iltasyazilim
FD Üye
İslamiyet öncesi Türk Edebiyatı
İslamiyet öncesi Türk Edebiyatının özellikleri nelerdir?
İSLÂMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI
Türkler, yerleşik hayata geçmeden önce atlıgöçebe medeniyeti denilen bir uygarlık tarzı içinde yaşamaktaydı Adından da anlaşılacağı gibi, bu medeniyet türünden atın önemli bir yeri vardır Beygir, ehil hayvanlar içinde en hızlısıdır Türkler, ehlîleştirdikleri atlarla akıncılık yapmışlar, çiftçilikle uğraşan kavimler üstünde üstünlük sağlamışlardır Divânü Lûgati'tTürk'te yer alan Kuş kanadı ile Türk atı ileözdeyiş, atın Türklerin hayatında oynadığı rolü çok hoş anlatır
At, eski Türklerde binek hayvanı olması yanına bununla beraber gıda, içecek ve giyecek kaynağı olmuştur Bu ihtiyaçlarını yerine getirmek için at sürüleri besleyen Türkler, yaylak ve kışlak hayatı yaşamak zorunda kalmışlardır
Türkler, geçimlerini karşılamak için akıncılığı bir iş hâline getirmişlerdir Akıncılığın en manâlı iki silâhı ok ve yaydır Bunları kullanmakta çok sanatkâr olan Türkler, akıncılık dışında avcılık ile bu maharetlerini geliştiriyorlardı neticede atçılık, avcılık ve akıncılık, atlıgöçebe medeniyetinin temelini oluşturuyordu Bu yaşam tarzı, kaslı, cesaretli avcı ve akıncı tipini gerekli kılıyordu Türk destanlarındaki kahramanlar, bu medeniyetin yaşam anlayışını ve ideal insan tipini temsilcilik ederler Destan kahramanlarının hayatlarına hâkim olan ve şahsiyetlerini şekillendiren, bu uygarlık tarzının temel değerleridir İslâmiyet öncesindeki edebî eserleri değerlendirirken, toplumun bu özelliklerini göz önünde bulundurmak gerekmektedir
Genel Özellikleri
a) İslâmiyet öncesindeki Türk edebiyatı yabancı etkilerden uzak bir edebiyattır
b) Dil, saf Türkçe olup, tanıdık olmayan sözcük yok denecek kadar azdır
c) Edebiyat, atlı göçebe hayatının özelliklerini yansıtır
d) Eserler, genelde anonimdir; pek azının sahipleri bilinmektedir
e) Eserlerin tamamında milletin müşterek duygu ve düşünceleri hâkimdir
f) Nazım birimi genelde dörtlüktür Dörtlüklerin kafiye şeması aaab şeklindedir
g) Şiirde hece vezni ve daha çok yarım kafiye kullanılmıştır
h) En eski eserlerde bile tamamlanmış bir dil ve edebî üslûp görülür Bu koşul, bilinenlerden daha eski metinlerin olduğunu düşündürmektedir
i) Cesaret, yurt ve tabiat sevgisi, büyüklere saygı, işlenen esas temalardır *
İslamiyet öncesi Türk Edebiyatının özellikleri nelerdir?
İSLÂMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI
Türkler, yerleşik hayata geçmeden önce atlıgöçebe medeniyeti denilen bir uygarlık tarzı içinde yaşamaktaydı Adından da anlaşılacağı gibi, bu medeniyet türünden atın önemli bir yeri vardır Beygir, ehil hayvanlar içinde en hızlısıdır Türkler, ehlîleştirdikleri atlarla akıncılık yapmışlar, çiftçilikle uğraşan kavimler üstünde üstünlük sağlamışlardır Divânü Lûgati'tTürk'te yer alan Kuş kanadı ile Türk atı ileözdeyiş, atın Türklerin hayatında oynadığı rolü çok hoş anlatır
At, eski Türklerde binek hayvanı olması yanına bununla beraber gıda, içecek ve giyecek kaynağı olmuştur Bu ihtiyaçlarını yerine getirmek için at sürüleri besleyen Türkler, yaylak ve kışlak hayatı yaşamak zorunda kalmışlardır
Türkler, geçimlerini karşılamak için akıncılığı bir iş hâline getirmişlerdir Akıncılığın en manâlı iki silâhı ok ve yaydır Bunları kullanmakta çok sanatkâr olan Türkler, akıncılık dışında avcılık ile bu maharetlerini geliştiriyorlardı neticede atçılık, avcılık ve akıncılık, atlıgöçebe medeniyetinin temelini oluşturuyordu Bu yaşam tarzı, kaslı, cesaretli avcı ve akıncı tipini gerekli kılıyordu Türk destanlarındaki kahramanlar, bu medeniyetin yaşam anlayışını ve ideal insan tipini temsilcilik ederler Destan kahramanlarının hayatlarına hâkim olan ve şahsiyetlerini şekillendiren, bu uygarlık tarzının temel değerleridir İslâmiyet öncesindeki edebî eserleri değerlendirirken, toplumun bu özelliklerini göz önünde bulundurmak gerekmektedir
Genel Özellikleri
a) İslâmiyet öncesindeki Türk edebiyatı yabancı etkilerden uzak bir edebiyattır
b) Dil, saf Türkçe olup, tanıdık olmayan sözcük yok denecek kadar azdır
c) Edebiyat, atlı göçebe hayatının özelliklerini yansıtır
d) Eserler, genelde anonimdir; pek azının sahipleri bilinmektedir
e) Eserlerin tamamında milletin müşterek duygu ve düşünceleri hâkimdir
f) Nazım birimi genelde dörtlüktür Dörtlüklerin kafiye şeması aaab şeklindedir
g) Şiirde hece vezni ve daha çok yarım kafiye kullanılmıştır
h) En eski eserlerde bile tamamlanmış bir dil ve edebî üslûp görülür Bu koşul, bilinenlerden daha eski metinlerin olduğunu düşündürmektedir
i) Cesaret, yurt ve tabiat sevgisi, büyüklere saygı, işlenen esas temalardır *
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.