İran 'Arıza' Diye Yalan mı Söyledi: Türkiye'nin Kesintilerde Hiç mi Hatası Yok?

İran tarafından arıza bahanesiyle yapılan gaz kesintisi ile Türkiye bu hafta sanayide elektrik kısıntıları yaşarken, diğer yandan soğuk hava dalgasının etkisinde kalınca gaz talebinde patlama yaşandı. 

Sanayi tesislerine yapılan kesintilerin üretime etkisinin yanı sıra uzun sürmesi halinde konutlara yansımasından çekinilirken, biz de uzmanlara ne olduğunu sorduk.


İran gazı keserken neleri göze aldı?



Global Resources Partnership Başkanı Mehmet Öğütçü Onedio'ya yaptığı açıklamada, bu durumu her yıl yaşandığını aktardı. İran'ın kendi iç talebine karşılık Türkiye'nin gazını kestiğini, içeride huzursuzluk çıkmasındansa Türkiye'nin tahkime gitmesini, gerekirse tazminat ödemeyi göze aldığını belirtti.

Öğütçü kesintilerin devam edeceğini ama bu kadar uzun ve çok olmayabileceğini belirtirken, bu konuda Türkiye'nin ise planlama hatası yaptığına dikkat çekti.

Türkiye'nin süreçte hatası var mı?



Türkiye'nin İran'a borcu yok derken Mehmet Öğütçü şöyle devam etti:

Enerjide aslolan arzın sürmesi ve ikmal güvenliğinin sağlanmasıdır. Bizim burada planlama hatamız var. Enerji ihtiyacında artış görülüyor. Özellikle normalleşme süreciyle enerji talebi patladı ama böyle durumlar için depolarda en azından 72 saatlik enerji ihtiyacının karşılığının da bulunması gerekir. Bizde bu yok. Depolar boş. Bu enerji güvenliğinde zaafiyet yaratır.

İran yerine Rusya'dan alamaz mıyız gazı? Alırız ama anlaşma dışı olduğu için o zaman fiyat değişir yani yükselir. İngiltere'de Avrupa'da fiyatlar neredeyse yüzde 700 arttı. Yenilenebilir enerji süreci hızlanamazken, ithal enerji payı Türkiye'nin çok yüksek bunu düşürülmesi gerekiyor.

Bir çok sektör özellikle cam, çimento, seramik, gübre tabi ki bu durumdan maliyet açısından etkilenecekler. Etki derken milyonlarca dolar zarardan bahsediyoruz.

İran'ın gazı keseceğini biliyor muyduk?



İsmini vermek istemeyen bir başka enerji uzmanı da 'İran'ın bahanesi arıza' derken, 'eskiden enerjiyi taşıyamıyorduk artık getirebiliyoruz ama bu kriz göz göre göre geldi' dedi. 

Gaz getirebilirken depolamamış olmak bizim hatamız. Çünkü İran'ın bunu yapacağını biliyorduk. Ayrıca Çin ve Avrupa bu krizi yazın sonundan bu yana yaşıyor. Bizde resmen bütün faktörler bir araya geldi. Sanayicilerin talebi, Türkiye genelinde bir soğuk hava dalgası vs derken talep patladı. 

Uzman ayrıca, Türkiye'nin anlaşmalarının henüz yenilenmemesinin arzda düşüşe yol açtığının da altını çizdi. 'Oysaki Rusya jet krizinde bile gazı kesmemişti' derken, Avrupa'nın da yenilenebilir enerji tarafında 'fazla istekli' olduğunu belirtti. Türkiye'nin yeşil enerjiye geçişinde istediği hızın yakalanamadığını ve dünyada da fosil yakıtlar için aramaların yavaşladığını bunu da arzda sorun yaratmaya devam edeceğini açıkladı.

Evlere yansır mı?



İki uzman da bu durumun evlere yansımasının olmayacağını belirtirken, burada zaten hükümetin bir seçim yaptığını ve evlerde kesinti yapılamayacağı için sanayide düzenlemeye gidildiğini belirttiler.