İslamın Kaynakları

İslam dininin dünya ve ahiretle ilgili işleri dört kaynaktan elde edilir Bunlara şer’i deliller denir Bu dört kaynak sırasıyla şöyledir:

1 KİTAP:

Cenabı Allah’ın son olarak Peygamber Efendimize vahiy yolu ile indirdiği Kur’an’ı Kerimdir Kur’an’da hiç bir şey eksik bırakılmamıştır Kur’an sadece iman ve ibadetlerden bahseden din kitabı değildir Kur’an, insanlar ve toplumlar arası ilişkileri düzenleyici hükümler içeren son kutsal kitaptır

Kur’an şu ayetle bunu teyit eder:

“Kitapta hiçbir şeyi eksik etmedik (En’am suresi:38)

Kur’an her asra, her topluma; bedevisinden medenisine herkese cevap verecek güçtedir Bu güne kadar çağları arkasından sürüklemiş bir kitaptır İlmin ilerlemesi, icat ve buluşlar karşısında hiçbir zaman aciz kalmamıştır Bundan sonra da kalmayacaktır Hükmü kıyamete kadar bakidir


2 SÜNNET:

Sünnet, Peygamber Efendimizin sözleri, işleri ve sükut etmeleridir

Sünnet, Kur’an’dan sonra ikinci kaynaktır Kimse “bize Kur’an yeter diyemez Çünkü her şeyi apaçık Kur’an’da bulamayabiliriz O zaman sünnete bakarız Çünkü sünnet Kur’an’ın açıklaması durumundadır

Sünnet olmadan Kur’an’ı ne tam olarak anlayabiliriz, ne de yaşayabiliriz

Hz Peygambere tabi olmayı, sünnetine uymayı Cenabı Allah emretmektedir

Kur’an’da şöyle buyrulur:

“ Peygamber size ne getirdiyse onu alın; size neyi yasaklamışsa, ondan uzak durun (Haşr:7)

Bir de Kur’an’da olmayıp da Hz Peygamberin emrettiği veya yasakladığı şeyler vardır Mesela; yırtıcı kuşlarla eşek eti Kur’an’da haram kılınanlar arasında yoktur Hz Peygamber haram kılmıştır

Sünneti terk etmek, sünnete itibar etmemek olmaz Peygamber (AS): “ Sünnetimi terk ederseniz sapıttınız gittiniz demektir buyurarak sünneti terk etmenin tehlikesine işaret etmiştir

Bugün hiçbir Müslüman Kur’an’a bakarak ibadetlerin nasıl, ne kadar ve ne zaman yapacağını bulamaz Bunu nerede bulur? Sünnette bulur, Peygamberin yaşayışında bulur

Sünnete uyan sapıtmaz Sünnete uyan Peygamber (AS) ın şefaatini hak eder Peygambere itaat eden Allah’a itaat etmiş olur


3 İCMA:

İcma, herhangi bir konuda görüş birliğine varmak demektir Dini manada icma, Müslüman din alimlerinin dini bir konuda fikir birliğine varmaları demektir

Burada konunun dini bir konu olması ve alimlerin de hadis ve ayetlerden hüküm çıkarabilecek kimseler olmaları şarttır


4 KIYAS:

Herhangi bir şeyi başka bir şeyle karşılaştırmak demektir Dini manada ise; hakkında ayet ve hadis bulunmayan bir konuyu, benzerliklerinden hareket ederek, hakkında hadis ve ayet bulunan başka bir konu ile karşılaştırmaktır

Mesela; Kur’an ve sünnette şarap haram kılınmıştır Ama sonradan icad edildiğinden bira hakkında bir hüküm yoktur Burada bira hakkında bir sonuca varabilmek için aradaki benzerliklerden yararlanılır Şarabın yasaklanmasının sebebi, insanı sarhoş etmesidir Bira da sarhoş ettiğinden o da şarap gibidir Bu hükme kıyas yolu ile varıyoruz

İslam’da dört kaynağın oluşu, İslam’ın donuk bir din olmadığını gösterir

İslam son dindir, kıyamet dinidir Her devirde inananların ihtiyaçlarına cevap verebilecektir Ayrıca Müslümanların farklı anlayış ve farklı yaşayışları önlenmiş olacaktır


Araştırmacı Yazar
Mustafa ÖSELMİŞ