kadınların eşleri uzerindeki hakları,
kadının kocası uzerindeki hakları,
islamda kadının kocası uzerindeki hakları nelerdir?
Allahu Zulcelal ayeti kerimede şoyle buyurmuştur;
Ey iman edenler Onlarla (kadınlarınızla) iyi gecinin Olabilir ki, birşey sizin hosunuza gitmez de Allah onda bircok hayır takdir etmiş bulunur
(Nisa; 19)
Zevcenin maddi ihtiyaclarını karşılamak, maişetini temin etmek erkeğine aittir
Hz Aişe (ra)den rivayet edilen bir hadisi şerifte HzPeygamber (asv) şoyle buyurmuştur;
Sizin en hayırlınız, ailesine karşı en hayırlı olnınızdırBen aileme karşı sizin en hayırlınızım(ibni Mace, Hakim)
Peygamber Efendimiz (asv) şoyle buyurmuştur:
Mu'min bir erkek, mumine bir kadına kızıp darılmasın Eğer onun bir huyundan hoşlanmazsa, başka, huyundan memnun kalabilir(Muslim)
iyi niyetli, ulfet edilir insan, kendi zevcesinde hoşuna gidecek nice meziyetler bulabilir Ayıp aramaya değil, meziyet aramaya bakmalıdır Marifet iltifata tabidir iltifatsız marifet, zayidir
Kadının, kocasının kendisi ile meşgul olmasını istemesi hakkıdır Bunu devamlı ister Buna ruhen muhtactır Onun icin erkek; sevgi, nezaket, unsiyet, ikram, ihsan, şefkat ve merhamet gibi guzel islam ahlakını, hic esirgemeden ailesine gostermelidir Bunlar unsiyetin şartlarından, saadetin anahtarlarındandır
Olur olmaz şeyler icin kadına darılmak, konuşmamak islam dininde men edilmiştir
Birbirini garip tecessuslerle, bir konuda aşırı titizlik gostererek sıkıştırmak uzuntu verir iyilik ve husnu zan varken kotuluğe, sui zana duşmek doğru değildir Hele murid olmuş bir kişinin edep olarak iyiliği şecmesi, seyri sulukunda tekamulunu gosterir Huzurunu arttırır
Aile sırları asla dışarıya ifşa edilmez Nitekim Peygamber Efendimiz (sav) şoyle buyurmuştur;
Kıyamet gununde Allah nezdinde en kotu bir mevkide bulunan insanlardan biri de ailenin mahrem munasebetlerini, sırlarını ifşa eden kimsedir (Muslim)
Ailenin ilminin, ahlakının, ameli salihasının yukselmesine calışmak adabtandır Sıhhatini, hava almasını, meşru olan eğlenme ve dinlenmesini temin etmek de yine erkeğe duşen vazife ve adabtandır
Hanımının hizmetlerini takdir etmek, yorgunluğunu giderecek soz soylemek; seveceği şeyleri almak; onu neşelendirecek işler yapmak; soz verdiği vakitte gelmek; farz ve sunnet olan hukukuna riayet etmek; erkeğin kendisi icin mubah olsa da ailenin intizarda kalmasına, beklemesine, merak ve uzulmesine asla meydan vermemek olgun bir musluman erkeğin vazifesidir
Kadının erkek uzerindeki hakları
1 Mehir hakkı,
2 Her turlu masraflarının karşılanması Kadının zengin veya fakir olması bu hakkı acısından fark etmez
3 Can guvenliğinin sağlanması ve bunun icin gerekli, emniyetli bir evin acılması,
4 Gun icinde uygun saatlerde kendisiyle baş başa kalınarak rahatlatıcı sohbetler yapılması, sevgisine karşılık gormesi,
5 Cocuk terbiyesinin gonullu paylaşımına yardımcı olunması, başardığı işler icin takdir ve teşekkur gormesi,
6 Ozel hayatında kendisine zaman ayırıp suslenmesine, giyinmesine maddi ve manevi destek verilmesi,
7 İzni olmadan ailenin sorumluluğunu ona bırakıp şehir dışına seyahate cıkmamak,
8 Kadının onayı olmadan cinsel korunma yapılmaması,
9 Dinlenme, gezinme, eğlenme ihtiyaclarını aile birlikteliğiyle karşılamak
10 Kadının eğitimi yarım kalmışsa tamamlatmak, gerekli guncel bilgilerden uzak tutmamak
11 Becerilerinin geliştirilmesine imkan vermek, bu konuda eğitim almak istediğinde eğitim imkanı tanımak
12 Uzerine aldığı sorumluluklarda ona guvenmek, kararlarına saygılı olmak
Ustunluk takvadadır
İslam, kadını erkeğin altında veya ustunde tutmaz Erkekle aynı sorumlulukları kadında taşır Kadınla erkek birbirini tamamlayan unsurlar olarak gorulur
Kadının kocası ustundeki hakları
Hanımının guzel huylu olmasını isteyen, once kendisi guzel huylu olmalıdır! Kuranı kerimde, insana gelen musibetlerin, gunahları sebebiyle geldiği bildirilmektedir O halde, dinimizin emir ve yasaklarına riayet eden, hanımı ile iyi gecinir
Fudayl bin Iyad hazretleri buyuruyor ki:
(Dine uygun olmayan bir iş yaptığımı, hanımımın huysuzluğundan anlardım Hemen o işime tevbe ettiğim zaman, hanımımın huysuzluğu da giderdi Boylece tevbemin kabul edildiğini de anlardım)
Aliyyul Havas hazretlerine hanımı kusmuştu Hanımı, kocasına muhalefet etmek icin ayrı testi, ayrı bardak kullanıyordu Aliyyul Havas hazretleri, bir gun yanlışlıkla hanımının testisinden su icince, hanımı hemen testiyi kırmıştı Hazret, Testiyi nicin kırdın? bile dememiş, hicbir şey olmamış gibi davranmıştı
Osman elHattab hazretlerinin komşusu, Nureddin Şuni efendi anlatır: Bir gece dışarı cıktım eski bir hasıra sarılı birinin dışarıda yattığını gorup (Sen kimsin, burada nicin yatıyorsun?) dedim (Komşu ben Osman elHattabım Oğlumun annesi, beni evden kovduğu icin sokağa cıktım, onun kızgınlığı gidinceye kadar burada yatmaya karar verdim) dedi
Huysuz hanım
İbni Ebil Hamayili Sevri hazretlerinin hanımı huysuzdu Kocasına ağzına geleni soyler, onu rahat bırakmazdı O mubarek zat da hep sabrederdi Yine bir gun hanımının yaptığı huzursuzluktan kurtulmak icin ucarak kacmıştı Hanımı arkasından bakıp, (Hele şuna bak, ucup kacmakla elimden kurtulacağını sanıyor) diye soylenmişti Bizim gibilerin ucması mumkun olmayacağına gore, kacmak suretiyle kavgadan, munakaşadan uzak durmaya calışmalıyız Haklı olduğumuzu ispata kalkışmamalıyız!
Hadisi şeriflerde buyuruldu ki:
(Bir mumin, hanımına kızmasın! Kotu huyu varsa, iyi huyu da olur) Muslim
(Kadın, zayıf yaratılışlıdır Zayıflığını susarak yenin! Evdeki kusurlarını gormemeye calışın!) İbni Lal
(Muslumanların iman yonunden en ustunu, ahlakı en guzel olanı, hanımına, en iyi, en lutufkar davranandır) Tirmizi
(Muslumanların en iyisi, en faydalısı, hanımına en iyi, en faydalı olandır Sizin aranızda hanımına karşı en iyi, en hayırlı, en faydalı olan benim) Nesai
(Hanımının ve cocuklarının haklarını ifa etmeyenin namazları, orucları kabul olmaz) Murşidunnisa
(Kocası razı oluncaya kadar, kadının namazları ve hicbir iyiliği kabul olmaz) Taberani
(Namazları kabul olmaz) demek, namaz borcundan kurtulur, fakat namaz kılmakla meydana gelecek buyuk sevaba kavuşamaz demektir Namazı boşa gider demek değildir Bir kadından kocası razı olmazsa, kadın, gunahının cezasını cektikten sonra, Cennete girer Cennete sadece kafirler girmez
Muslumanın gunahı cok olsa da, sonunda mutlaka Cennete girer Kuranı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(İyi kadınlar, Allaha itaat eder ve kocalarının haklarını gozetir Kocaları yokken, onların namuslarını ve mallarını, Allahın yardımı ile korurlar)
Nisa 34
Eve gelince hanımına selam verip hatırını sormalı, uzuntu ve sevincine ortak olmalıdır Cunku, o başkalarından umitsiz ve yalnız kendisine alışmış bulunan dostu, dert ortağı, kendini neşelendiricisi, cocuklarının yetiştiricisi ve ceşitli ihtiyaclarının gidericisidir Hadisi şeriflerde buyuruluyor ki:
(Haksız olarak hanımını dovenin, Kıyamette hasmı ben olurum Hanımını doven, Allah ve Resulune asi olur) RNasıhin
(Kadınlarınıza eziyet etmeyin! Onlar, Allahu tealanın sizlere emanetidir Onlara yumuşak olun, iyilik edin!) Muslim
(Hanımına guler yuzle bakan erkeğin defterine bir kole azat etmiş sevabı yazılır) RNasıhin
(Hanımı ile iyi gecinip şakalaşanı Allahu teala sever, rızklarını artırır) İLal
Kadınların calışması
(Bir kadının; ana, baba ve mahrem akrabası yok ise veya mevcut olup fakir iseler, kimse buna bakmıyorsa, devlet de yardım etmiyorsa, bu kadın, kendinin, cocuklarının ve hastalık, ihtiyarlık sebebi ile calışamayan fakir ana babasının nafakalarını temin etmek icin calışmak zorundadır Erkekle karışık olmayan kadın işlerinde calışır Erkek bulunmayan iş yok ise, sıhhatini, dinini, namusunu, Muslumanlık haysiyetini ve şerefini koruyacak kadar farz olan nafakayı kazanmak icin, yabancı erkeklerin bulunduğu yerde ortulu olarak calışması caiz olur Bu nafakayı kazanmasında mani olunması, ikrah olur Boyle ihtiyactan fazla, orada kalması caiz olmaz
Calışırken, başını, kollarını acması icin zorlarlarsa, acmazsan burada calışma derlerse, ortulu olarak calışacak başka yer bulamayınca, kolları acık calışması, İmamı Ebu Yusuf kavline gore caiz olur Kadının kulaklarından sarkan saclarını ortmesi farz değildir diyen alimler de mevcuttur Harac olduğu zaman, bu zayıf kavil ile amel etmek caiz olur Başında bulunan sacları ortmenin farz olduğu sozbirliği ile bildirildi ise de, kulaklardan sarkan sacların acılması, zorlanmak sebebi ile caiz olur
Boyle zorlanan kadın, her zaman, erkekle karışık olmayan veya ortulu calışacak yer aramalıdır Bulunca, orada calışması lazım olur Saclarını, kollarını sokakta, gidip gelirken ortmelidir Musluman erkekle evlenince, bunun nafakasını kocası temin etmeye mecburdur Zengin olmadığı icin, anasına, babasına ve cocuklarına nafaka vermesi lazım gelmez ise de, kocasının izni ile calışıp onlara bakması lazımdır)
Dinimizde kadın, gecim derdinden, duşuncesinden muaf tutulmuştur O, calışarak, didinerek para kazanmaya mecbur değildir Her şeyi onun ayağına getirmek mecburiyeti vardır Dinimiz ona bu kıymeti vermiştir
Musluman kadın ticaret, fen, sanat ve ziraat ile uğraşmaya mecbur değil ise de, bunlarla meşgul olması, para kazanması gunah değildir, kendi isteği ile calışabilir
Yalnız, bunlarla meşgul olurken, haramlardan sakınması şarttır Haram işleyerek iş yapılamadığı gibi, ibadet de yapılamaz
kadının kocası uzerindeki hakları,
islamda kadının kocası uzerindeki hakları nelerdir?
Allahu Zulcelal ayeti kerimede şoyle buyurmuştur;
Ey iman edenler Onlarla (kadınlarınızla) iyi gecinin Olabilir ki, birşey sizin hosunuza gitmez de Allah onda bircok hayır takdir etmiş bulunur
(Nisa; 19)
Zevcenin maddi ihtiyaclarını karşılamak, maişetini temin etmek erkeğine aittir
Hz Aişe (ra)den rivayet edilen bir hadisi şerifte HzPeygamber (asv) şoyle buyurmuştur;
Sizin en hayırlınız, ailesine karşı en hayırlı olnınızdırBen aileme karşı sizin en hayırlınızım(ibni Mace, Hakim)
Peygamber Efendimiz (asv) şoyle buyurmuştur:
Mu'min bir erkek, mumine bir kadına kızıp darılmasın Eğer onun bir huyundan hoşlanmazsa, başka, huyundan memnun kalabilir(Muslim)
iyi niyetli, ulfet edilir insan, kendi zevcesinde hoşuna gidecek nice meziyetler bulabilir Ayıp aramaya değil, meziyet aramaya bakmalıdır Marifet iltifata tabidir iltifatsız marifet, zayidir
Kadının, kocasının kendisi ile meşgul olmasını istemesi hakkıdır Bunu devamlı ister Buna ruhen muhtactır Onun icin erkek; sevgi, nezaket, unsiyet, ikram, ihsan, şefkat ve merhamet gibi guzel islam ahlakını, hic esirgemeden ailesine gostermelidir Bunlar unsiyetin şartlarından, saadetin anahtarlarındandır
Olur olmaz şeyler icin kadına darılmak, konuşmamak islam dininde men edilmiştir
Birbirini garip tecessuslerle, bir konuda aşırı titizlik gostererek sıkıştırmak uzuntu verir iyilik ve husnu zan varken kotuluğe, sui zana duşmek doğru değildir Hele murid olmuş bir kişinin edep olarak iyiliği şecmesi, seyri sulukunda tekamulunu gosterir Huzurunu arttırır
Aile sırları asla dışarıya ifşa edilmez Nitekim Peygamber Efendimiz (sav) şoyle buyurmuştur;
Kıyamet gununde Allah nezdinde en kotu bir mevkide bulunan insanlardan biri de ailenin mahrem munasebetlerini, sırlarını ifşa eden kimsedir (Muslim)
Ailenin ilminin, ahlakının, ameli salihasının yukselmesine calışmak adabtandır Sıhhatini, hava almasını, meşru olan eğlenme ve dinlenmesini temin etmek de yine erkeğe duşen vazife ve adabtandır
Hanımının hizmetlerini takdir etmek, yorgunluğunu giderecek soz soylemek; seveceği şeyleri almak; onu neşelendirecek işler yapmak; soz verdiği vakitte gelmek; farz ve sunnet olan hukukuna riayet etmek; erkeğin kendisi icin mubah olsa da ailenin intizarda kalmasına, beklemesine, merak ve uzulmesine asla meydan vermemek olgun bir musluman erkeğin vazifesidir
Kadının erkek uzerindeki hakları
1 Mehir hakkı,
2 Her turlu masraflarının karşılanması Kadının zengin veya fakir olması bu hakkı acısından fark etmez
3 Can guvenliğinin sağlanması ve bunun icin gerekli, emniyetli bir evin acılması,
4 Gun icinde uygun saatlerde kendisiyle baş başa kalınarak rahatlatıcı sohbetler yapılması, sevgisine karşılık gormesi,
5 Cocuk terbiyesinin gonullu paylaşımına yardımcı olunması, başardığı işler icin takdir ve teşekkur gormesi,
6 Ozel hayatında kendisine zaman ayırıp suslenmesine, giyinmesine maddi ve manevi destek verilmesi,
7 İzni olmadan ailenin sorumluluğunu ona bırakıp şehir dışına seyahate cıkmamak,
8 Kadının onayı olmadan cinsel korunma yapılmaması,
9 Dinlenme, gezinme, eğlenme ihtiyaclarını aile birlikteliğiyle karşılamak
10 Kadının eğitimi yarım kalmışsa tamamlatmak, gerekli guncel bilgilerden uzak tutmamak
11 Becerilerinin geliştirilmesine imkan vermek, bu konuda eğitim almak istediğinde eğitim imkanı tanımak
12 Uzerine aldığı sorumluluklarda ona guvenmek, kararlarına saygılı olmak
Ustunluk takvadadır
İslam, kadını erkeğin altında veya ustunde tutmaz Erkekle aynı sorumlulukları kadında taşır Kadınla erkek birbirini tamamlayan unsurlar olarak gorulur
Kadının kocası ustundeki hakları
Hanımının guzel huylu olmasını isteyen, once kendisi guzel huylu olmalıdır! Kuranı kerimde, insana gelen musibetlerin, gunahları sebebiyle geldiği bildirilmektedir O halde, dinimizin emir ve yasaklarına riayet eden, hanımı ile iyi gecinir
Fudayl bin Iyad hazretleri buyuruyor ki:
(Dine uygun olmayan bir iş yaptığımı, hanımımın huysuzluğundan anlardım Hemen o işime tevbe ettiğim zaman, hanımımın huysuzluğu da giderdi Boylece tevbemin kabul edildiğini de anlardım)
Aliyyul Havas hazretlerine hanımı kusmuştu Hanımı, kocasına muhalefet etmek icin ayrı testi, ayrı bardak kullanıyordu Aliyyul Havas hazretleri, bir gun yanlışlıkla hanımının testisinden su icince, hanımı hemen testiyi kırmıştı Hazret, Testiyi nicin kırdın? bile dememiş, hicbir şey olmamış gibi davranmıştı
Osman elHattab hazretlerinin komşusu, Nureddin Şuni efendi anlatır: Bir gece dışarı cıktım eski bir hasıra sarılı birinin dışarıda yattığını gorup (Sen kimsin, burada nicin yatıyorsun?) dedim (Komşu ben Osman elHattabım Oğlumun annesi, beni evden kovduğu icin sokağa cıktım, onun kızgınlığı gidinceye kadar burada yatmaya karar verdim) dedi
Huysuz hanım
İbni Ebil Hamayili Sevri hazretlerinin hanımı huysuzdu Kocasına ağzına geleni soyler, onu rahat bırakmazdı O mubarek zat da hep sabrederdi Yine bir gun hanımının yaptığı huzursuzluktan kurtulmak icin ucarak kacmıştı Hanımı arkasından bakıp, (Hele şuna bak, ucup kacmakla elimden kurtulacağını sanıyor) diye soylenmişti Bizim gibilerin ucması mumkun olmayacağına gore, kacmak suretiyle kavgadan, munakaşadan uzak durmaya calışmalıyız Haklı olduğumuzu ispata kalkışmamalıyız!
Hadisi şeriflerde buyuruldu ki:
(Bir mumin, hanımına kızmasın! Kotu huyu varsa, iyi huyu da olur) Muslim
(Kadın, zayıf yaratılışlıdır Zayıflığını susarak yenin! Evdeki kusurlarını gormemeye calışın!) İbni Lal
(Muslumanların iman yonunden en ustunu, ahlakı en guzel olanı, hanımına, en iyi, en lutufkar davranandır) Tirmizi
(Muslumanların en iyisi, en faydalısı, hanımına en iyi, en faydalı olandır Sizin aranızda hanımına karşı en iyi, en hayırlı, en faydalı olan benim) Nesai
(Hanımının ve cocuklarının haklarını ifa etmeyenin namazları, orucları kabul olmaz) Murşidunnisa
(Kocası razı oluncaya kadar, kadının namazları ve hicbir iyiliği kabul olmaz) Taberani
(Namazları kabul olmaz) demek, namaz borcundan kurtulur, fakat namaz kılmakla meydana gelecek buyuk sevaba kavuşamaz demektir Namazı boşa gider demek değildir Bir kadından kocası razı olmazsa, kadın, gunahının cezasını cektikten sonra, Cennete girer Cennete sadece kafirler girmez
Muslumanın gunahı cok olsa da, sonunda mutlaka Cennete girer Kuranı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(İyi kadınlar, Allaha itaat eder ve kocalarının haklarını gozetir Kocaları yokken, onların namuslarını ve mallarını, Allahın yardımı ile korurlar)
Nisa 34
Eve gelince hanımına selam verip hatırını sormalı, uzuntu ve sevincine ortak olmalıdır Cunku, o başkalarından umitsiz ve yalnız kendisine alışmış bulunan dostu, dert ortağı, kendini neşelendiricisi, cocuklarının yetiştiricisi ve ceşitli ihtiyaclarının gidericisidir Hadisi şeriflerde buyuruluyor ki:
(Haksız olarak hanımını dovenin, Kıyamette hasmı ben olurum Hanımını doven, Allah ve Resulune asi olur) RNasıhin
(Kadınlarınıza eziyet etmeyin! Onlar, Allahu tealanın sizlere emanetidir Onlara yumuşak olun, iyilik edin!) Muslim
(Hanımına guler yuzle bakan erkeğin defterine bir kole azat etmiş sevabı yazılır) RNasıhin
(Hanımı ile iyi gecinip şakalaşanı Allahu teala sever, rızklarını artırır) İLal
Kadınların calışması
(Bir kadının; ana, baba ve mahrem akrabası yok ise veya mevcut olup fakir iseler, kimse buna bakmıyorsa, devlet de yardım etmiyorsa, bu kadın, kendinin, cocuklarının ve hastalık, ihtiyarlık sebebi ile calışamayan fakir ana babasının nafakalarını temin etmek icin calışmak zorundadır Erkekle karışık olmayan kadın işlerinde calışır Erkek bulunmayan iş yok ise, sıhhatini, dinini, namusunu, Muslumanlık haysiyetini ve şerefini koruyacak kadar farz olan nafakayı kazanmak icin, yabancı erkeklerin bulunduğu yerde ortulu olarak calışması caiz olur Bu nafakayı kazanmasında mani olunması, ikrah olur Boyle ihtiyactan fazla, orada kalması caiz olmaz
Calışırken, başını, kollarını acması icin zorlarlarsa, acmazsan burada calışma derlerse, ortulu olarak calışacak başka yer bulamayınca, kolları acık calışması, İmamı Ebu Yusuf kavline gore caiz olur Kadının kulaklarından sarkan saclarını ortmesi farz değildir diyen alimler de mevcuttur Harac olduğu zaman, bu zayıf kavil ile amel etmek caiz olur Başında bulunan sacları ortmenin farz olduğu sozbirliği ile bildirildi ise de, kulaklardan sarkan sacların acılması, zorlanmak sebebi ile caiz olur
Boyle zorlanan kadın, her zaman, erkekle karışık olmayan veya ortulu calışacak yer aramalıdır Bulunca, orada calışması lazım olur Saclarını, kollarını sokakta, gidip gelirken ortmelidir Musluman erkekle evlenince, bunun nafakasını kocası temin etmeye mecburdur Zengin olmadığı icin, anasına, babasına ve cocuklarına nafaka vermesi lazım gelmez ise de, kocasının izni ile calışıp onlara bakması lazımdır)
Dinimizde kadın, gecim derdinden, duşuncesinden muaf tutulmuştur O, calışarak, didinerek para kazanmaya mecbur değildir Her şeyi onun ayağına getirmek mecburiyeti vardır Dinimiz ona bu kıymeti vermiştir
Musluman kadın ticaret, fen, sanat ve ziraat ile uğraşmaya mecbur değil ise de, bunlarla meşgul olması, para kazanması gunah değildir, kendi isteği ile calışabilir
Yalnız, bunlarla meşgul olurken, haramlardan sakınması şarttır Haram işleyerek iş yapılamadığı gibi, ibadet de yapılamaz