iltasyazilim
FD Üye
İSLÂM'DA SEÇİLMİŞ TEMEL İNSAN HAKLARI İLKELERİ 1
1 İnsanı2 ve evrendeki her şeyi, yüce Allah yaratmıştır3 Onun ilmi4 , kudreti5 ve iradesi6 her şeyi kuşatmıştır
2 İnsan, varlık içinde en güzel biçimde yaratılmış7 ; bitki ve hayvanlardan farklı olarak, akıl, irade ve muhakeme gücüyle donatılmış ve bunun sonucunda o, bazı görev ve sorumluluklara8 konu olmuştur
3 İnsan, hür, günahsız9 ve bazı özelliklere sahip10 olarak doğar
4 İnsanın fizik varlığı dokunulmazdır; ona yapılacak her türlü saldırı, suç olup cezayı gerektirir 11
5 İnsanın manevî valığını oluşturan kişiliğine, toplumdaki yeri ve onuruna yönelik, aşağılama, hakaret ve iftira gibi bütün saldırılar yasaklanmıştır 12
6 İnsanlar arasında şeref ve üstünlük; ırk, cinsiyet ve soya değil, takva ölçüsüne bağlanmıştır 13 Takva derecesini de ancak Allah bilir
7 Suçu kim işlemişse, o ceza görür Böylece cezada kişisellik, temel bir kuraldır 14
8 Yargılama olmaksızın kimseye ceza verilemez 15 Kişisel ve yargısız infaz, yasaklanmıştır 16
9 İşverenin işçisini, amirin memurunu ya da güçlünün güçsüzü, kurallara aykırı olarak çalıştırması, hakkını gasp etmesi, ezmesi, sömürmesi gibi eylemler, kul hakkı çerçevesinde maddî17 ve manevî18 yaptırımlara bağlanmıştır
10 Kadın ve erkek, ailenin iki temel taşı olup birbirlerine karşı görev ve yükümlülükleri19 vardır Erkek, kadının nafakasını sağlamak zorundadır20 Bu konuda erkek, hanımını çalışmaya zorlayamaz Eğer kadın çalışır para kazanırsa, çalıştığı kendisinin olur Bu durumda İslâm ailesinde kadın ve erkek arasında mal ayrılığı prensipi vardır Ancak bu prensip, gönül rızası ile parasını veya malını karşı tarafa vermeye engel değildir
11 Her türlü zulüm21 , işkence22 ve terör şiddetle yasaklanmıştır Hatta zararlı olsa dahi, hiçbir hayvan, ateşe atılarak23 , suda boğularak veya işkence edilerek öldürülemez 24
12 İnsan haklarını ihlâlle ilgili yaptırımlar, yargı25 , örfâdetler26 ve ahirete27 ait olmak üzere, üç grupta düzenlenmiştir
13 Kadın ve erkek her müslüman, ilim öğrenmekle yükümlüdür28
14 Adalet, hukuk önünde, zengin fakir, güçlü güçsüz, rutbeli rutbesiz farkı gözetilmeksizin herkesin hakkını yerli yerinde almasını sağlayan bir mekanizma olarak çalışır29 Adaletin olmadığı yerde, zulüm30 vardır Mülk sahibinin mülkünde dilediği tasarrufu yapması31 ya da ihsanda32 bulunması, adalete aykırı değildir
15 İnsanın bütün organları (eti, kemikleri de dahil) ve kanı; hiç kimse tarafından, ticaret metaı olarak, alınamaz ve satılamaz33 Ancak zaruret olunca; kan vermek, diri veya ölü kişiden organ nakli caizdir 34
16 Ölen kimseye yapılması gereken görevler arasında, dine uygun şekilde yıkamak , kefenlemek35, cenaze namazını kılmak36 , defnetmekgömmek ve günahlarının affı için dua etmek37 gelmektedir Bunlar, ona saygıyı ifade eder İbadet, ancak Allah'a yapıldığı halde38 , saygı, insan olmanın gereği; diriye, ölüye, kişilere, mübarek yerlere, hatta hayvanlara karşı sevgi ve iyilik duygusunun belirtisi bir davranış olarak ortaya çıkar Bir kimseyi sevmek ve onun hakkında iyi duygular beslemek, ona tapmak değildir Bu, şirk olarak nitelendirilmez Diri için de ölü için de durum aynıdır Şirk ile dinî sosyal yaşantı birbirinden farklıdır
Ölünün arkasından konuşmak39 , gereksiz yere mezar açmak, mezar üstüne oturmak40 , üzerinden yol geçirmek, ister Müslüman ister gayri müslim olsun kemiklerini kırmak41 , ölüye saygısızlığın bir sonucudur
17 Kimse kendisinin (intihar)42 veya rızası olsa bile başkasının canını almaya hak sahibi değildir
18 İslâm'da kadın erkek arasında cinsel ilişkilerin meşruluğu, nikâh akdine bağlanmıştır43 Nikâhsız cinsel beraberlikler, isteğe bağlı olsa dahi, meşru sayılmaz44 Ücret karşılığı geçici nikâhlar (mut'a) da yasaklanmıştır45 Bu konudaki yaptırımların hedefi, nesli, diğer bir deyimle çocuğun babasını belirleyerek, genel ahlâkı korumaktır
1 İnsanı2 ve evrendeki her şeyi, yüce Allah yaratmıştır3 Onun ilmi4 , kudreti5 ve iradesi6 her şeyi kuşatmıştır
2 İnsan, varlık içinde en güzel biçimde yaratılmış7 ; bitki ve hayvanlardan farklı olarak, akıl, irade ve muhakeme gücüyle donatılmış ve bunun sonucunda o, bazı görev ve sorumluluklara8 konu olmuştur
3 İnsan, hür, günahsız9 ve bazı özelliklere sahip10 olarak doğar
4 İnsanın fizik varlığı dokunulmazdır; ona yapılacak her türlü saldırı, suç olup cezayı gerektirir 11
5 İnsanın manevî valığını oluşturan kişiliğine, toplumdaki yeri ve onuruna yönelik, aşağılama, hakaret ve iftira gibi bütün saldırılar yasaklanmıştır 12
6 İnsanlar arasında şeref ve üstünlük; ırk, cinsiyet ve soya değil, takva ölçüsüne bağlanmıştır 13 Takva derecesini de ancak Allah bilir
7 Suçu kim işlemişse, o ceza görür Böylece cezada kişisellik, temel bir kuraldır 14
8 Yargılama olmaksızın kimseye ceza verilemez 15 Kişisel ve yargısız infaz, yasaklanmıştır 16
9 İşverenin işçisini, amirin memurunu ya da güçlünün güçsüzü, kurallara aykırı olarak çalıştırması, hakkını gasp etmesi, ezmesi, sömürmesi gibi eylemler, kul hakkı çerçevesinde maddî17 ve manevî18 yaptırımlara bağlanmıştır
10 Kadın ve erkek, ailenin iki temel taşı olup birbirlerine karşı görev ve yükümlülükleri19 vardır Erkek, kadının nafakasını sağlamak zorundadır20 Bu konuda erkek, hanımını çalışmaya zorlayamaz Eğer kadın çalışır para kazanırsa, çalıştığı kendisinin olur Bu durumda İslâm ailesinde kadın ve erkek arasında mal ayrılığı prensipi vardır Ancak bu prensip, gönül rızası ile parasını veya malını karşı tarafa vermeye engel değildir
11 Her türlü zulüm21 , işkence22 ve terör şiddetle yasaklanmıştır Hatta zararlı olsa dahi, hiçbir hayvan, ateşe atılarak23 , suda boğularak veya işkence edilerek öldürülemez 24
12 İnsan haklarını ihlâlle ilgili yaptırımlar, yargı25 , örfâdetler26 ve ahirete27 ait olmak üzere, üç grupta düzenlenmiştir
13 Kadın ve erkek her müslüman, ilim öğrenmekle yükümlüdür28
14 Adalet, hukuk önünde, zengin fakir, güçlü güçsüz, rutbeli rutbesiz farkı gözetilmeksizin herkesin hakkını yerli yerinde almasını sağlayan bir mekanizma olarak çalışır29 Adaletin olmadığı yerde, zulüm30 vardır Mülk sahibinin mülkünde dilediği tasarrufu yapması31 ya da ihsanda32 bulunması, adalete aykırı değildir
15 İnsanın bütün organları (eti, kemikleri de dahil) ve kanı; hiç kimse tarafından, ticaret metaı olarak, alınamaz ve satılamaz33 Ancak zaruret olunca; kan vermek, diri veya ölü kişiden organ nakli caizdir 34
16 Ölen kimseye yapılması gereken görevler arasında, dine uygun şekilde yıkamak , kefenlemek35, cenaze namazını kılmak36 , defnetmekgömmek ve günahlarının affı için dua etmek37 gelmektedir Bunlar, ona saygıyı ifade eder İbadet, ancak Allah'a yapıldığı halde38 , saygı, insan olmanın gereği; diriye, ölüye, kişilere, mübarek yerlere, hatta hayvanlara karşı sevgi ve iyilik duygusunun belirtisi bir davranış olarak ortaya çıkar Bir kimseyi sevmek ve onun hakkında iyi duygular beslemek, ona tapmak değildir Bu, şirk olarak nitelendirilmez Diri için de ölü için de durum aynıdır Şirk ile dinî sosyal yaşantı birbirinden farklıdır
Ölünün arkasından konuşmak39 , gereksiz yere mezar açmak, mezar üstüne oturmak40 , üzerinden yol geçirmek, ister Müslüman ister gayri müslim olsun kemiklerini kırmak41 , ölüye saygısızlığın bir sonucudur
17 Kimse kendisinin (intihar)42 veya rızası olsa bile başkasının canını almaya hak sahibi değildir
18 İslâm'da kadın erkek arasında cinsel ilişkilerin meşruluğu, nikâh akdine bağlanmıştır43 Nikâhsız cinsel beraberlikler, isteğe bağlı olsa dahi, meşru sayılmaz44 Ücret karşılığı geçici nikâhlar (mut'a) da yasaklanmıştır45 Bu konudaki yaptırımların hedefi, nesli, diğer bir deyimle çocuğun babasını belirleyerek, genel ahlâkı korumaktır