İslamiyet’in Amerika’daki ilk misyoneri

İslamiyet’in Amerika’daki ilk misyoneri

1893 yılı Şikago Dünya Fuarı’nda Birinci Dünya Dinleri Kongresi 1027 Eylül 1893 tarihlerinde yapılacaktı Bu, ABD tarihinin en önemli tarihî ve kültürel hadiselerinden biri sayılıyordu Tebliğ gönderenler arasında, kongrenin “dünya tarihinin en önemli olaylarından biri olduğunu beyan etmiş olan ünlü Alman Şarkiyatçısı Max Muller de vardır Kongrede İslamiyet’i temsil görevi ise bir Amerikalıya, Muhammad Alexander Russell Webb’e düşmüştür

‘Peki kimdir bu zatı muhterem? Hangi hakla İslamiyet’i temsil etmiş?’ diye geçirdiniz içinizden sanki Ben de aziz dost İbrahim Özdemir’in Ömer Faruk Abdullah’tan çevirdiği makale sayesinde haberdar oldum kendisinden Öğrendim ki, ABD’de, özellikle beyazlar arasında İslam’ın yayılmasında onun olağanüstü katkıları olmuştur

1846’da New York’ta Presbiteryen bir ailede doğan Webb, babası gibi uzun yıllar (35 yıl) gazetecilikle iştigal etti “Hudson Daily Star gazetesinin editörlük ve sahipliğini üstlendi Başka gazetelerde de çalıştıktan sonra siyaset ve diplomasi sahnesinde görüyoruz onu Önce Cumhuriyetçidir, sonra saf değiştirip Demokratlaşır Bu saf değiştirmede Başkan Grevor Cleveland’ı desteklemesi büyük rol oynamıştır Siyasette ahlak reformu yapma vaadinde bulunan Cleveland, ruhî ve manevî bir değişimi amaçlıyordu, Webb de; her ikisi de emperyalizm aleyhtarıydı; Amerika’nın diğer milletlerle ilişkisini “vicdan üzerine oturtmaya gayret ettiler

Cleveland günün birinde Webb’i Filipinler’e başkonsolos olarak atadığında, nasıl bir kader yalımına dokunmakta olduğunu tabii ki bilemezdi 1887’de Filipinler’e giden Webb, zaten daha önce Hıristiyanlıktan şüpheye düşmüş ve mistik akımlardan, Doğu dinlerinden, Budizm’den, ruhçuluktan vs medet umar olmuştur Manila’ya gitmesi teklif edildiğinde, arayışlarına Doğu’da yeni bir ivme kazandıracağını ummuştu Ama İslamiyet onu Amerika’da değil, bu yeni topraklarda bir gölge gibi takip ediyordu

Filipinler’de daha önce görmediği kitaplara ve belgelere erişti Emir Ali’nin “İslam’ın Ruhu adlı kitabını okuyunca feleği şaştı İslamiyet’i tanımak için büyük bir merak uyandı içinde “Arabistan Peygamberinin hayatını merak etti Ardından konsolosluk işlerini bir yana bırakıp kendini İslam’ı incelemeye adadı ve aynı yıl Müslüman oldu Amerika’nın Filipinler Başkonsolosu, bir Müslüman beyaz Amerikalıydı artık Onun “ilk Müslüman Amerikalı olup olmadığı kesin değil Ancak Webb’in, İslam’ın Amerika’da yayılması için canla başla çalışan “ilk Müslüman misyoner olduğu açık Çünkü kaba kacağa sığmayan bu delişmen ruh, İslamiyet’le müşerref olduktan sonra, 1892’de görevinden istifa ederek Amerika’ya dönmüş ve kolları sıvayıp işe girişmişti Onun adı artık “Muhammaddı

İşte Şikago Dünya Fuarı’nın açıldığı sene, aynı zamanda Webb’in Amerika’da tebliğ dükkânının kepengini açtığı tarihtir Yeni “misyonunu şöyle açıklamıştı kendisi: Kilise çürümüştür, Amerikan şehirlerinde zeki ve ilerici birçok insan, kilisenin bu durumundan dolayı arayış halindedir İslamiyet bu derde derman olacak tek dindir Öyleyse, iş başına

Broadway Caddesi 1122 numarada açtığı büroyla işe başlayan Webb, “The Moslem World adlı dergiyi ancak 7 ay çıkarabildiyse de, son olarak Fethullah Gülen Hocaefendi röportajını yayınlayan “Muslim World dergisine ilham kaynağı oldu Konferanslar verdi, yazılar yazdı, kütüphaneler ve okuma odaları açtı, çalışma grupları oluşturdu, velhasıl Amerika’da İslamiyet’in yayılması için akıl almaz bir azimle çalıştı “Amerikan Müslüman Kardeşliği adlı, Hz Peygamber’in hayatını, ahlâkını, hedefini ve öğretilerini incelemeyi amaçlayan bir kurum oluşturdu Kur’anı Kerim’i sağlıklı bir şekilde İngilizceye çevirmeyi planladı Amerika’nın, filmlerden de hatırlayacağınız en ünlü caddelerinden birisi olan Broadway üzerinde bir cami açtı Ancak vefatından bir yıl önce, maddi kaynak yetersizliği yüzünden bu caminin kapanmış olması gerçek bir talihsizliktir Bugün yerinde olsaydı, muhakkak ki Amerika’da İslamiyet’in varlığı adına son derece değerli bir sembol işlevi görecekti

Şikago Fuarı’nda İslamiyet hakkında peş peşe iki çok önemli konferans veren Muhammad Webb kardeşimizi hıncahınç dolan salonlarda dinleyenler arasında Amerikan edebiyatının şahikalarından Mark Twain’in de bulunduğunu ve ünlü romanı “Tom Sawyerda Müslümanlar hakkındaki bahiste sözü edilen kişinin Webb olduğunu söylemekle yetinelim şimdilik


Mustafa Armağan



Not : Kültür, Genel ve İslam ve İnsan bölümleri arasında kararsız kaldım konuyu nereye gönderiyim diye Sonunda buraya gönderdim Umarım doğru yere konu açmışımdır