iltasyazilim
FD Üye
ışık maddelerde nasıl etkileşir?
Işığın Madde ile Etkileşimi
Işığın ikili kimliği onun keza bir dalga hem de bir parçacık olduğunu gosteriyor Bunun en açık anlaşıldığı yer de fotoelektrik etkide bir elektronun bir fotonla etkileşmesi Ancak şart kimya kitaplarında anlatıldığı dek basit değil Bizim fotoelektrik sorularımız, fotonun belirlenmiş bir enerjiden önce elektrona çarpıp yansıdığı, muhakkak bir enerjiyi aşınca da enerjisini en ince ayrıntısına kadar elektrona aktararak fotoelektrik etkiye niçin olduğunu söyler Eğer ışığın enerjisi elektronu koparmaya yetip de artarsa kalan kısmını da elektronun kinetik enerjisi olarak aktarır Peki fotonun enerjisi fazla yüksek olursa elektronu fantastik hızlara mı ulaştıracak? Burada gelişen enerji bizi ya göreceli heaplara itecek ya da daha bambaşka etkiler gözleyeceğiz Aşağıda ışık ile maddenin öbür etkileşme şekilleri listelenmiştir Etkileşimi belirleyen şey ışığın enerjisidir
1 YANSIMA: Föton elektronu atomdan ayıracak enerjiye sahip değilse yansır
2 FOTOELEKTRİK ETKI: Lakin sahipse elektrona tüm enerjisini aktarabilir
3 COMPTON ETKİSİ: Enerjisi azıcık daha fazlaysa (genelde) enerjisinin bir kısmını elektronu saptırmada harcar, kendi dalga boyunu da uzatır
4 ÇİFT ÜRETİMİ: Fazla yüksek enerjili olduğu durumlarda minimum 102 MeV güzargahında manyetik momentumu absorplayabilecek bir atom varsa foton elektrona ve pozitrona ayrışır
Şart bir ile iki arasındaki enerji sınırı çok keskindir Sınırın bütün altındaki frekanslarda yansır, üstündeki frekanslarda fotoelektrik etki olur Ama ikinci durumdan üçüncü duruma ya da üçüncü durumdan dördüncü duruma geçiş enerjileri fazla net değildir
Örneğin karbon atomu için fotoelektrik biter, ondan sonradan Compton başlar, o biter çift üretimi olur Fakat kurşun atomu için şart daha karmaşıktır Bir frekansa ışığın bir kısmı enerjisinin tamamını elektrona verir, bir kısmı elektronu saptırır, bir kısmı da elektron ve pozitron verir Uzun sözün kısası, hangi olayı gözlemleyeceğimiz, fotonun frekansına ve atomun cinsine göre degişir *
Işığın Madde ile Etkileşimi
Işığın ikili kimliği onun keza bir dalga hem de bir parçacık olduğunu gosteriyor Bunun en açık anlaşıldığı yer de fotoelektrik etkide bir elektronun bir fotonla etkileşmesi Ancak şart kimya kitaplarında anlatıldığı dek basit değil Bizim fotoelektrik sorularımız, fotonun belirlenmiş bir enerjiden önce elektrona çarpıp yansıdığı, muhakkak bir enerjiyi aşınca da enerjisini en ince ayrıntısına kadar elektrona aktararak fotoelektrik etkiye niçin olduğunu söyler Eğer ışığın enerjisi elektronu koparmaya yetip de artarsa kalan kısmını da elektronun kinetik enerjisi olarak aktarır Peki fotonun enerjisi fazla yüksek olursa elektronu fantastik hızlara mı ulaştıracak? Burada gelişen enerji bizi ya göreceli heaplara itecek ya da daha bambaşka etkiler gözleyeceğiz Aşağıda ışık ile maddenin öbür etkileşme şekilleri listelenmiştir Etkileşimi belirleyen şey ışığın enerjisidir
1 YANSIMA: Föton elektronu atomdan ayıracak enerjiye sahip değilse yansır
2 FOTOELEKTRİK ETKI: Lakin sahipse elektrona tüm enerjisini aktarabilir
3 COMPTON ETKİSİ: Enerjisi azıcık daha fazlaysa (genelde) enerjisinin bir kısmını elektronu saptırmada harcar, kendi dalga boyunu da uzatır
4 ÇİFT ÜRETİMİ: Fazla yüksek enerjili olduğu durumlarda minimum 102 MeV güzargahında manyetik momentumu absorplayabilecek bir atom varsa foton elektrona ve pozitrona ayrışır
Şart bir ile iki arasındaki enerji sınırı çok keskindir Sınırın bütün altındaki frekanslarda yansır, üstündeki frekanslarda fotoelektrik etki olur Ama ikinci durumdan üçüncü duruma ya da üçüncü durumdan dördüncü duruma geçiş enerjileri fazla net değildir
Örneğin karbon atomu için fotoelektrik biter, ondan sonradan Compton başlar, o biter çift üretimi olur Fakat kurşun atomu için şart daha karmaşıktır Bir frekansa ışığın bir kısmı enerjisinin tamamını elektrona verir, bir kısmı elektronu saptırır, bir kısmı da elektron ve pozitron verir Uzun sözün kısası, hangi olayı gözlemleyeceğimiz, fotonun frekansına ve atomun cinsine göre degişir *