılaştırması

Yeni Intel Z590 yonga seti artık USB 3.2 Gen 2×2 20 Gbps Type-C kontağı için yerleşik dayanak içeriyor. Evvelki Z490 yonga setinde, satıcıların yonga setinden PCIe yollarına takılan ASMedia ASM3242 üzere ek denetimciler kullanması gerekiyordu.

Ağ irtibatı anakart üreticileri için uzun vakittir bir odak noktası. Intel de tescilli CNVi arabirimi aracılığıyla yonga setine lokal bir Wi-Fi 6 MAC yerleştirmeye devam ediyor. Üreticiler bunu Intel’in en yeni AX201 yahut AX210 Wi-Fi 6 RF modülleri yahut yeni Intel Killer AX1675 aracılığıyla etkinleştirecekler (eğer duymadıysanız Intel, Killer ağ yongalarının gerisindeki şirketi satın aldı).

Kablolu temas için Intel, 2.5 gigabit Ethernet takviyesini yeni yonga setleri için kıymetli bir özellik olarak tanımlıyor, lakin bu, evvelki kuşaklarla tıpkı olduğu için özel bir şey değil – anakart üreticilerinin bir adet 2.5 GbE PCIe yongası satın alıp yonga setine bağlaması kâfi. Öte yandan genelde Intel bunu bu biçimde pazarladığında, Intel markalı ağ denetleyicisiyle birlikte yonga setini satın alan satıcılar için “paket satış” olduğunu biliyoruz, bu nedenle Z590’da 2.5 GbE ağ için bir baskı görebiliriz.

Intel Thunderbolt 4: Maple Ridge Dayanağı

Z590 modellerinde bulunan bir öteki yeni özellik de Intel’in Maple Ridge Thunderbolt 4 irtibatı. Thunderbolt 4 ile evvelki Thunderbolt 3 ortasında çok az fark olmasına karşın, her ikisi de 40 Gbit bant genişliğine müsaade verdiğinden ve her ikisi de ek ekranlar çalıştırabildiğinden, TB4 bütün özellikleri sunuyor. Thunderbolt 4, Intel VT-d DMA müdafaası aracılığıyla ek güvenlik ile birlikte geliyor, 2 metreye kadar daha uzun kabloları ve ayrıyeten ağaç/dal zincirleme kontakları da destekliyor -daha evvel sırf doğrusal zincirleme destekleniyordu.



Ek ekran eklemek isteyen kullanıcılar için bir diğer avantaj da, Thunderbolt 4’ün iki adede kadar 4K ve bir adet de 8K ekranı destekleyebilmesi; bu, Thunderbolt 3’e nazaran besbelli bir gelişme. TB4’ü aktifleştirmek isteyen anakart üreticileri, başka rastgele bir harici (yonga setinin dışında) denetleyicide olduğu üzere bunu Maple Ridge yongasını anakarta entegre ederek yapacaklar.