İşletme hesabı defterleri

İŞLETME DEFTERLERİ

Ödenti mükelleflerinin kayda değer görevlerinden biri VUKnda belirli esaslara göre defter tutmalarıdır Çünkü vergi mükellefleri ifade ettikleri vergilerle ilgili işlemlerini muhakkak bir sırada düzenleyerek kayıtlarını tutarlar Sene sonunda yer alan kar ve zarara kadar düzenlenen beyannameler vergi dairelerine mükellefçe verilir Her tacir kazancı oranında vergilendirilir Defter yetişmek zorunda olan gerçek ve tüzel kişiler kanunda kayıtlı esaslara tarafından defter yetişmek zorundadırlar Götürü usulde vergilendirilenler defter tutmak zorunda değildir
DEFTER YETIŞMEK ZORUNDA OLANLAR
Aşağı yazılı hakiki ve tüzel kişiler Ödenti Yöntem Kanunun172 maddesine tarafından defter tutmak zorundadırlar
1 Ticaret ve Sanat Erbabı: Tacir olanlar ve ticari kazançları üzerinden ödenti veren hakiki kişilerdir Bu grupta olanlar götürü usulden yararlanamazlar
2 Ticaret Şirketleri: Her türlü ticaret şirketi bilanço esasına tarafından defter miktar Bu şirketler; Anonim, Limited, Komandit, Kollektif ve Kooperatif şirketlerdir
3 İktisadi Millet Kuruluşları: Bu gruba, devlet, özel idare, belediye, ve öteki ulus kuruluşlarına ait müesseseler girer Bilanço esasına tarafından defter tutarlar
4 Dernek ve Vakıflara ait İktisadi İşletmeler: Bu gruptakiler de tüccarlar gibi defter tutarlar
5 Serbest Meslek Erbabı: Özgürlük iş faaliyetlerini genel meslekleri halinde yapan kişileri kapsar Hekim, Avukat, Özgürlük Muhasebeci ve Mühendisler bu gruptan sayılır
6 Çiftçiler: Takvim zirai kazançlarına tarafından vergilerini verirler Yıllık Kazançları zirai işletme hesabı ya da bilanço hesabı esasına göre belirlenir
DEFTER TUTMAK ZORUNDA OLMAYANLAR
Altında belirli reel ve tüzel kişiler defter yakalamak zorunda değildir
1 Kazanç vergisinden muaf esnaf ve çiftçiler,
2 Kazanç vergisi kanununa kadar götürü vergiye ast olanlar,
3 Kurumlar vergisinden muaf olanlar
(İktisadi millet müesseseleri, dernek ve vakıflar)
TUTULMASI KANUNEN GEREKLI OLAN DEFTERLER
Tüccarlar defter tutmak bakımından ikiye ayrılır
a) Birinci sınıf tacirler; Bilanço esasına kadar defter tutarlarKazançlarını da bu esasa göre saptama ederler Çift taraflı (muzaaf) kayıt usulünü göstermek zorundadırlar
b) İkinci Derslik Tacirler; İşletme hesabı esasına göre defter tutarak kazançlarını bu esasa tarafından belirler ve tek yanlı (kolay) kayıt usulünü göstermek zorundadırlar
Birinci Derslik Tacirlerin Yakalamak Zorunda Oldukları Defterler
a) Yevmiye Defteri (jurnal defter)
b) Defteri Kebir (Büyük Defter)
c) Envanter ve Bilanço defteri
d) Günlük Kasa Defteri
e) İmalat Defteri (aralıksız imalat ile uğraşanlar)
f) Karar defteri ve Pay defteri ( öteki defterlere ilave olarak tutulabilir)

İkinci Sınıf Tacirlerin Yetişmek Zorunda Oldukları Defterler
İşletme hesabına göre aşağıdaki defterler tutulur
a) İşletme Hesabı Defteri,
b) Günlük Perakende Satış ve Hasılat Defteri
İsteğe Kadar Tutulacak Defterler
İşletmelerin meslek hacimlerine kadar ve isteği emrindeki olarak da defterler tutulur Bu defterler hesapların detaylı peşine düşüp takip edilebilmesi için tutulup tutulmaması ayrıntılarıyla özgürlük olan defterlerdir Bunlar;
· Mal (emtia) defteri,
· Kasa defteri,
· Ambar ve satın alma defteri,
· Müşteriler defteri,
· Bankalar defteri,
· Alacak Senetleri defteri,
· Borç senetleri defteri,
· Satıcılar defteri,
· Değişmez Değerler ve Değeri Düşme Defteri
Defterlerin Onaylama Edilmesi
İşletmeler hukuki olarak tuttukları defterleri kullanmadan önce notere onay ettirirler Noter tasdiki, sayfalar numaralanarak her sayfa mühürlenip, defter sonuna defterin kaç sayfadan ibaret olduğunun yazılması yolu ile yapılır Tasdik işlemi; işe başlarken, meslek değiştirmeden önce, derslik değişiklik durumunda ve hesap dönemi sonlarında yapılır *