İş hayatında para ve guzellik devri sona eriyor

Otuz yaşlarında birini onemli bir şirketin genel mudurluk koltuğunda gorduğumuzde şaşırırız Birazcık da olsa kıskanclıkla bu pozisyona nasıl geldiğini sorgularız Ancak şirketlere onemli katma değer sağlayan genc, profesyonel yoneticilerin bu gorevlere gelmelerinde insan kaynakları uzmanlarının etkisi buyuktur
imagesishayatindaparaveguzellikdevrisonaeriyor5ad80256e2a48
Turkiye İnsan Kaynakları kavramıyla 10 yıl once tanıştı ve insan kaynakları son dort yılda zirveye ulaştı Ancak kriz kuculmeyi getirince, para ve pozisyon vaatleri bitti; şu an insan kaynakları, onemli bir donemecte ve kendini sorguluyor Ya lağvedilecek ya da şirketlerde en onemli departman olacak

Ekonomik krizle birlikte onemi artan İK’lar (İnsan Kaynakları) uzerinde global trendler etkili olurken, yerel şartlar, sektoru yeni bir dongunun eşiğine getirdi Dunyaca unlu beyin avcısı şirketi Amrop International’ın Turkiye temsilcisi Docent Yeşim Toduk Akiş, İK konusundaki yeni gelişmeler ve sektorun geleceği konusunda Tempo’nun sorularını yanıtladı

İK’nın Turkiye’de son birkac yılda zirveye ulaştığını soyleyebilir miyiz?

Buna ekonomideki arztalep dengesi gibi bakıyorum Yabancı dil bilen, ust duzey yoneticilik yapabilecek, Turkiye’de ve yurtdışında calışabilecek, cok iyi yetişmiş, nitelikli insan sayısı azdı Bu nedenle, bu ozelliklere sahip kişiler on plana cıktı 40 yaşından once genel mudur oldular Bu değerli kaynağın planlanması, değerli elemanların şirket icinde tutulmaları, bu grubun cok ozel bir şekilde yonetilmesi gerekiyordu Bu gucun nasıl geliştirileceği, bu kişilerin şirketlere katkısının nasıl sağlanacağı konusunda kafa yoruldu Sonucta bu kişilerin ucretlerine oyle zam yapılmalıydı ki, rakip firmalara kacmaları engellensin

İK’nın kurallarını kim saptadı?

İK uzun yıllardır işletmenin bir alt grubu olan bilimsel bir calışmadır İşletme yonetimi okuyan kişiler, satış, pazarlama, muhasebe, finans, lojistik, uretimin yanında insan kaynağı da okurlar Ama daha cok personel ağırlıklıdır ve yuzeysel olarak geciştirilirdi Personel işlerine bakan kişiler genellikle muhasebe veya psikoloji kokenliydi Son 10 yılda değişen şu oldu: Artık bu kişiler, işletme gozluğu takmış, satış becerileri, yonetim becerisi yukarıda olan, şirket yonetim kurullarında oturabilecek, şirkete stratejik vizyon cizebilecek, oncelikleri saptayabilecek olanlar arasından secildi Boylece insan kaynakları kimlik değiştirdi Son iki yıldır ise en zor donemini yaşıyor

Bu krizin ekonomide yaşanan krizle bir bağlantısı var mı?

EvetHer zaman buyuyen gruplar bu kez kuculmeye başladı Kuculurken nereden kuculeceklerini, kimleri işten cıkaracaklarını, yukseltilecek kişiyi nasıl yukselteceklerini duşunduler İnsan kaynaklarının en onemli fonksiyonlarından biri doğru insanı doğru yerde bulundurmaktır

Bunda ne kadar başarılı oldular?

Aslında Turkiyeli olmayı bu noktada seviyorum İnsanlar sadece bilimsel tercih yapmadılar, duygularını da işin icine kattılar İnsan kaynakları uzmanları, aynı gorevi yapan iki kişiden birini işten cıkarırken o kişinin ailesinin olup olmadığına, ailede başkasının calışıp calışmadığına, bekar olup olmadıklarına baktılar Bireysel olarak bu tercihleri doğru buluyorum Bazı şirketler hic kimseyi işten cıkarmadı ama kimseye de zam yapmadı Bu da guzeldi

Bu kriz donemi atlatıldı mı?

Kuculmeler daha az yaşanıyor Şimdi yeni bir krizle karşı karşıyayız Maaş zamları… Enflasyona alışmış bir ulkeyiz Herkes yılda yuzde 25 zam almaya alışmış Artık zamsızlık, arabasızlık donemi başlıyor Ekonominin kuculmesi nedeniyle makam arabalarının sayısı azaltıldı İnsan kaynakları artık cok daha onemli bir işlevi yerine getirmek zorunda

O zaman insan kaynakları uzmanları bu donemde doğru stratejik kararlar vermek durumundalar?

Bu donemde insan kaynakları grupları ya lağvedilecek cunku hicbir iş yapamadıkları, şirkete katma değerleri olmadığı gorunecek ya da tam tersi cok onem kazanıp şirketlerin en onemli departmanı konumuna gelecek Eskiden biraz bu işi bilen genc hanımlar birden kendilerini mudur koltuklarında buldular Ama artık bilmek yetmiyor, yapabilmek, stratejik bakabilmek, yeni fikirler uretebilmek ve uygulatabilmek onemli

Makam arabası yok, zam yok, yeni pozisyon da yok Bu durumda calışanlar ne ile teselli olacaklar?

Artık alternatif de cok olmadığı icin, calışanlar Ozal ekonomisinin yarattığı buyuk ve hızlı yukselme beklentilerinden vazgecip daha icsel değerlere onem vermeliler “Şirketten ben ne alacağım? yerine “Ben şirkete ne verebilirim demeliler Alt pozisyondakilere ne oğretebileceklerine bakacaklar Biraz daha rekabet olacak Bu, bir anlamda fedakarlık donemi Bu, dunyada daha once yaşandı Daha onceki donem yanlıştı Bankacılar devlete para verip, faiz almayı bankacılık sanıyorlardı Şimdi oyunun kuralları normalleşiyor Herkes gercek işlerini yapmaya başlayacak İnsan kaynakları mudurleri ve departmanları ilk kez gercek bir testten gececekler

İnsan kaynakları alanında Turkiye’nin yaşadığı donguyu dunya daha once tecrube etti mi?

Dunyada hicbir zaman bu kadar buyuk ve hızlı departmanlar oluşturulmadı Cok uluslu şirketlerin Turkiye insan kaynakları departmanları genellikle daha kalabalık, daha bilgili ve birikimli insanlardan oluşuyor Dunyada bu kadar emek ve bilgi sarf edilmedi Turkiye bu anlamda birkac adım onde Bu hızlı adımları atarken gereğinden fazla ilerledi İK moda, trend oldu İK departmanı olmaması bir şirketin geri olması gibi algılandı ‘Personel’ yazısı cıktı, yerine ‘insan kaynakları’ tabelası konuldu

İnsan kaynakları eklerinde cıkan iş ilanlarını tatmin edici buluyor musunuz?

İlanları cok kapsamlı veriyorlar Bu nedenle normalde 50 kişinin başvuruda bulunması gereken bir işe 300500 kişi başvuruyor Ondan sonra bunların arasında ayıklama yapmak daha zor oluyor İlan verenler ozellikleri doğru yazmalılar

İnsan kaynaklarında global trendler neler?

Artık bilgisayarda performans değerlendirme sistemi yaratılıyor Herkesi olcen, şirkete olan katma değerine gore maaş artışı veren bir sistem işliyor Uluslararası şirketlerde herkesin bilgileri bilgisayarda yer alıyor Acıklık en onemli politika En buyuk kaos kuculmelerde ve şirket evliliklerinde cıkıyor Bu donemlerde insan kaynaklarına buyuk gorevler duşuyor Ayrıca Anadolu’daki KOBİ’ler insan kaynakları departmanları kurmanın peşindeler Bu şirketler 10 yıl once muhasebelerini tanıdıklarına tutturuyorlardı Nasıl finans uzmanlarına gecişlerde zorlandılarsa şimdi de personelden insan kaynaklarına gecişte zorlanacaklar

Uzun suredir işsiz olup iş arayanlara tavsiyeleriniz var mı?

Şu anda boşta olanlara iki tavsiyem var: Ne kadar suredir boşta ise ve hangi yontemi kullanıyorsa o yontemi değiştirsin Aynı şeyi tekrarlayarak sonuca ulaşması mumkun değil Girmedikleri kesimlere girsinler, farklı goruşmeler yapsınlar Oralara yapacakları katkı cok buyuk olabilir İstanbul’da kalmakta ısrar etmesinler Anadolu’da hızla buyuyen ve profesyonel yonetime ac şirketler var Bunlarla temasa gecsinler Ticaret ve sanayi odalarına başvuruda bulunsunlar İşlerinden memnun olmayanlara tavsiyem şu: Yeteneklerini ve isteklerini kanalize edecekleri işte calışsınlar Stratejik urun gibi kendilerini analiz etsinler Zayıf ve guclu yanları ile fırsatları, tehlikeleri belirlesinler

Para hedeflerini nasıl belirlesinler?

İstanbul dışında para o kadar onemli değil Artık guzellik ve para cağı bitti, bilgi cağı başladı İnsanlar kendilerini geliştirmeye, sevdikleriyle vakit gecirmeye calışsınlar Son krizde maddi hedeflerin gecici olduğu goruldu
kaynak: Tempo