Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Dönemleri nedir
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı
İslamiyetten Önceki Yazılı Edebiyat Dönemi
İslamiyetten Önceki Sözlü Edebiyat Dönemi
İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı 2 dönemden oluşurBunlar ;
a) Sözlü Edebiyat Dönemi
b) Yazılmış Edebiyet Dönemi
A) SÖZLÜ EDEBİYAT DÖNEMİ:
MSVIII yüzyıla gelinceye değin Türklerin hemen şimdi yazıyı kullanmadıkları dönemdeki edebiyattır Bu dönem edebiyatı, sözlü olarak yapılmış ve kulaktan kulağa yayılarak varlığını sürdürmüştür Bu dönemde edebiyatımızı Şamanizm, Maniheizm, Budizm gibi dinler etkilemiştir
Genel özellikleri:
Bu dönem edebiyatı müzik eşliğinde (kopuz adı bahşedilen sazla) dile getirilmiştir Ölçü, milli ölçümüz olan heceölçüsüdür Nazım birimi dörtlüktür Dönemine göre arı bir dili vardır Dizelere genel olarak yarım kafiye hakimdir Daha fazla doğa, aşk ve vefat konuları işlenmiştir Bu döneme karşın elimizdeki en kayda değer ve eski kaynak Kaşgarlı Mahmutun Divanı Lügatit Türk adlı eseridir
Dönemin ürünleri:
KOŞUK: Sığır denilen sürek avları esnasında söylenen şiirlerdir Konusu daha fazla doğa, aşk, savaş ve yiğitliktir Bu cins sonradan Insanlar edebiyatında Koşma adıyla anılmıştır
TEZ: Dönemin veciz sözleridir Bugünkü atasözlerinin ilk biçimi niteliğindedir
SAGU: Yuğ adı verilen vefat törenlerinde, ölen şahısların erdemlerini ve duyulan acıları dile getiren şiirlerdir
EPOPE: Toplumu derinden etkileyen olaylar sonunda halk müziği arasında kendiliğinden oluşan uzun nazım türüdür
B) YAZILI EDEBİYAT DÖNEMİ
Bu dönemi Göktürk ve Uygur dönemi eserleri olarak iki grupta inceleyebiliriz
1) Göktürk (Orhun) Yazıtları (VIII yy): Bunlarda Çinlilere karşısında özgürlük savaşı yapan, Türk bütünlüğünü yeniden kurmak için içte ve dışta svaşan Göktürklerin hikayesi anlatılır Bu abideler 38 harfli olan Göktürk alfabesiyle yazılmıştır Bunlardan en önemli olanları üç tanedir
a) Bilge (Vezir) Tonyukuk Yazıtı (720725): Dört bakana vezirlik etmiş olan Tonyukuk göre yazılmıştır Daha çok Çinlilerle yapılan savşlar anlatılmaktadır
b) Kül Tigin Yazıtı (732): Göktürk hakanı olan Bilge Kağan kardeşi Kül Tiginin ölümü üzerine bu abideyi dikmiştir
c) Bilge Kağan Yazıtı (735): Göktürk hakanı olan Bilge Kağanın ölümünden sonra yazdırılmış birabidedir Son iki yazan daha çok dönemin olaylarından , törelerinden ve Bilge Kağanın ulusuna dilediği iyi dileklerden söz eder
* Türk adının geçtiği birincil yazılı evrak ve Türk edebiyatının birincil yazılmış örnekleri olan Göktürk abidelerindeki yazılar Prof Thomsen ve Radloff göre okunmuştur
2)Uygur Dönemi Eserleri : Göktürk devletinin yıkılmasından sonra kurulan Uygur hanlıklarından kalma eserlerdir Daha çok Buddha ve Mani dininin esaslarını anlatan metinlerdir Bunlar Turfan yöresinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılmıştır Uygurların kağıda kitap basma tekniğini bildikleri anlaşılmaktadır Dönemden kalma çoğu hikayenin yanında kökünç denilen bir cins ilkel tiyatro eserleri de vardır Uygurlar bu eserleri 14 harfli Uygur alfabesiyle yazmışlardır *
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı
İslamiyetten Önceki Yazılı Edebiyat Dönemi
İslamiyetten Önceki Sözlü Edebiyat Dönemi
İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı 2 dönemden oluşurBunlar ;
a) Sözlü Edebiyat Dönemi
b) Yazılmış Edebiyet Dönemi
A) SÖZLÜ EDEBİYAT DÖNEMİ:
MSVIII yüzyıla gelinceye değin Türklerin hemen şimdi yazıyı kullanmadıkları dönemdeki edebiyattır Bu dönem edebiyatı, sözlü olarak yapılmış ve kulaktan kulağa yayılarak varlığını sürdürmüştür Bu dönemde edebiyatımızı Şamanizm, Maniheizm, Budizm gibi dinler etkilemiştir
Genel özellikleri:
Bu dönem edebiyatı müzik eşliğinde (kopuz adı bahşedilen sazla) dile getirilmiştir Ölçü, milli ölçümüz olan heceölçüsüdür Nazım birimi dörtlüktür Dönemine göre arı bir dili vardır Dizelere genel olarak yarım kafiye hakimdir Daha fazla doğa, aşk ve vefat konuları işlenmiştir Bu döneme karşın elimizdeki en kayda değer ve eski kaynak Kaşgarlı Mahmutun Divanı Lügatit Türk adlı eseridir
Dönemin ürünleri:
KOŞUK: Sığır denilen sürek avları esnasında söylenen şiirlerdir Konusu daha fazla doğa, aşk, savaş ve yiğitliktir Bu cins sonradan Insanlar edebiyatında Koşma adıyla anılmıştır
TEZ: Dönemin veciz sözleridir Bugünkü atasözlerinin ilk biçimi niteliğindedir
SAGU: Yuğ adı verilen vefat törenlerinde, ölen şahısların erdemlerini ve duyulan acıları dile getiren şiirlerdir
EPOPE: Toplumu derinden etkileyen olaylar sonunda halk müziği arasında kendiliğinden oluşan uzun nazım türüdür
B) YAZILI EDEBİYAT DÖNEMİ
Bu dönemi Göktürk ve Uygur dönemi eserleri olarak iki grupta inceleyebiliriz
1) Göktürk (Orhun) Yazıtları (VIII yy): Bunlarda Çinlilere karşısında özgürlük savaşı yapan, Türk bütünlüğünü yeniden kurmak için içte ve dışta svaşan Göktürklerin hikayesi anlatılır Bu abideler 38 harfli olan Göktürk alfabesiyle yazılmıştır Bunlardan en önemli olanları üç tanedir
a) Bilge (Vezir) Tonyukuk Yazıtı (720725): Dört bakana vezirlik etmiş olan Tonyukuk göre yazılmıştır Daha çok Çinlilerle yapılan savşlar anlatılmaktadır
b) Kül Tigin Yazıtı (732): Göktürk hakanı olan Bilge Kağan kardeşi Kül Tiginin ölümü üzerine bu abideyi dikmiştir
c) Bilge Kağan Yazıtı (735): Göktürk hakanı olan Bilge Kağanın ölümünden sonra yazdırılmış birabidedir Son iki yazan daha çok dönemin olaylarından , törelerinden ve Bilge Kağanın ulusuna dilediği iyi dileklerden söz eder
* Türk adının geçtiği birincil yazılı evrak ve Türk edebiyatının birincil yazılmış örnekleri olan Göktürk abidelerindeki yazılar Prof Thomsen ve Radloff göre okunmuştur
2)Uygur Dönemi Eserleri : Göktürk devletinin yıkılmasından sonra kurulan Uygur hanlıklarından kalma eserlerdir Daha çok Buddha ve Mani dininin esaslarını anlatan metinlerdir Bunlar Turfan yöresinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılmıştır Uygurların kağıda kitap basma tekniğini bildikleri anlaşılmaktadır Dönemden kalma çoğu hikayenin yanında kökünç denilen bir cins ilkel tiyatro eserleri de vardır Uygurlar bu eserleri 14 harfli Uygur alfabesiyle yazmışlardır *
