Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Işık kirliliği boşuna giden para demektir
Işığın imal maliyeti yüksektir Kamaşma, ışık tecavüzü, dikine ve aşırı ışık boşuna dışarı giden enerji demektir Milletlerarası Karanlık Gökyüzü Birliği nin yaptığı bir araştırmaya tarafından, bu şekildeki dış aydınlatmalarda ışığın %30 kadarı nafile gitmektedir Bu hatalı uygulamaların maliyetinin ABD de yılda 2 milyar dolar olduğu hesaplanmıştır İngiltere de ise hatalı ışıklandırma yılda 53 milyon sterlin tutarında enerji kaybına neden olmaktadır Türkiye de bu yönde bir araştırma yapılmamış olsa da
birincil değerlendirmeler en az %30 enerji kaybı olduğu yönündedir Işık kirliliğine karşısında tedbir olmak takriben bir elektrik santralı ayarlamak anlamına gelmektedir
Işık kirliliği doğal hayatı da etkiler:
Kötü aydınlatmadan hasar görenler yalnız devlet bütçesi ya da gece gökyüzünü izlemek isteyenler değildir Mesela göçmen kuşlar için ışık kirliliği yeni bir tehlikedir: Kuşlar yalnızca insanlar için yok, dünyadaki bütün canlı yaşam için fazla yararlıdır Her sene milyarlarca haşereyi, sineği tüketirler, milyarlarca bitki tohumunu yayarlar Bilhassa ufak sineklerle beslenen göçmen kuşlar gece yolculuk ederler Kimi türler milyonlarca kilometre yol kat ederler Kısmen takım yıldızlardan yön bulurlarken gökdelenler, deniz fenerleri gibi yüksek yapılardan yayılan ışıklar onlar için çekici olur Bunun sonucu, kuşlar ya yorulup düşünceye değin ışık etrafında fır dönerler veya aracısız olarak binaya çarparlar Bu şekilde bir gecede binlerce kuşun öldüğü bilinmektedir
Kimi deniz hayvanlarının yuvalama alışkanlıkları ışık kirliliği ya da suni ışıklandırma yüzünden tehlikededir Deniz kaplumbağalarının binlerce yumurtasından çıkan yavrulardan yalnızca birkaçı denize ulaşabilmektedir Denize gelmek için deniz ile kara arasındaki aydınlık farkını kullanan kaplumbağalar suni ışıklandırmalarla karaya yönelince hayatlarından olmaktadırlar Avustralya da yapılan bir araştırmaya göre mercanlar, üzerlerine düşen fazla ışık yüzünden kendilerine renklerini veren mikroskobik bitkileri reddetmekte, beyazlaşmakta ve strese girmektedirler!
Işık kirliliğinin kültürel etkisi:
Zamanın başlangıcından beri, gece gökyüzü daima alaka çekmiştir Gezginler, şairler, filozoflar, bestekarlar ve ressamlar; hepsi yıldızlardan ilham almışlardır Gezginlere yol belirten, Van Gogh un Yıldızlı gece sini süsleyen yıldızlar; Beethoven in mehtap sonatı nın, Hüseyin Rahmi nin Kuyruklu yıldız aşağı izaç romanının da konusunu oluşturmuştur Eski Mezopotamya halkları, Babilliler, Araplar göğü iyi tanıyorlardı Bugün kullandığımız çoğu ekip yıldızların adlarını onlar verdiler tek tek aydınlık yıldızlara isim taktılar; mitolojik öyküler geliştirdiler Her kültürde olduğu
gibi bizim kültürümüzde de şarkılarımızda, türkülerimizde, edebiyatımızda yıldızların kayda değer yeri vardır Büyük Kasaba ışıklarından uzaklaşmayan, karanlık gökyüzünün güzelliğini seyredemeyen bugünün insanının bu kültüre katkıda bulunması olanaksızdır
Ikâmetgâh yerlerinin gelişi güzel aydınlatılması, hem profesyonel gökbilimcileri ayrıca de halkı ve gökyüzünü özel araçlarla izlemeyi seven amatör astronomları etkilemektedir Gözlemevleri şehirlerden yüzlerce kilometre uzaktan olsalar bile, bu sorunla karşısında karşıyadır
Emniyet ve iyi görme koşulları açısından gece aydınlatmasının önemi, gökbilimciler dahil, herkesin kabul ettiği bir gerçektir Gökbilimcilerin istediği, göğü aydınlatmadan, içten yakma kurallarına kadar ışığın gerektiği yerde ve miktarda kullanılmasıdır Gözlemevleri için iyi olan doğru aydınlatma dış aydınlatmadan yararlananlar için de, devlet bütçesi içinde iyidir *
Işığın imal maliyeti yüksektir Kamaşma, ışık tecavüzü, dikine ve aşırı ışık boşuna dışarı giden enerji demektir Milletlerarası Karanlık Gökyüzü Birliği nin yaptığı bir araştırmaya tarafından, bu şekildeki dış aydınlatmalarda ışığın %30 kadarı nafile gitmektedir Bu hatalı uygulamaların maliyetinin ABD de yılda 2 milyar dolar olduğu hesaplanmıştır İngiltere de ise hatalı ışıklandırma yılda 53 milyon sterlin tutarında enerji kaybına neden olmaktadır Türkiye de bu yönde bir araştırma yapılmamış olsa da
birincil değerlendirmeler en az %30 enerji kaybı olduğu yönündedir Işık kirliliğine karşısında tedbir olmak takriben bir elektrik santralı ayarlamak anlamına gelmektedir
Işık kirliliği doğal hayatı da etkiler:
Kötü aydınlatmadan hasar görenler yalnız devlet bütçesi ya da gece gökyüzünü izlemek isteyenler değildir Mesela göçmen kuşlar için ışık kirliliği yeni bir tehlikedir: Kuşlar yalnızca insanlar için yok, dünyadaki bütün canlı yaşam için fazla yararlıdır Her sene milyarlarca haşereyi, sineği tüketirler, milyarlarca bitki tohumunu yayarlar Bilhassa ufak sineklerle beslenen göçmen kuşlar gece yolculuk ederler Kimi türler milyonlarca kilometre yol kat ederler Kısmen takım yıldızlardan yön bulurlarken gökdelenler, deniz fenerleri gibi yüksek yapılardan yayılan ışıklar onlar için çekici olur Bunun sonucu, kuşlar ya yorulup düşünceye değin ışık etrafında fır dönerler veya aracısız olarak binaya çarparlar Bu şekilde bir gecede binlerce kuşun öldüğü bilinmektedir
Kimi deniz hayvanlarının yuvalama alışkanlıkları ışık kirliliği ya da suni ışıklandırma yüzünden tehlikededir Deniz kaplumbağalarının binlerce yumurtasından çıkan yavrulardan yalnızca birkaçı denize ulaşabilmektedir Denize gelmek için deniz ile kara arasındaki aydınlık farkını kullanan kaplumbağalar suni ışıklandırmalarla karaya yönelince hayatlarından olmaktadırlar Avustralya da yapılan bir araştırmaya göre mercanlar, üzerlerine düşen fazla ışık yüzünden kendilerine renklerini veren mikroskobik bitkileri reddetmekte, beyazlaşmakta ve strese girmektedirler!
Işık kirliliğinin kültürel etkisi:
Zamanın başlangıcından beri, gece gökyüzü daima alaka çekmiştir Gezginler, şairler, filozoflar, bestekarlar ve ressamlar; hepsi yıldızlardan ilham almışlardır Gezginlere yol belirten, Van Gogh un Yıldızlı gece sini süsleyen yıldızlar; Beethoven in mehtap sonatı nın, Hüseyin Rahmi nin Kuyruklu yıldız aşağı izaç romanının da konusunu oluşturmuştur Eski Mezopotamya halkları, Babilliler, Araplar göğü iyi tanıyorlardı Bugün kullandığımız çoğu ekip yıldızların adlarını onlar verdiler tek tek aydınlık yıldızlara isim taktılar; mitolojik öyküler geliştirdiler Her kültürde olduğu
gibi bizim kültürümüzde de şarkılarımızda, türkülerimizde, edebiyatımızda yıldızların kayda değer yeri vardır Büyük Kasaba ışıklarından uzaklaşmayan, karanlık gökyüzünün güzelliğini seyredemeyen bugünün insanının bu kültüre katkıda bulunması olanaksızdır
Ikâmetgâh yerlerinin gelişi güzel aydınlatılması, hem profesyonel gökbilimcileri ayrıca de halkı ve gökyüzünü özel araçlarla izlemeyi seven amatör astronomları etkilemektedir Gözlemevleri şehirlerden yüzlerce kilometre uzaktan olsalar bile, bu sorunla karşısında karşıyadır
Emniyet ve iyi görme koşulları açısından gece aydınlatmasının önemi, gökbilimciler dahil, herkesin kabul ettiği bir gerçektir Gökbilimcilerin istediği, göğü aydınlatmadan, içten yakma kurallarına kadar ışığın gerektiği yerde ve miktarda kullanılmasıdır Gözlemevleri için iyi olan doğru aydınlatma dış aydınlatmadan yararlananlar için de, devlet bütçesi içinde iyidir *
