İsim Tamlaması Nedir? Özellikleri Nelerdir?

İsim Tamlaması Nedir?

İsim kelimesi, tek başına ifade edildiğinde; bir nesnenin anlamını karşılayan, nesneye anlam yükleyen kelime olarak tanımlanmaktadır Peki, isim tamlaması nedir? Özellikleri nelerdir? Bazı durumlarda tek bir kelime, belirtilmek istenen nesnenin anlamını tam olarak karşılayamaz Böyle durumlarda, anlatılmak istenen nesne, birden fazla kelimeyle ifade edildiğinde nesneye doğru anlam yüklenmiş olur Böylece isim tamlaması kavramı ile karşılaşılır İsim (ad) tamlaması nedir? 2 örnek ile konu, daha anlaşılır bir şekilde şöyle ifade edilebilir;

Örnekler:

– Evin kapısı

– Saç tokası

Bir kelime grubunun isim tamlaması olabilmesi için, en az iki isimden oluşması gereklidir Yukarıdaki örneklerde; ilk isim tamlayan, ikinci isim ise tamlanandır Birbiriyle bağlantılı iki isimden; birinci isim ikinci isme iyelik yani sahiplik yaparak, ikinci ismi tamamlamaktadır

Belirtili İsim Tamlaması,

Hem birinci hem de ikinci ismin, tamlama eki almasıyla oluşan isim tamlaması türüdür Belirtili isim tamlamasından söz edebilmek için, tamlayan kelime de tamlanan kelime de mutlaka tamlama eklerini almış olmalıdır Tamlama iki isimden oluşmalıdır İsimlerin alması gereken tamlama ekleri şunlardır;

– Birinci isim tamlayan eklerini alır (ın, in, un, ün),

– İkinci isim de tamlanan eklerini alır (ı, i, u, ü)

belirtili isim tamlaması nedir? 2 örnek ile daha net ifade edilecek olursa;

– Televizyonun(tamlayan) ekranı(tamlanan)

– Denizin(tamlayan) dibi(tamlanan)

Belirtili isim tamlamalarında farklı nitelikte bazı durumlar da söz konusu olabilir, kısaca bunlara da değinmek gerekirse;

Tamlayan veya tamlanan kelime zamir de olabilir;

– Bizim odamız

– Çocuğun biri

– Senin kararın

Tamlayan ile tamlanan kelimelerin arasında farklı bir sözcük yer alabilir;

– Okulun taşlı yolu

– Bebeğimin güzel gözleri

Zincirleme İsim Tamlaması,

Bir tamlamanın zincirleme isim tamlaması olarak ifade edilebilmesi için; gerekli kurallar dahilinde, en az üç ismin birbirini tamamlaması koşulu aranmaktadır Zincirleme isim tamlaması, ya bir tamlamanın bir isimle birleşmesiyle ya da bir tamlamanın başka bir tamlamayla birleşmesiyle oluşabilir

Zincirleme isim tamlaması nedir? 2 örnek ile şöyle ifade edilebilir;

Aşağıdaki örneklerde; tamlayan “isim tamlaması, tamlanan ise “isimden oluşmaktadır;

– Odamın penceresinin perdesi

– Koltuğun kılıfının rengi

Aşağıdaki örneklerde ise; tamlayan “isim, tamlanan ise “isim tamlamasıdan oluşmaktadır;

– Kapının demir kolu

– Topun plastik yüzeyi