İskandinav Edebiyatı Hakkında Bilgi

İSKANDİNAV EDEBİYATI


İsveç, Norveç, Finlandiya ve Danimarka edebiyatları, İskandinav edebiyatını oluşturur Söz konusu ülkelerin edebiyatları da tüm edebiyatlar gibi destanlarla, masallarla ve halk müziği şarkılarıyla başlar

İskandinav ülkeleri edebiyatı esas gelişimini 19 Yüzyıldan daha sonra sağlamıştır Bu yüzyıldan sonra diğer Avrupa ülkelerinde ortaya çıkan akımlar İskandinav ülkelerini de etkilemiştir18 yüzyılda yazılan eserlerle başlayan Norveç Edebiyatının en kayda değer sanatçıları Kunt Hamsun ve Henrik İbsen ’ dir

Danimarka edebiyatının başlangıcını teşkil eden Runa yazıtları dışında fazla tanrılı dönemden hiçbir eser kalmamıştır Asıl başlangıcı 16 yüzyılda Kitabı Mukaddesin Danimarka diline çevrilmesiyle başlamıştır Danimarka edebiyatını dünyaya tanıtan masal yazarı Andersen ’dir



Kunt Hamsun (1859–1952)

Norveçlidir Kendisine göz açtırmayan dindar bir amcanın yanına huzursuz bir çocukluk dönemi yaşadı15 yaşında evden kaçtı Her türlü işte çalıştı Norveç ’i baştanbaşa gezdi Amerika ’ya yaşmaya başladı Burada da yoksulluk içinde yaşadı Eline ne geçerse okudu
Eserlerinde insan ruhunun en ince noktalarını el ele aldı Doğa duygusunu ve toplumun bütün baskılarından sıyrılan insanın macera dolu yaşamını yüceltti Natüralizme tepki gösterdi Özlem dürtüsünün insanda oluşturduğu fizyolojik ve ruhsal sorunları sarsıcı, realist bir üslupla yansıttığı Arzu adlı eseriyle tanındı

Eserleri:
Istek, Dünya Nimeti, Victoria, Pan




Henric İbsen (1828–1906)

Norveçli şair ve oyun yazarıdır Grimstad ’da geçen tedirgin bir gençlikten sonradan kendini tiyatroya adadı Konusunu tarihten alan oyunlarıyla tanındı Avrupa ’nın çoğu uygun bulundu Tiyatrolarında toplumu ve bireyleri eleştiren sosyal oyunlar yazdı Yazar insan ruhunda kendisini mutlağa, ahlak konusunda mutlağı aramaya çalıştı, günlük yaşamı yansıtmaya çalıştığı eserlerinde insanı önemsedi



Amerikan Edebiyatı

Amerikan edebiyatının milli bir geçmişi yoktur Ilk Olarak İngiliz edebiyatının bir uzantısı şeklinde gelişmiştir İngilizceyle oluşturulan lakin İngiliz edebiyatından farklı bir karakter bildiren bu edebiyat, ana varlığını 19yüzyıldan itibaren göstermiştir Bu yüzyıl Amerikan edebiyatının altın çağıdır

19yüzyılda Herman Melville,Moby Dick adlı romanıyla; Edgar Allan Poe, Walt Witman gibi sanatçılar da şiirleriyle tanınmıştır1870 ’cilt daha sonra Amerikan edebiyatında gerçekçi ve natüralist akımlar etkili olmuş, hikaye ve roman türleri fazla gelişmiştir

Mark Twain, O ’Henry, Jack London, Wilhalm Faulkner, E Hemingway, JSteinbeck gibi romancılar Amerikan edebiyatının dünyaca belli kişileridir Son dönemde tiyatro alanında Eugenne O ’neil, Artur Miller, şiir alanında Ezra Pound öne meydana çıkan sanatçılardır








Edgar Allan Poe (1809–1849)

Amerikan edebiyatının önde gelen şair ve yazarlarındandır Şiirin yanı sıra polisiye türündeki romanlarıyla ün yapmıştır Sembolizmin kayda değer temsilcilerindendir Fransız şairlerini etkilemiştir Fantastik öyküleriyle ve küçük hikaye türündeki eserleriyle de tanınmıştır

Eserleri:
Şiir: Kuzgun, Anabel Lee
Hikâye: Kızıl Ölümün Maskesi
Roman: Morg Sokağı Cinayeti, Çalınan Mektup



Mark Twaİn(1835–1910)

Amerikan edebiyatının meşhur mizah ve roman yazarıdır Çocukluğu Mississippi nehrinin batısındaki minik kasabada geçen Mark Twain, birçok meslekle uğraşmıştır
Yolculuk, otobiyografi, öykü, roman türlerinde eserler veren yazan, kişileri, olayları mizahi bir üslupla anlatmada fazla başarılıdır M Twain gerçekçi bir yazardır

Eserleri:
Tom Sawyer ’in Maceraları, Huckleberry Finn ’in Serüvenleri, Missisipi ’de Hayat, Bir Canice Bir Sır ve Bir Izaç, Çalınan Taç




Ernest Hemİngway(1899–1961)

Gazeteci, roman yazarıdır On beş yaşındayken evden kaçarak Kızılderililer aralarında yaşamış, I Dünya Savaşında Kızılhaç ’ın afiyet destek koluna gönüllü yazılarak İtalyan cephesine gitmiş, 1921 ’de Türk Yunan savaşında savaş muhabiri olarak çalışmıştır Eserlerinde defalarca görüp tanık olduklarını anlatmış, gerçekçiliği benimsemiştir 61 yaşındayken av tüfeğiyle intihar etmiştir

Eserleri:
Roman: Silahlara Veda, Çanlar Kimin İçin Çalıyor, Ihtiyar Balıkçı
Hikâye: Zamanımızda, On Hikâye, Güneş de Doğar, İlkbahar Selleri, Kadınsız Erkekler




John Steİnbeck(1902–1968):

Çağdaş Amerikan edebiyatının natüralist romancılarındandır Yaşamı baştan başa birçok iş değiştirmiş, yazarlıkta karar kılmıştır Ezilenlerin ve sömürülenlerin dayanışmasını çok önemseyen sanatçı, Kaliforniya ’daki insanların sıkıntı ve acı dolu yaşamlarını, işçilerin acı dolu yaşamlarını konu edinmiştir

Eserleri: Gazap Üzümleri, Fareler ve Irk, Al Midilli, Şanslı Perşembe, Cennet Çayırları, Sardalya Sokağı, Altın Bardak, Yukarı Semt *