İşçinin 17 yıllık değişmeyen kaderi

CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba koordinatörlüğündeki CHP Emek Ofisi, 17 yıllık AKP iktidarının emek düşmanı uygulamalarını mercek altına aldı. ‘AKP İktidarının 17 Yıllık Devirde Emek ve Çalışma Hayatı’ isimli bir rapor kaleme alan Emek Ofisi, personellerin AKP’nin emek düşmanı siyasetleri ile kâr ve rant hırsı nedeniyle ömrünü yitirdiğine dikkat çekti.

Raporda AKP’nin, iktidarı boyunca, personel ve işçiler üzerindeki baskıyı ve sömürüyü günden güne artırdığı, düşük fiyatlar ve garantisiz çalışma şartları ile siyasal baskıları temel siyaset haline getirdiği vurgulandı.

İşçiler vefata terk edildi

Raporda öne çıkan tespitler şöyle:

- AKP iktidarı periyodunda oluşturulan baskıya dayalı çalışma hayatı rejimi, işyerlerinde çalışanlara uygulanan faşizmin 21’nci yüzyıldaki uzantısı oldu. İşçiler 17 yıl boyunca daha fazla fakirleşti, güvencesizliğe terk edildi. İşçiler, ‘geçinemiyoruz’ feryatları ile hayatlarına son vermeye, aileleri ile birlikte toplu bir formda intihar etmeye başladı.

- Hücumun boyutları 2 yıllık OHAL sürecinde daha da artarken, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile çalışanların hakları düzgünden düzgüne amaç tahtasına oturtuldu. AKP iktidarı, 2003 yılında İş Kanunu’nu değiştirerek garantisiz çalışma biçimlerinin yaygınlaşmasına yol açtı.

- 17 yılda en az 22 bin emekçi, işyerlerinde çalışırken göz nazaran göre mevte terk edildi. Erkek, bayan ve çocuk en az 22 bin emekçi, AKP’nin daha fazla rant ve kâr hırsının bedelini canlarıyla ödedi.

- AKP iktidarında personellerin sendikalaşma hakkına ağır taarruzlar gerçekleşti. Memleketler arası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) raporlarına nazaran Türkiye, sendikal hak ve özgürlükler noktasında dünyanın en makus 10 ülkesi ortasında yer aldı.

- 7’si OHAL sürecinde olmak üzere toplam 16 grev, AKP iktidarı devrinde ‘’erteleme’ ’adı altında yasaklandı. 200 binden fazla çalışanın grev hakkı elinden alındı.

- Taşeron çalışma uygulaması arttı. ‘Kadro vereceğiz’ palavrası ile yıllarca oyalanan personeller, maaş ve özlük haklarından mahrum formda ‘sözde’ takım ile kandırıldı.

- 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile emekli olabilme yaşı yükseltildi, emekli aylıkları düşmeye başladı.

- Türkiye’de şimdiye kadar yapılan 70,3 milyar dolarlık özelleştirmenin yüzde 90’ı (62,1 milyar dolar) AKP iktidarında gerçekleşti.

- Cumhuriyet tarihimizin en büyük işsizlik oranına AKP iktidarı periyodunda ulaşıldı. Ülkemizde geniş tarifli işsiz sayısı Lübnan nüfusunu geride bırakarak 8 milyona dayandı. İşsiz sayımız 95 ülke nüfusunu geçti.

- Kıdem tazminatının fona devredilerek gasp edilme süreci tekrar gündeme getirildi.

- Taban fiyat üzerinde vergi oranları artırıldı. Türkiye, Avrupa ülkeleri ortasında taban fiyatın en düşük olduğu dördüncü ülke oldu.



CHP’nin tahlil teklifleri

Zarurî Kişisel Emeklilik Sistemi (BES), zarurî arabuluculuk, kiralık personellik ve İşsizlik Sigortası Fonu’nun yağmaya açılması üzere emek düşmanı uygulamalara da dikkat çekilen raporda, tahlil teklifleri de sıralandı. Bu tekliflerden kimileri şöyle:

- Taban fiyat vergi kapsamı dışında bırakılmalıdır. Minimum fiyata yılda bir kez değil, altı ayda bir artırım yapılmalıdır.

- İş Kanunu’nda esnek çalışma modellerine, kiralık personellik uygulamasına son verilmelidir.

696 Sayılı KHK ile takıma geçirilen taşeron personeller için özgür toplu kontrat hakkı tanınmalıdır. Kamuda taşeron çalışanların takıma geçişlerinde kapsam dışı bırakılan tüm personeller takıma alınmalıdır.

- Çalışanların hak aramaları önünde pürüz teşkil eden mecburî arabuluculuk uygulamasına son verilmelidir.

- Çalışma hayatında ve fiyatların belirlenmesinde cinsiyet, etnik kimlik, din, lisan, ırk ayrımlarına son verilmelidir.

- Kayıt dışı çalışmanın ortadan kaldırılması için gerekli tüm önlemler alınmalıdır.

Haftalık çalışma müddeti düşürülmeli

- Haftalık çalışma müddeti fiyatta azalma olmaksızın 40 saate düşürülmelidir. İşsizlik Sigortası Fonu’nun emeli dışında kullanılmasına son verilmelidir.

- İş cinayetlerine karşı faal çaba programları hayata geçirilmelidir. İşyerlerinde kontrolsüz ve garantisiz çalışma şartlarına son verilmelidir.

- Kıdem tazminatının fona zamanından vazgeçilmelidir. Kıdem hakkını elde edebilme koşulları ilerletilmeli, patronun iflası halinde kıdem tazminatı hakkı, tüm öteki personel haklarıyla birlikte öncelikli alacak durumuna getirilmelidir.

- Mecburî BES kaldırılmalıdır. Emekli aylıklarının artışında yalnızca enflasyon değil, ulusal gelir artışı da hesaba katılmalıdır.

- Devlet ve iktidar güdümlü sendikacılık anlayışına son verilmelidir. Sendikal barajlar kaldırılmalıdır. Sendikaya üyelik, toplu kontrat ve grev hakkı bir bütün olarak kabul edilmeli, bu hakların kullanılması ILO kontratlarına uygun hale getirilmelidir.

Birgün