İslam Medeniyeti ve Bilim

Geçtiğimiz iki asır içerisinde dünya, demir yollarının gelişimi, uçak teknolojisi, nükleer teknoloji, internet, İVF, genetik yapısı değiştirilmiş gıdalar, penisilin, klonlama ve mikroskobik küçüklükte olan nesnelerin imalatı ve ölçümü teknolojisi gibi bilim ve teknolojide benzeri görülmemiş ilerlemelere şahitlik etti

Bu ve buna benzer ilerlemeler Batı'nın kalkınmasıyla eş zamanlı gelişti ve tarihte beklenmedik seviyelere ulaştı Günümüzde Batı, teknolojik ve bilimsel ilerlemeleri tekelleştirdi

Batı, kalkınabilmek için birinci şartın liberal değerleri benimsemek olduğu kanısındadır Birçok düşünür, bilim adamı ve filozof, İslam'ın günümüz dünyasında yerinin olmadığını iddia etmektedir Bu düşünce, Müslüman ülkelerinden hiçbirinin bilimsel araştırma veya teknolojik gelişme alanında bir şey üretmediği öncülüne dayanmaktadır

Batı, üzerindeki kilise otoritesini söküp atması ve dini hayattan ayırmasıyla, bilim ve teknolojideki ilerlemelerin meydana geldiğini iddia etmektedir Batı nezdinde kilise, bilimin ilerlemesini engellemekteydi Batı, dinin, vasfı gereği, inanç ve hurafeler üzerine kurulu olduğunu, dinin kamusal alandan kaldırılmasıyla ancak sanayi devriminin ve ardından bilimsel ilerlemelerin gerçekleştirilebilindiğini, düşünmektedir

Günümüzün liberalleri, bilimin bildiğimiz şuan ki şeklini, kendilerinin icat ettiklerini, temelini kurduklarını ve birçok dalını oluşturduklarını, iddia ediyorlar

Bunu iddia edenler, bir dizi tarihi gelişmelerin Batı kaynaklı olmadığını unutmaktadırlar Bu iddia, Batı'nın halen kendi tarihini dünyanın tarihiymiş gibi görmeye devam ettiğini göstermektedir Aynı zamanda, bu düşünceyi savunanlar, Batı'nın önceki medeniyetlerden, özellikle İslam medeniyetinden neler aldığını unutmaktadırlar

Tarih boyunca tüm medeniyetler belli bir teknolojik ve bilimsel ilerleme ile karakterize edilmiştirler Batı, Romalıların bilime ve tıbba yaptığı katkıları kayıt altına almıştı İslam alemi ise 8 ve 10 asırda, Yunanlıların bu alandaki eserlerini tercüme etmekteydi bile

Bilimin aslı, kâinatın gözlemlenebilir kısımlarında, inceleme, araştırma ve deneyim yapmaktır

Otomobildeki ilerleme esasen yakıtlı motor alanındaki ilerlemeden kaynaklanmaktadır Bir otomobil motorunda yakıthava karışımı, silindir içinde ateşlendiğinde genişleyen gazlar pistonu aşağıya iterek piston koluna bağlı olan krank milini döndürür Ve otomobil hareket eder

Britanya İmparatorluğu bunu mümkün kıldı İmparatorluk, pistonları harekete geçirebilmek için buhar ve kömürü kullandı Böylelikle makineleri hareket ettirecek, dönme hareketini sağladı Bu gelişme, ElJazari 'nin 12 asırdaki araştırmalarına dayanmaktaydı Kendisi krank mili icat etmişti, kollar ve silindirler kullanarak dönme hareketini oluşturmuştu Bunu bir makine içerisinde birleştiren ilk şahıs ElJazari idi

Yukarıdaki örnek ve bir dizi diğer örnekler, hiçbir medeniyetin, bilimin kendine ait olduğunu iddia etme hakkının olmadığını göstermektedir Bu evrensel alana sadece katkıda bulunulabilinir Atomların ve moleküllerin kainatın kurallarına uydukları ve manipüle edilebilir oldukları, kişinin Müslüman, Hıristiyan veya liberal olmasıyla değişmeyecektir Bu evrensel bir şeydir ve kişinin inancından etkilenmez

Bu sebeple asıl mesele hangi medeniyetin bilime önemli katkılarda bulunduğu ve söz konusu medeniyeti bu alanda üstünlük sağlamış olmasına iten faktörün tam olarak ne olduğudur

İslam'ın altın çağları olarak görülen 8 asırdan 13 asra kadar dünya Müslümanların birçok alanda süratle ilerlemelerine şahitlik etti Bu dönem içerisinde İslam alemindeki mühendisler, alimler ve tüccarlar, sanata, ziraata, ekonomiye, sanayiye, hukuka, edebiyata, navigasyona, filozofiye katkıda bulundular Bilim ve teknolojiyi muhafaza ettiler Eski gelenekler üzerine temellendirip, bu alanlara ilaveler yaptılar

Ortaçağ tarihi uzmanı Howard Turner, Science in medieval İslamisimli kitabında şunları aktarmaktadır: Müslüman sanatçılar ve bilim adamları, idareciler ve işçilerle birlikte, doğrudan ve dolaylı şekilde her bir kıta üzerindeki toplumları etkilemiş olan emsalsiz bir kültür oluşturdular

İslam, içerisinde, Müslümanları bilimsel ve teknolojik alanda üstünlük sağlamaları yönünde motive eden belirli unsurlar barındırmaktadır

Allahu Teala'ya ibadet etmektapmak bir dizi icatlar yapılmasına sebep olan unsurlardan biridir Günde beş vakit kılınan namazların vakitleri, Kıblenin yönü, Ramazan ayının başlaması ve sona ermesi, ayın ve yıldızların duruşlarını titizlikle belirlemeyi gerektirmekteydi Bu sebeple Müslümanlar gözlemleme ve yön belirleme aletlerini icat etmeye başladılar Bundan dolayı çoğu yön belirleyici yıldızların isimleri günümüzde Arapçadır Bunlardan bazıları; Acamar, Aldebaran, Altair, Baham, Baten Kaitos, Caph, Dabih Edasich, Furud, Gienah, Hadar, İzar, Jabbah, Keid, Lesath, Mirak, Nashira, Okda, Phad, Rigel, Sadr, Tarf ve Vega

Müslümanların astronomiye bir dizi katkıları olmuş ve buda astronomik saatin gelişimiyle sonuçlanmıştır Dişli takımlı ve çarklı, güneş ve ayın hareketi ile alakalı mekanik takvim Ebu Rayhan alBiruni tarafından 10 asırda icat edilmiştir Taki alDin 15 asırda, buna benzer bir tasarıma dayalı, mekanik saati icat etti

Kıbleyi belirleyebilme gerekliliği, Müslüman gökbilimcilerinin bir araya topladıkları tespitlere dayalı, pusulanın gelişmesine sebep oldu

Müslümanlar ana yönleri, güneyi, kuzeyi, doğuyu ve batıyı, harita ve okyanus haritası üzerinde gösteren pusulayı geliştirdiler

Allah (cc) şöyle buyurmaktadır:

O, kara ve denizin karanlıklarında kendileri ile yol bulasınız diye sizin için yıldızları yaratandır Gerçekten biz, bilen bir toplum için ayetleri geniş geniş açıkladık (Enam 97)

Bu ayet, Müslümanları daha iyi gözlemleme ve yön belirleme aletleri geliştirmeleri yönünde motive etti Bu yüzden günümüzde çoğu yön belirleyici yıldızların isimleri Arapçadır Bu tür aletler dünyayı keşfetmekte kullanıldı; birçok Müslüman coğrafyacı tarafından bunlar, el kitaplarında bir araya toplanıldı

Allah'ın (cc) Kur'anı Kerim'de buyurduğu şu ayet onları stimüle etmişti:

Onları sarsmasın diye yeryüzünde bir takım dağlar diktik Orada geniş geniş yollar açtık; ta ki maksatlarına ulaşsınlar (Enbiya 31)

Önceki Müslümanlar İslam'ın bilim, teknoloji ve sanayide dahil olmak üzere, tüm maddesel meselelere, sadece maddelerin hakikatinin araştırılması ve bunun, insanlığın yaşam standartlarını iyileştirme yönünde nasıl kullanılabileceğini araştırmak olarak baktığını, çok iyi idrak etmişlerdi

Bir çok ülkenin İslam medeniyetine dahil olmasıyla, kentleşme bir dizi gelişmelere yol açtı Müslüman mühendisler, Arap çölündeki su kaynaklarının yetersizliğinin, kanallar kazıp Fırat ve Dicle'den su getirerek, üstesinden geldiler Aynı zamanda Bağdat etrafındaki bataklığı kurutup şehri, sıtma hastalığından kurtarmayı başardılar Müslüman mühendisler su türbününü mükemmelleştirdiler ve kement denilen, dikkatle hazırlanmış, yeraltı su kanalları inşa ettiler Bu, kanalizasyon sistemi, hamamlar, suyu içilebilir olan çeşmeler, suyu içilebilir olan boru suyu kaynakları ve yaygın, özel ve genel tuvalet ve banyo tesisleri dahil, kullanım suyu sistemlerinin gelişmesine yol açtı

Müslüman düşünürler, bilim adamları, mühendisler ve uzmanlar bilime mühim katkılar yaptılar Bu katkılardan birçoğu ileriki zamanlarda Batı tarafından kullanıldı ve Batı'nın da bilime katkıları oldu Evrensel bir mesele olan, bilimin doğası gereği, hiçbir medeniyet onu keşfettiğini iddia edemez Fakat çoğu medeniyetler tarih boyunca, bilime yaptıkları kendi katkılarını belgelemişlerdir Ardından sonraki medeniyetler tarafından eksperimantasyonlar yapıldığında, bu belgeler önbilgi olarak kullanılmıştır

Orta Doğu'da İslam yayılmadan evvel, bölge halkının bilime hiçbir katkısı olmamıştı Aynı halk, İslam'ı kabul ettikten sonra bilime katkılar yaptı ve bu katkılar sonraki nesiller tarafından yeni şeyler icat etmek için kullanılmıştı Ve halen kullanılmaktadır da

İslam bilimsel ilerlemenin önünde bir engel olmaktan çok Müslümanları bilime katkıda bulunmaya iten bir trajektördür

Guns, germs and steelisimli kitabıyla Pulitzer ödülünü kazanmış olan Jared Diamond şöyle dedi: Ortaçağ İslam'ı teknolojik olarak ilerlemişti ve yeniliklere açıktı Okuryazarlık oranı, günümüzün Avrupa'sından çok daha yüksek oranlara ulaşmıştı; klasik Yunan medeniyetinin mirasını öyle bir seviyede asimile ettiler ki, çoğu klasik kitapları Arapça nüshalarıyla biliyoruz Yel değirmeni, trigonometri ve latin yelkenini icat etti Maden biliminde, mekanik ve kimyasal mühendislikte ve sulama metotlarında büyük ilerlemeler yaptı Ortaçağ'da, İslam'dan Avrupa'ya akan teknoloji akımı, Avrupa'dan İslam'a akan teknoloji akımını eziyordu 1500'lü yıllardan sonra bu akımın yönü tersine döndü


ALINTIDIR