iltasyazilim
FD Üye
Kuran ve hadisler lşığında dininden dönmenin hükmü nedir?
İşte cevap
Dininden dönmek yani İslam iken dini terk etmek yani küfre düşmek İrtidâd olarak adlandırılırİrtidâd, sözlükte bir şeyden başka bir şeye dönmek demektir Aynı köktün ismi fail olan mürted sözcüğü ise; İslâm dinini terkedip küfre, dinsizliğe dönmek anlamına gelir İrtidâd küfrün en aşırısı ve en ağırıdır Hanefilere göre mücerred irtidatla, Şafiilere göre ise irtidâdın ölümle birleşmesi halinde önceki ameller boşa gider
Kuranı Kerîmde şöyle buyurulur: Sizden kim dininden döner ve kafir olarak ölürse, işte onların, dünya ve âhirette amelleri boşa gitmiştir İşte Cehennemlikler onlardır Onlar orada ebedî olarak kalacaklardır(elBakara, 2217)
Müslüman olan bir kimse; Allahı inkâr, peygamberleri veya bir peygamberi kabul etmemek veya zina, eşcinsellik, şarap içmek ve zulüm yapmak gibi ittifakla haram olan bir şeyi helal saymak ve yine alışveriş ve evlenmek gibi ittifakla helal olan bir şeyi haram kabul etmek suretiyle dinden çıkar ve mürted hükümlerine tabi olur Yine hakaret için Kuranı yere atmak, bir hadis kitabını pisliğin içine atmak veya putlara ya da güneşe tapmak, kişiyi dinden çıkarır (bk İbnülHümâm, FethulKadîr, IV, 385; eşŞirbînî, Muğnîl Muhtâc, Mısır, ty, IV, 133 vd; eşŞîrâzî, elMühezzeb, II, 288; İbn Kudâme, elMuğnî, 3 Baskı, Kahire 1970, VIII, 123, 131)
İrtidadın geçerli olması için, kendisini dinden çıkaracak sözü söyleyen veya işi yapanın akıllı olması ve bu söz veya fiili kendi iradesiyle yapmış bulunması gerekir
Mürteddin Cezası
İslâm müctehitleri mürteddin öldürülmesi gerektiği konusunda görüş birliği içindedir Delil şu hadislerdir: Dinini değiştiren kimseyi öldürünüz(Buhârî, Cihâd 149, İtisâm, 28, İstitâbe, 2; Ebû Dâvud, Hudûd 1; Tirmizî, Hudûd, 25; Nesaî, Tahrîm,14); Müslüman bir kimsenin kanı ancak üç şeyden birisi ile helal olur Zina eden dul, cana karşılık can ve cemaatten ayrılıp dinini terkeden kimse(Buhârî, Diyât, 6; Müslim, Kasâme, 25, 26; Ebu Davud Hudûd 1)
Hanefilere göre, irtidâd eden kadın öldürülmez, fakat yeniden, İslâma dönünceye veya ölünceye kadar hapsedilir Çünkü o, büyük bir cürüm işlemiş olur Ancak kadınların öldürülmesini Rasûlüllah (sas) yasaklamıştır Temelde, mürteddin öldürülmesi küfrü yüzünden değil, İslâm toplumuna baş kaldırması yüzündendir
Çoğunluk fakihlere göre ise, dinden dönen kadın da öldürülür Çünkü Ümmü Mervân adlı bir kadın İslamı terketmiş, bu haber Hz Peygamber (sas)e ulaşınca, bu kadının tevbeye davet edilmesini bildirmiş, tevbe ederse serbest bırakılmasını, aksi halde öldürülmesini emretmiştir Ancak bu hadisin senedinde zayıflık vardır (bk Zeylaî, NasburRâye, III, 458; eşŞevkânî, NeylülEvtâr VII,192) Yine Hz Peygamber, Muaz b Cebel (ö 18639)i Yemene vali olarak gönderirken ona şöyle buyurmuştur: Herhangi bir erkek İslâmdan dönerse, onu yeniden İslâma çağır, dönerse ne âlâ; aksi halde onun boynunu vur Kadın da dinden dönerse, onu da dine yeniden çağır, dönerse ne âla; aksi halde boynunu vur(Zeylaî, age, III, 457; eşŞevkânî, age, VII,193) İbn Hacer, bu hadisin senedinin hasen olduğunu söylemiştir
Mürteddin öldürülmeden önce tevbeye çağrılması Hanefîlere göre müstehaptır Çünkü bununla yeniden İslâma dönmesi umulur Eğer tevbe etmezse, tevbe edeceği umulur veya kendisi süre istemiş olursa ona üç gün süre verilir Ancak tevbe edeceği umulmaz veya süre istememiş olursa, derhal öldürülür Delil Hz Ömerin uygulamasıdır: Ömer (ra), İslâm ordusundan bir adamın durumunu sordu: İslâma girdikten sonra Allahı inkâr ettiği için onu öldürdükdediler Hz Ömer dedi: Keşke onu bir evde üç gün hapsedip, her gün bir ekmek verseydiniz, belki tevbe ederdi Sonra şöyle dua etti: Allahım! Ben orada yoktum, emir de vermedim, razı da olmadım(Mâlik, Muvatta, Akdiye, 16)
Çoğunluk müctehidlere göre, mürted erkek ve kadının öldürülmeden önce üç kere tevbeye çağrılması vaciptir Delil; Ümmü Mervan hadisi ile Hz Ömerin tevbeye davetin gerekliliğini bildiren ifadeleridir (bk İbn Rüşd, BidâyettilMüctehid, Mısır, ty, II, 448; eşŞirbînî, age,139 vd; İbn Kudâme, elMuğnî, VIII,124 vd; ezZuhayli, age, VI, 186188)
İşte cevap
Dininden dönmek yani İslam iken dini terk etmek yani küfre düşmek İrtidâd olarak adlandırılırİrtidâd, sözlükte bir şeyden başka bir şeye dönmek demektir Aynı köktün ismi fail olan mürted sözcüğü ise; İslâm dinini terkedip küfre, dinsizliğe dönmek anlamına gelir İrtidâd küfrün en aşırısı ve en ağırıdır Hanefilere göre mücerred irtidatla, Şafiilere göre ise irtidâdın ölümle birleşmesi halinde önceki ameller boşa gider
Kuranı Kerîmde şöyle buyurulur: Sizden kim dininden döner ve kafir olarak ölürse, işte onların, dünya ve âhirette amelleri boşa gitmiştir İşte Cehennemlikler onlardır Onlar orada ebedî olarak kalacaklardır(elBakara, 2217)
Müslüman olan bir kimse; Allahı inkâr, peygamberleri veya bir peygamberi kabul etmemek veya zina, eşcinsellik, şarap içmek ve zulüm yapmak gibi ittifakla haram olan bir şeyi helal saymak ve yine alışveriş ve evlenmek gibi ittifakla helal olan bir şeyi haram kabul etmek suretiyle dinden çıkar ve mürted hükümlerine tabi olur Yine hakaret için Kuranı yere atmak, bir hadis kitabını pisliğin içine atmak veya putlara ya da güneşe tapmak, kişiyi dinden çıkarır (bk İbnülHümâm, FethulKadîr, IV, 385; eşŞirbînî, Muğnîl Muhtâc, Mısır, ty, IV, 133 vd; eşŞîrâzî, elMühezzeb, II, 288; İbn Kudâme, elMuğnî, 3 Baskı, Kahire 1970, VIII, 123, 131)
İrtidadın geçerli olması için, kendisini dinden çıkaracak sözü söyleyen veya işi yapanın akıllı olması ve bu söz veya fiili kendi iradesiyle yapmış bulunması gerekir
Mürteddin Cezası
İslâm müctehitleri mürteddin öldürülmesi gerektiği konusunda görüş birliği içindedir Delil şu hadislerdir: Dinini değiştiren kimseyi öldürünüz(Buhârî, Cihâd 149, İtisâm, 28, İstitâbe, 2; Ebû Dâvud, Hudûd 1; Tirmizî, Hudûd, 25; Nesaî, Tahrîm,14); Müslüman bir kimsenin kanı ancak üç şeyden birisi ile helal olur Zina eden dul, cana karşılık can ve cemaatten ayrılıp dinini terkeden kimse(Buhârî, Diyât, 6; Müslim, Kasâme, 25, 26; Ebu Davud Hudûd 1)
Hanefilere göre, irtidâd eden kadın öldürülmez, fakat yeniden, İslâma dönünceye veya ölünceye kadar hapsedilir Çünkü o, büyük bir cürüm işlemiş olur Ancak kadınların öldürülmesini Rasûlüllah (sas) yasaklamıştır Temelde, mürteddin öldürülmesi küfrü yüzünden değil, İslâm toplumuna baş kaldırması yüzündendir
Çoğunluk fakihlere göre ise, dinden dönen kadın da öldürülür Çünkü Ümmü Mervân adlı bir kadın İslamı terketmiş, bu haber Hz Peygamber (sas)e ulaşınca, bu kadının tevbeye davet edilmesini bildirmiş, tevbe ederse serbest bırakılmasını, aksi halde öldürülmesini emretmiştir Ancak bu hadisin senedinde zayıflık vardır (bk Zeylaî, NasburRâye, III, 458; eşŞevkânî, NeylülEvtâr VII,192) Yine Hz Peygamber, Muaz b Cebel (ö 18639)i Yemene vali olarak gönderirken ona şöyle buyurmuştur: Herhangi bir erkek İslâmdan dönerse, onu yeniden İslâma çağır, dönerse ne âlâ; aksi halde onun boynunu vur Kadın da dinden dönerse, onu da dine yeniden çağır, dönerse ne âla; aksi halde boynunu vur(Zeylaî, age, III, 457; eşŞevkânî, age, VII,193) İbn Hacer, bu hadisin senedinin hasen olduğunu söylemiştir
Mürteddin öldürülmeden önce tevbeye çağrılması Hanefîlere göre müstehaptır Çünkü bununla yeniden İslâma dönmesi umulur Eğer tevbe etmezse, tevbe edeceği umulur veya kendisi süre istemiş olursa ona üç gün süre verilir Ancak tevbe edeceği umulmaz veya süre istememiş olursa, derhal öldürülür Delil Hz Ömerin uygulamasıdır: Ömer (ra), İslâm ordusundan bir adamın durumunu sordu: İslâma girdikten sonra Allahı inkâr ettiği için onu öldürdükdediler Hz Ömer dedi: Keşke onu bir evde üç gün hapsedip, her gün bir ekmek verseydiniz, belki tevbe ederdi Sonra şöyle dua etti: Allahım! Ben orada yoktum, emir de vermedim, razı da olmadım(Mâlik, Muvatta, Akdiye, 16)
Çoğunluk müctehidlere göre, mürted erkek ve kadının öldürülmeden önce üç kere tevbeye çağrılması vaciptir Delil; Ümmü Mervan hadisi ile Hz Ömerin tevbeye davetin gerekliliğini bildiren ifadeleridir (bk İbn Rüşd, BidâyettilMüctehid, Mısır, ty, II, 448; eşŞirbînî, age,139 vd; İbn Kudâme, elMuğnî, VIII,124 vd; ezZuhayli, age, VI, 186188)